تنگی گلو یا احساس سفتی در گلو - چه می‌توان کرد؟

• جین لئونارد، دکتر استیسی سمپسون
• ترجمه محمدقاسم رافعی

تنگی در گلو دلایل متفاوتی می‎تواند داشته باشد. این وضعیت ممکن است پایدار یا متناوب بوده و طیفی از خفیف تا شدید را شامل گردد.
تنگی گلو ممکن است نشانۀ اختلالی بسیار جدی نباشد. به هر جهت در برخی موقعیت‌ها، درمان اورژانسی این اختلال باید در دستور کار قرار گیرد به ویژه اگر با مشکلات تنفسی یا دشواری بلع همراه شود.

مطالب این مقاله:
• تنگی گلو چگونه ایجاد می‌شود؟
• علل تنگی گلو
• درمان تنگی گلو
• مداوای خانگی
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• پیام همراه

تنگی گلو چگونه ایجاد می‌شود؟
تنگی گلو ممکن است بر اثر موارد زیر ایجاد شود:
• گلو متورم باشد
• عضلات گلو قفل شده باشند
• توده‎ای در گلو وجود داشته باشد
• یک نوار سفت بسته شده دور گلو را مجروح کرده باشد
• حساسیت، فشار، یا درد گلو
• احساس نیاز به بلع مکرر

علل محتمل تنگی گلو
برخی از علل بالقوۀ تنگی گلو شامل موارد زیر است:

آلرژی
آلرژی‏ به‌ طور معمول موردی جدی‌تر از عدم تحمل به شمار می‌‏رود. آلرژی هنگامی بروز می‎‌کند که سیستم ایمنی چیزی مثل غذا یا گردۀ آلرژی‌زا را به‌ اشتباه به عنوان تهدیدی برای بدن شناسایی می‌کند.
سیستم ایمنی موادی شیمیایی را برای مقابله با این مواد آلرژی‌زا آزاد می‎کند، که به بروز علایمی مثل گرفتگی بینی یا خارش و تنگی گلو منجر می‎شود.
یک واکنش آلرژیک شدید و حاد آنافیلاکسیس نامیده می‎شود، که به طور بالقوه کشنده بوده و نیاز به درمان فوری دارد. واکنش‌های آنافیلاکتیک ممکن است بر اثر مواد آلرژی‎زای شامل فهرست زیر ایجاد گردد:
• برخی غذاها
• سم حشرات
• برخی داروها
تحقیقات عنوان کرده‎اند که از هر 50 نفر آمریکایی 1 نفر دچار آنافیلاکسیس می‎شود، اگرچه عنوان شده است که نرخ واقعی در این مورد 1 نفر از هر 20 نفر است.
هر فردی که دچار علایم آنافیلاکسیس باشد باید مورد درمان اورژانسی قرار گیرد. در کنار تنگی گلو علایم شامل موارد زیر است:
• سرفه
• دشواری تنفس
• تهوع
• استفراغ
• احساس درد در قفسۀ سینه
• سرعت گرفتن ضربان قلب
• افت فشار خون
• درد در ناحیۀ شکم
• تورم صورت یا زبان
• کهیر

در همین زمینه بیشتر بخوانیم:
برآمدگی یا توده ته گلو چه علتی دارد؟

اضطراب
اضطراب می‎تواند به شکل علایم فیزیکی شامل تنگی گلو خود را نشان دهد. دشواری تنفس و این حس که گلو در حال کیپ شدن است نشانه‎های کلاسیک حملات پانیک محسوب می‎شود.
دیگر علایم حملات پانیک عبارتند از:
• دردهای قفسۀ سینه
• لرز
• سرگیجه
• احساس از دست دادن کنترل بر خود
• سردرد
• سبکی سر
• تهوع
• بالا رفتن سرعت ضربان قلب
• احساس ترس یا نومیدی
• تعریق
• لرزش
• بی‎حس شدن یا مور مور دست‌ها
• ضعف

بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
وقتی اسید از درون معده به عقب و داخل مری برمی‎گردد، این وضعیت می‎تواند سبب ایجاد احساس سوزشی در قفسۀ سینه شود که به نام سوزش سر دل معروف است.
اگر سوزش سر دل بیش از دو بار در هفته ایجاد شود، این وضعیت به عنوان GERD شناخته می‌شود. بر مبنای اعلام "کالج آمریکایی گاستروانترولوژی" برخی تحقیقات در آمریکا خاطرنشان می‎کنند که بیش از 15 میلیون آمریکایی به صورت هر روزه دچار سوزش سر دل هستند.
سوزش سر دل در عین حال می‎تواند باعث ایجاد تنگی گلو شود. در صورت عدم درمان GERD می‎تواند به بروز اولسر، و آسیب دیدگی مداوم مری منجر شود و نیز می‏‌تواند خطر بروز سرطان مری را افزایش دهد.
علایم GERD شامل موارد زیر است:
• بوی بد نفس یا هالیتوز (هالیتوزیس)
• آروغ زدن
• سرفه
• دشواری بلع
• احساس وجود توده در گلو
• خشونت صدا
• احساس ترشی یا ناگواری در دهان
• خس خس سینه

گواتر
گواتر هنگامی بروز می‎کند که غده تیروئید به شکل غیر نرمال بزرگ می‎شود. غده تیروئید در کنار سایر علملکردهای خود هورمون‎هایی ترشح می‎کند که بر میزان سوخت و ساز بدن مؤثر هستند.
گواترها به غدۀ تیروئیدی مرتبطند که بیش از حد هورمون ترشح می‎کند (هیپرتیروئیدیسم) یا کمتر از میزان لازم هورمون ترشح می‎نماید (هیپوتیروئیدیسم). همچنین، بر مبنای اعلام "بنیاد آمریکایی تیروئید"، تیروئیدی که میزان نرمالی از هورمون ترشح می‎کند نیز می‎تواند سبب بروز گواتر شود.
در کنار ایجاد تنگی گلو، علایم گواتر شامل موارد زیر است:
• سرفه
• دشواری تنفس یا بلع
• خشونت صدا
• تورم در قسمت جلو گردن و گلو

عفونت
اگر در ناحیۀ لوزه‎ها یا هر بخش دیگر گلوی فرد عفونتی وجود داشته باشد، این عفونت می‎تواند به زخم، تورم یا تنگی گلو منجر شود. همچنین فرد دچار عفونت در گلو ممکن است علایم زیرا را تجربه کند:
• تب
• لرز
• دشواری بلع
• درد گوش
• هالیتوز
• سردرد
• از دست دادن قدرت حنجره یا لارنژیت
برخی از شایع‎ترین عفونت‎های منجر به ایجاد تنگی گلو شامل تونسیلیت و گلودرد استرپتوکوکی است.

علل دیگر
تنگی گلو ممکن است علل دیگری شامل موارد زیر داشته باشد:
• تخلیۀ صورت گرفته از عفونت سینوس
• آلرژی‎های موسمی مثل تب یونجه
• قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی
• آلودگی هوا

گزینه‌های درمانی کدامند؟
درمان تنگی گلو بسته به علت بروز این عارضه بوده و شامل موارد زیر است:

واکنش‌های آلرژیک
یک دوز تزریقی اپی‎نفرین داروی کلیدی در درمان آنافیلاکسیس است. مردم دچار آلرژی‎های حاد باید یک دستگاه خودتزریقی این دارو مثل ادرناکلیک یا اپی‎پن را برای مواجهه با موارد بروز حملۀ آلرژیک به همراه داشته باشند.
برخی از مردم دچار آلرژی ممکن است از ایمنی‎درمانی سود ببرند، که درمانی است که باعث حساسیت‎زدایی نسبت به برخی موارد آلرژی‎زا می‎شود.
اگر فردی از تزریق‎های آلرژی منتفع شود دکتر دوزهای کمی از مواد آلرژی‎زا را به مرور زمان زیر پوست فرد تزریق می‎کند.
این فرآیند طولانی بوده و ممکن است تا زمان از بین رفتن تحریک آلرژیک به چند سال زمان نیاز داشته باشد.

اضطراب
اضطراب با استفاده ار روان‎درمانی یا دارودرمانی یا ترکیبی از هر دو مورد درمان قرار می‎گیرد. استفاده از دارو، تکنیک‎های ریلکسیشن، و تغییرات مثبت و سالم سبک زندگی رویکردهای خوبی در این مورد محسوب می‎شوند.

GERD
این بیماری با دارو، تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی یا ترکیبی از هر دو مورد درمان قرار می‎گیرد.
برخی از داروهای مورد استفاده در درمان GERD شامل فهرست زیر است:
• آنتی‎اسیدها: مثل رولائیدز، تومز که به صورت غیر نسخه‎ای نیز به فروش می‎رسند.
• بلوک کننده‎های H2: این داروها (پکسید، تاگامت، زنتاک) به کاهش تولید اسید معده کمک می‎کنند. در میان این داروها بیشترین تأثیر، با 12 ساعت، مربوط به فاموتیدین است. داروهای مزبور به صورت نسخه‎ای و غیر نسخه‎ای به فروش می‎رسند.
• مهار کننده‌های پمپ پروتون: این داروها (نکزیوم، پریواسید، پریلوسک) از طریق مسدود کردن تولید اسید معده کار کرده و بازده زمانی آنها از بلوک کننده‎های H2 بیشتر است. آنها به تخفیف علایم GERD کمک می‎کنند و نیز همزمان امکان التیام را برای بافت مری ایجاد می‎نمایند. به ندرت و در موارد شدید GERD عمل جراحی ضروری است.

گواتر
مردم دچار گواتر ممکن است نیاز به جراحی یا در مواقع هیپرتیروئیدیسم نیاز به یُد درمانی رادیواکتیو داشته باشند.
دیگر بیماران ممکن است با مصرف دارو برای هیپرتیروئیدیسم یا هیپوتیروئیدیسم علایم بهبود را تجربه کنند.

عفونت
عفونت‌های باکتریایی با استفاده از آنتی‎بیوتیک درمان می‎شود. عفونت‌های ویروسی با آنتی‎بیوتیک قابل درمان نیستند و نیاز به آن است تا خود به خود رفع شوند. برخورداری از استراحت و سیراب نگه داشتن بدن در مواقع مواجهه با عفونت مهم است.

مداوای خانگی
اگرچه اغلب اوقات برای درمان موارد پایدار تنگی گلو به درمان پزشکی نیاز است، برخی درمان‏های وابسته به علایم بدنی را می‏توان بدون استفاده از تجویز یا نسخۀ پزشک انجام داد.
• آلرژی: افراد دچار آلرژی غذایی باید از محرک‎های بروز آلرژی اجتناب کنند. آنتی‎هیستامین‎ها می‎توانند در زمان بروز علایم آلرژی برای تسکین وضعیت کمک کننده باشند.
• اضطراب: مردم دچار اضطراب می‎توانند تنفس عمیق و ریلکسیشن عضلانی پیشرونده را برای کسب آرامش امتحان کنند. برخورداری از برنامۀ غذایی سالم، ورزش، و محدود کردن مصرف کافئین و مشروب الکلی نیز در کاهش اضطراب مفید است.
• GERD: تنگی گلوی ناشی از سوزش سر دل را می‎توان از طریق تغییرات رژیم غذایی کاهش داد. برای اجتناب از پرخوری، خوردن غذا به صورت آرام و بدون تعجیل اهمیت دارد. همچنین خودداری از دراز کشیدن تا سه ساعت پس از صرف غذا در این مورد مفید است و به همین ترتیب حفظ وزن در محدودۀ سالم به کاهش مشکل کمک می‎کند. مصرف آنتی‎اسیدها به صورت گهگاهی در این مورد مفید است.
• التهاب یا درد: ایبوپروفن (ادویل، مورتین) یا دیگر داروهای ضد درد ممکن است به مردم دچار التهاب یا درد مرتبط به عفونت یا علل غیر عفونی کمک کنند. قرقرۀ آب نمک چند بار در روز می‎تواند به تخفیف درد و ورم ایجاد شده در گلو منجر گردد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
گرفتگی یا تنگی گلو در فرد می‎تواند مشکلی آزار دهنده و ناراحت کننده و نیز ناتوانی‎آور باشد. بنابراین در صورت ادامۀ علایم به مدت بیش از چند روز فرد باید به پزشک مراجعه کند.
در صورت بروز علایم مندرج در زیر استفاده از کمک‎های به موقع و درست پزشکی اهمیت دارد:
• دردهای قفسۀ سینه
• تب 38 درجۀ سانتی‎گراد
• گلو درد در صورت ادامه به مدت 48 ساعت و بیشتر
• خشکی گردن
• تورم گره‎های لنفی ناحیۀ گردن
تنگی گلو می‎تواند تهدید کنندۀ زندگی باشد. مردم دچار شوک آنافیلاکتیک ناشی از آلرژی ممکن است به تنگی افزایش یابندۀ گلو دچار شوند. بنابراین این موضوع مهم است که در صورت مواجه شدن با مواد آلرژی‎زا و پیش از تشدید علایم فرد به پزشک مراجعه کند.

پیام همراه
بسیاری از اختلالات مثل GERD و عفونت‎های شایع گلو که باعث ایجاد تنگی گلو می‎شوند به آسانی قابل درمان هستند. دیگر موارد شامل اختلالات تیروئید، را می‌‏توان با استفاده از مداخلات پزشکی و تغییرات سبک زندگی مدیریت کرد.
مردم دچار موارد شدید و حاد آلرژی به هر جهت باید قلم اپی‎نفریت به همراه داشته باشند و در حد امکان از قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‎زا خودداری کنند./

Source:
Medical News Today
What to do about tightness in the throat
Last reviewed Thu 15 February 2018
By Jayne Leonard
Reviewed by Stacy Sampson, DO