ورم صورت - علل، علایم وضعیت اورژانسی، درمان و پیشگیری

• دکتر الین کی. لیو، اپریل کان
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

هر کسی ممکن است گهگاه با صورتی متورم و پف کرده از خواب بیدار شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از فشار وارد شده بر صورت در هنگام خواب باشد. به هر حال، تورم و پف کردگی صورت در عین حال ممکن است بر اثر آسیب دیدگی صورت بروز کند یا نشان دهنده یک اختلال زیربنایی پزشکی باشد.
ورم صورت صرفاً شامل صورت نیست بلکه در عین حال می‎تواند گردن و گلو را نیز درگیر کند. اگر هیچ آسیبی به صورت وارد نشده و در عین حال صورت دچار ورم باشد ورم صورت را می‎توان نشان دهنده یک موقعیت اورژانسی پزشکی تلقی کرد. در اغلب موارد متخصصان مراقبت‌های پزشکی می‎توانند ورم صورت را درمان کنند.

[مطالب این مقاله:]
• علل ورم صورت
• علایم وضعیت اورژانس
• علایم ورم صورت
• درمان ورم صورت
• پیشگیری از ورم صورت

اختلالات ایجادگر ورم صورت
چندین اختلال پزشکی مختلف می‎توانند باعث ایجاد ورم صورت شوند. در این مقاله ده مورد از این علل تشریح خواهد شد.

ورم ملتحمه آلرژیک

• التهاب چشم در تصویر بالا بر اثر واکنش آلرژیک به موادی نظیر موی حیوانات خانگی، غبار، گرده یا هاگ‌های کپک ایجاد می‎شود.
• نشانه‎های این نوع ورم قرمزی، خارش چشم، پف کردن و سوزش چشم‌ها است.
• این علایم در چشم ممکن است همراه عطسه، خارش بینی و آبریزش بینی بروز کنند.

پره‌اکلامپسی

پره‌اکلامپسی به عنوان یک فوریت پزشکی یا موقعیت اورژانسی تلقی می‎شود. در مورد پره‎اکلامپسی به مراقبت پزشکی فوری نیاز است.
• پره‌اکلامپسی زمانی بروز می‎کند که زن باردار دچار هیپرتانسیون بوده و احتمالاً در ادرار وی پروتئین وجود دارد (پروتئینوری).
• پره‎اکلامپسی به طور معمول پس از هفته 20 بارداری ایجاد می‌شود اما در برخی موارد امکان بروز آن در هفته‌های اول بارداری یا برعکس، پس از زایمان وجود دارد.
• پره‌اکلامپسی می‎تواند به عوارض جدی مثل افزایش خطرناک فشار خون، تشنج، صدمات کلیوی، آسیب دیدن کبد، انباشت مایع در ریه‌ها و مشکلات مربوط به لخته شدن خون منجر گردد.
• پره‌اکلامپسی را می‎توان در کوران مراقبت روتین بارداری تشخیص داد و مدیریت کرد.
• درمان توصیه شده برای رفع علایم، وضع حمل بچه و جفت است.
• پزشک در مورد خطرات و فواید متوجه زمان وضع حمل بحث خواهد کرد، که این بحث بر مبنای شدت علایم و سن بارداری انجام می‎شود.
• علایم شامل سردرد مداوم، تغییرات بینایی، درد در قسمت فوقانی شکم، درد زیر استرنوم (درد جناغ سینه)، تنگی نفس، و تغییرات وضعیت روانی است.

سلولیتیس (سلولیت)

سلولیت یک فوریت یا موقعیت اورژانس در پزشکی محسوب می‎شود.
• سلولیت بر اثر ورود باکتری‎ها یا قارچ‎ها از طریق بریدگی یا شکافی در پوست ایجاد می‎شود.
• سلولیت باعث قرمز، دردناک، و متورم شدن پوست می‎شود که ممکن است با ترشحات همراه باشد یا نباشد، و اختلالی است که به سرعت گسترش پیدا می‌کند.
• پوست در لمس حالت فروافتاده و داغ دارد.
• تب، لرز، و لکه‎های قرمز رنگ ناشی از راش ممکن است علامت یک عفونت جدی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

آنافیلاکسی

آنافیلاکسی یکی از فوریت‌های پزشکی است و نیاز به رسیدگی بلافاصله دارد.
• آنافیلاکسی یک واکنش مهلک نسبت به قرار گرفتن در معرض ماده آلرژی‌زا است.
• علایم آنافیلاکسی به سرعت پس از تماس با ماده آلرژی‎زا بروز می‎کند.
• این علایم شامل کهیر در سطح گسترده، خارش، ورم، افت فشار خون (هیپوتانسیون)، دشواری تنفسی، غش کردن، و افزایش ضربان قلب است.
• علایم اضافی در این مورد تهوع، استفراغ، اسهال، و درد شکم را شامل می‎شود.

آلرژی دارویی

آلرژی دارویی یک موقعیت اورژانسی در پزشکی است و نیاز به رسیدگی فوری دارد.
• راش خفیف، خارش‎دار و سرخ‌رنگ ممکن است روزها یا هفته‎ها پس از مصرف دارو بروز یابد.
• آلرژی دارویی شدید می‎تواند تهدیدی برای حیات فرد باشد و علایم شامل کهیر، کوبش قلب، ورم، خارش، و مشکلات تنفسی است.
• دیگر علایم تب، آشوب معده، و بروز نقطه‎های کوچک بنفش یا قرمز رنگ بر روی پوست را شامل می‌شود.

انژیوادما (انژیوادم)

• انژیوادم یکی از اشکال ورم شدید در زیر سطح پوست است.
• انژیوادم ممکن است با کهیر و خارش همراه شود.
• انژیوادم بر اثر واکنش آلرژیک به یک ماه آلرژی‎زا مثل غذا (آلرژی غذایی) یا دارو (آلرژی دارویی) ایجاد می‎شود.
• علایم اضافی در مورد انژیوادم می‎تواند شامل کرامپ معده و بروز لکه‎های تغییر رنگ داده یا راش روی دست، بازوها و پاها باشد.

اکتینومایکوسیس (اکتینومایکوز)

• اکتینومایکوز یک عفونت باکتریایی درازمدت است که باعث ایجاد زخم یا آبسه در بافت‌های رم بدن می‌شود
• عفونت‌های دندان یا ترومای ناحیه صورت یا دهان به هجوم باکتری‌ به صورت یا روده‌ها منجر می‌شود
• احتقان زیر پوست نخست به شکل ناحیه‌ای سرخ یا آبی رنگ بروز می‎کند
• یک توده مزمن دارای رشد کند و بدون درد به صورت آبسه‌ای درمی‌آید که مایعی غلیظ، زرد رنگ از آن ترشح می‌کند

شکستگی بینی

• شکستگی یا ترک استخوان یا غضروف بینی اغلب بر اثر تروما یا اصابت ضربه به صورت رخ می‌دهد
• علایم شامل ورم، کج یا خم شدن بینی، ورم اطراف بینی، خونریزی بینی و ایجاد صدایی شبیه صدای گرفتن بینی یا مالش دادن آن است.
• امکان بروز کبودی در اطراف بینی و چشم‌ها وجود دارد که به طور معمول طی چند روز از بین می‌رود

گل‌مژه پلک خارجی

• وجود باکتری یا انسداد غدد روغنی پلک چشم مسبب اغلب موارد ایجاد برآمدگی‌های پلک چشم است
• این برآمدگی‌های قرمز رنگ یا به رنگ پوست به طور معمول در امتداد حاشیه پلک چشم ظاهر می‎شوند.
• قرمز و نمدار شدن چشم، حس وجود شن‎ریزه یا حالت خراشیدگی در چشم و حساسیت نسبت به نور دیگر علایم محتمل محسوب می‎شوند.
• اغلب توده‌های پلک چشم موارد خفیف و بی‌ضررند، اما برخی از آنها می‌توان نشان دهنده اختلالی جدی‌تر باشند.

سینوزیت

• سینوزیت اختلالی است که بر اثر التهاب یا عفونت معبرهای بینی و سینوس‌ها ایجاد می‌شود.
• سینوزیت ممکن است بر اثر ویروس، باکتری یا آلرژی ایجاد گردد.
• شدت و مدت علایم به علت بروز عفونت بستگی دارد.
• علایم شامل کاهش حس بویایی، تب، گرفتگی بینی، سردرد (ناشی از فشار یا تنش ایجاد شده در سینوس)، خستگی مفرط، زخم گلو، آبریزش بینی یا سرفه است.

علل ورم صورت
ورم صورت می‌تواند هم بر اثر موارد خفیف و هم به علت اختلالات جدی پزشکی ایجاد شود. بسیاری از موارد ورم صورت به آسانی درمان می‌شوند. به هر حال، برخی از موارد جدی هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

بازشناسی موقعیت اورژانسی در ورم صورت
ورم صورت ناشی از واکنش آلرژیک می‎تواند با علایم دیگری همراه شود. اینها علایم آنافیلاکسی هستند، که یک واکنش آلرژیک جدی محسوب می‌شود. برای پیشگیری از پیشرفت اختلال به شوک آنافیلاکتیک مراقبت و درمان پزشکی فوری در مورد آنافیلاکسی نیاز است. شوک آنافیلاکتیک می‎تواند کشنده باشد.
علایم آنافیلاکسی و شوک آنافیلاکتیک شامل موارد زیر است:
• ورم دهان و گلو
• دشواری تنفس یا بلع
• کهیر یا راش
• ورم صورت یا لب‌ها
• اضطراب یا گیجی و سردرگمی
• سرفه یا عطسه
• سرگیجه یا سبکی سر
• احتقان بینی
• تپش قلب یا بی‌نظم شدن ضربان قلب
• اختلال در تکلم
علایم شوک آنافیلاکتیک، شامل موارد زیر ممکن است به سرعت بروز نمایند:
• تند شدن تنفس
• سرعت گرفتن ضربان قلب
• ضعیف شدن نبض
• افت فشار خون
در موارد شدید، امکان ایست تنفسی یا قلبی مطرح است.
علل شایع بروز واکنش آلرژیک مواد آلرژی‌زا شامل موارد زیر است:
• گزش حشرات
• داروها
• گیاهان
• گرده‌افشانی گیاهان
• سم یا زهر
• صدف
• ماهی
• آجیل‌ها
• مو و پشم حیوانات خانگی مثل سگ یا گربه

بازشناسی ورم صورت
در صورت مواجهه با موارد زیر فرد باید با اورژانس تماس بگیرد:
• خوردن غذاهایی که فرد به آنها آلرژی دارد
• قرار گرفتن در معرض آلرژی‎زاهای شناخته شده
• در صورت گزیده شدن توسط حشره یا عقرب
مردم نباید منتظر آغاز علایم آنافیلاکسی بمانند. اگرچه این علایم در اغلب موارد بلافاصله بروز می‎کنند گاهی از اوقات چنین نیست.
در کنار ورم صورت سایر علایم شامل موارد زیر ممکن است بروز کنند:
• کهیر یا راش
• خارش
• احتقان بینی
• نمدار شدن چشم
• سرگیجه
• اسهال
• ناراحتی در ناحیه قفسه سینه
• ناراحتی معده
• ضعف
• ورم اطراف ناحیه دچار مشکل

تسکین علایم
در صورت بروز ورم صورت مردم باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.

ورم ناشی از نیش زنبور
اگر علت ایجاد ورم نیش زنبور سمی باشد بلافاصله نیش را خارج کنید. از موچین برای خارج کردن نیش استفاده نکنید. موچین‎ها می‎توانند باعث فشرده شدن نیش شده سبب ترشح سم بیشتر گردند.
در عوض برای انجام این کار از یک ورق مقوایی مثل کارت بازی استفاده کنید.

ورم ناشی از عفونت
اگر ورم ناشی از عفونتی در چشم، بینی، یا دهان باشد، برای درمان احتمالاً به آنتی‌بیوتیک نیاز خواهد بود. اگر آبسه‌ای وجود داشته باشد، پزشک ممکن است به باز کردن و تخلیه آبسه اقدام کند. ناحیه مورد بحث پس از تخلیه برای پیشگیری از برگشت عفونت بسته می‌شود.

تسکین راش
راش‎ها را می‎توان با استفاده از کرم یا پماد هیدروکورتیزون غیر نسخه‌ای تخفیف داد. استفاده از کمپرس سرد نیز می‎تواند به فروکش خارش کمک کند.
دیگر علل مثل احتباس مایع و اختلالات زیربنایی پزشکی به تناسب وضعیت از سوی پزشک درمان می‌شود.

پیشگیری از ورم صورت
مردم می‌توانند با اجتناب از مواد آلرژی‌زای شناخته شده از بروز ورم صورت پیشگیری کنند. اگر کسی به ماده شناخته شده‎ای آلرژی داشته باشد که می‌تواند در وی آنافیلاکسی ایجاد کند و برای وی داروی اپی‎نفرین (مثل اپی‌پن) تجویز شده باشد، وی باید این دارو را به همراه داشته باشد. داروی مزبور برای مقابله با واکنش آلرژیک شدید به کار می‎رود و می‌تواند از ورم صورت پیشگیری کند.
اگر کسی دچار آلرژی دارویی باشد باید از مصرف مجدد داروی مسبب آلرژی خودداری کند. مردم باید در صورت مواجهه با هر گونه واکنش آلرژیک پس از مصرف دارویی خاص یا برخی غذاها با پزشک مشورت کنند./

Source:
Healthline
What’s Causing My Face to Swell?
Medically reviewed by Elaine K. Luo, MD
on April 24, 2018 —
Written by April Kahn