اختلالات TMJ

• علایم اختلالات TMJ
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• علل اختلالات TMJ
• ریسک فاکتورهای اختلالات TMJ
• تشخیص اختلالات TMJ
• درمان اختلالات TMJ
• سبک زندگی و مداوای خانگی

مفصل تمپورومندیبولار (TMJ) مثل یک لولای کشویی عمل کرده، استخوان فک را به جمجمه متصل می‌کند. انسان در هر سمت فک خود یک مفصل دارد. اختلالات TMJ - یک نوع اختلال تمپورومندیبولار یا TMD - می‌تواند باعث ایجاد درد مفصل فک و عضلات کنترل کننده حرکت فک شود.
در اغلب اوقات تعیین علت دقیق اختلالات TMJ دشوار است. درد ممکن است بر اثر ترکیبی از عوامل مثل ژنتیک، ارتریت یا آسیب دیدگی فک ایجاد شود. برخی از مردم که دچار درد فک هستند در عین حال عادت به دندان قروچه (بروکسیزم) دارند، اگرچه ممکن است بروکسیزم بر اثر عادت انجام شود و شخص دچار این عادت هرگز به اختلالات TMJ مبتلاء نگردد.
در بیشتر موارد درد و ناراحتی همراه اختلالات TMJ موقتی است و می‌توان آن را از طریق خودمراقبتی یا درمان‌های غیر جراحی تسکین داد. جراحی به طور معمول آخرین گزینه بوده و در صورت ناکارآمدی موازین محافظه‌کارانه در دستور کار قرار می‌گیرد، اما برخی از مردم دچار اختلالات TMJ ممکن است از درمان‌های مبتنی بر جراحی سود ببرند.

علایم اختلالات TMJ
علایم و نشانه‌های اختلالات TMJ شامل موارد زیر است:
• درد فک یا حساسیت فک
• درد در یکی از دو مفصل تمپوروماندیبولار یا هر دو
• درد گوش مبهم و یا درد مبهم در اطراف گوش
• دشواری جویدن یا درد در هنگام جویدن
• درد صورت رنجور کننده
• قفل شدن مفصل، که باعث دشوار شدن باز و بسته کردن دهان می‌شود
اختلالات TMJ همچنین ممکن است در زمانی که شخص دهانش را باز می‌کند یا در حال جویدن چیزی است باعث ایجاد صدایی شبیه به کلیک یا حس سایش شود. اما اگر هیچ درد یا محدودیت حرکت در مورد صدای کلیک فک وجود نداشته باشد شخص احتمالاً نیاز به درمان در مورد اختلالات TMJ ندارد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
مردم باید در صورت دچار شدن به درد یا حساسیت مداوم در فک یا اگر نتوانند فک خود را کاملاً باز و بسته کنند، به دکتر مراجعه نمایند. پزشک، دندانپزشک یا متخصص TMJ می‌تواند در مورد علل احتمالی مشکل و درمان آن بحث کند.

علل اختلالات TMJ
مفصل تمپوروماندیبولار یک حرکت کشویی را با حرکات لغزشی ترکیب می‌کند. قسمت‌های استخوانی که در مفصل فعل و انفعال دارند با غضروف پوشیده شده‌اند و با یک دیسک کوچک جذب کننده شوک از هم جدا می‌شوند، که در حالت نرمال باعث می‌شود تا حرکت فک به سهولت انجام شود.
اختلالات دردناک TMJ ممکن است بر اثر موارد زیر بروز کنند:
• مفصل مورد اشاره دچار فرسایش یا از تنظیم کامل خارج شده باشد
• غضروف مفصل بر اثر ارتریت صدمه دیده باشد
• مفصل مزبور بر اثر ضربه یا برخورد صدمه دیده باشد
به هر حال در بسیاری موارد علت اختلالات TMJ روشن نیست

ریسک فاکتورهای اختلالات TMJ
عوامل افزایش دهنده ریسک ایجاد اختلالات TMJ شامل موارد زیر است:
• انواع مختلف ارتریت مثل ارتریت روماتوئید و استئوارتریت
• صدمات فک
• دندان قروچه طولانی مدت یا قفل کردن دندان به شکل مزمن
• برخی بیماری‌های بافت همبند که باعث ایجاد مشکلات آسیب زننده به مفصل تمپورماندیبولار می‌شوند

تشخیص اختلالات TMJ
پزشک یا دندانپزشک در مورد علایم بحث و فک را معاینه می‌کند. پزشک احتمالاً:
• به صدای فک گوش داده و آن را در زمان باز و بسته شدن دهان حس خواهد کرد
• پزشک دامنه حرکتی فک را مشاهده خواهد کرد
• ناحیه اطراف فک را فشار داده و نقاط ایجاد درد یا ناراحتی را شناسایی خواهد کرد
اگر پزشک به مشکلی مظنون شود شخص ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشد:
• عکسبرداری اشعه X دندان برای بررسی دندان و فک
• CT اسکن برای تصویربرداری مشروح از استخوان‌های درگیر در مفصل
• MRI برای آشکار کردن مشکلات مربوط به دیسک مفصل یا بافت نرم اطراف آن
ارتروسکپی TMJ گاهی از اوقات برای تشخیص اختلالات TMJ مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طول ارتروسکپی TMJ، پزشک یک لوله باریک و کوچک (کانولا) را به داخل فضای مفصل فرو می‌برد و بعد یک دوربین کوچک (ارتروسکپ) برای مشاهده ناحیه و کمک به تشخیص وارد می‌شود.

درمان اختلالات TMJ
در برخی از موارد این احتمال وجود دارد که اختلالات TMJ بدون درمان برطرف شود. اگر علایم ادامه داشته باشند، پزشک ممکن است طیفی از گزینه‌های درمانی را توصیه کند، که اغلب بیش از یک مورد در یک زمان استفاده می‌شوند.

دارودرمانی
در کنار دیگر درمان‌های غیر جراحی، این گزینه‌های دارویی می‌توانند به تخفیف درد همراه اختلالات TMJ کمک کنند:
• مسکن درد و داروهای ضد التهابی. اگر این داروها برای تسکین درد TMJ کافی نباشند پزشک ممکن است برای یک دوره محدود داروهای ضد درد نسخه‌ای قوی‌تری را توصیه کند.
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای. این داروها، مثل آمی‌تریپ‌تیلین، اغلب برای افسردگی به کار می‌روند، اما در دوزهای کم برخی از اوقات از آنها برای تسکین درد، کنترل بروکسیزم و بی‌خوابی استفاده می‌شود.
• شل کننده عضلانی. این نوع داروها گاهی از اوقات برای چند روز تا چند هفته به قصد کمک به تخفیف درد ناشی از اختلالات TMJ ایجاد شده توسط اسپاسم عضله کاربرد دارند.

مداوای اختلالات TMJ
درمان‌های غیر دارویی برای اختلالات TMJ شامل موارد زیرند:
• اسپلینت دهانی یا محافظ دهان. در اغلب موارد مردم دچار درد فک از کاربرد یک ابزار نرم یا سفت که روی دندان‌ها قرار می‌گیرد سود می‌برند، اما علت مفید بودن این ابزارها به خوبی شناخته نشده است.
• در کنار ورزش برای کشش و تقویت عضلات فک، درمان می‌تواند شامل سونوگرافی، گرمادرمانی و سرمادرمانی باشد.
• مشاوره. آموزش و مشاوره می‌توانند به شخص در درک عوامل و رفتارهای تشکیل کننده درد کمک کنند و بنابراین شخص خواهد توانست از آنها اجتناب نماید.

جراحی یا اقدامات دیگر
وقتی سایر روش‌ها کارآیی نداشته باشند، دکتر ممکن است اقدامات زیر را در دستور کار قرار دهد:

توضیح: تصاویر متعلق به مقاله اصلی از مایو کلینیک است

• ارتروسنتسیس (ارتروسنتز). یک اقدام با حداقل رویکرد تهاجمی است که شامل وارد کردن سوزن‌های کوچکی به داخل مفصل است به شکلی که بتوان مایع داخل مفصلی را برای خارج کردن مواد زائد و فرآورده‌های التهابی بیرون کشید.
• تزریق. در برخی از مردم تزریق کورتیکوستروئید به داخل مفصل ممکن است مفید باشد. به صورت نامکرر، تزریق سم بوتولینوم نوع آ (بوتاکس و مابقی) به داخل عضلات فک که برای جویدن به کار می‌روند می‌تواند به تخفیف درد همراه اختلالات TMJ کمک کند.
• ارتروسکپی TMJ. در برخی موارد جراحی ارتروسکپی می‌تواند برای درمان انواع مختلف اختلالات TMJ مثل جراحی باز مفصل مؤثر باشد. ارتروسکپی TMJ در مقایسه با عمل باز مفصل ریسک و عوارض کمتری در بر دارد اما در عین حال با محدودیت‌هایی همراه است.
• کوندیلوتومی تعدیل شده. کوندیلوتومی تعدیل شده به همراه جراحی روی ماندیبل اما نه بر روی خود مفصل مورد بحث به شکل غیر مستقیم TMJ را هدف قرار می‌دهد. این روش می‌تواند در صورتی که قفل شدن فک عامل درد باشد مفید واقع گردد.
• جراحی باز مفصل. اگر درد فک بر اثر استفاده از روش‌های محافظه‌کارانه‌تر بهبود نیابد و چنین به نظر رسد که درد ریشه در یک مشکل ساختاری در مفصل دارد، پزشک ممکن است جراحی باز مفصل (ارتروتومی) را برای ترمیم یا جایگزینی مفصل در دستور کار قرار دهد. به هر حال این عمل نسبت به سایر اقدامات با ریسک بیشتری همراه است و باید در مورد آن با بحث کافی در مورد فواید و مضرات دقت کافی صورت گیرد.
اگر پزشک عمل جراحی یا اقدامات دیگری را توصیه کرده باشد باید در مورد فواید و خطرات بالقوه هر روش و نیز در مورد تمامی گزینه‌های موجود با وی مشورت کرد.

سبک زندگی و مداوای خانگی
آگاه بودن از عادات مرتبط به تنش - قفل کردن فک، دندان قروچه کردن یا جویدن مداد - به مردم در کاهش تواتر این اعمال کمک می‌کند. نکات برشمرده در زیر می‌توانند به کاهش علایم اختلالات TMJ کمک کنند:
• از کاربرد بیش از حد عضلات فک پرهیز کنید. غذاهای نرم بخورید. غذا را به قطعات ریز قسمت کنید. از جویدن آدامس خودداری کنید.
• حرکات کششی و ماساژ انجام دهید. پزشک یا دندان‌پزشک یا فیزیوتراپیست می‌توانند به مردم تمریناتی را برای حرکات کششی و قدرتی عضلات فک و چگونگی ماساژ دادن فک آموزش دهند.
• از سرمادرمانی یا گرمادرمانی استفاده کنید. استفاده از گرمای مرطوب یا یخ برای طرفین صورت می‌تواند کمک کننده باشد.

طب جایگزین
طب مکمل و جایگزین تکنیک‌هایی هستند که می‌توانند به مدیریت درد مزمن که اغلب با اختلالات TMJ همراه است کمک کنند. نمونه‌هایی در این مورد عبارتند از:
• طب سوزنی.
• تکنیک‌های ریلکسیشن.
• بیوفیدبک (زیست‌بازخورد)./

• مایو کلینیک
• ترجمه هامیک رادیان

Source:
Mayo Clinic
TMJ disorders
Dec. 28, 2018