زبان سیاه - انواع، علل، و درمان

• علل زبان سیاه
• علایم زبان سیاه
• مداوای خانگی برای زبان سیاه
• درمان زبان سیاه
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• خلاصه

زبان سیاه نوعی اختلال بی‌ضرر و موقتی در دهان است. علی‌رغم نام خود، زبان سیاه همیشه باعث تغییر رنگ زبان به سیاه نمی‌شود. در واقع، علامت اولیه این است که زبان با ایجاد برآمدگی‌هایی مشهود کُرک‌دار به نظر می‌رسد.
زبان سیاه معمولاً به علت انباشت پروتئین کراتین بر روی سطح زبان ایجاد می‌شود.
به هر حال، رشد بیش از حد باکتری یا قارچ در محیط دهان نیز می‌تواند باعث سیاه به نظر رسیدن زبان شود. زبان سیاه موقتی است و گرایشی به برطرف شدن بدون درمان از خود نشان می‌دهد.

علل زبان سیاه
دو نوع اصلی زبان سیاه وجود دارد: زبان سیاه مودار و زبان شبه-سیاه مودار (کرک‌دار).

زبان سیاه مودار
پوست زبان با پروتئینی به نام کراتین پوشانیده می‌شود.
در حالت نرمال وقتی سلول‌های پوست ریزش می‌کنند کراتین نیز ریزش می‌کند. در هر حال گاهی از اوقات، کراتین روی زبان انباشته می‌شود. انباشت کراتین می‌تواند باعث شود تا زبان تیره به نظر برسد و دچار تغییر رنگ گردد. پزشکان به این اختلال زیر عنوان زبان سیاه مودار اشاره می‌کنند.
عوامل زیر باعث افزایش ریسک انباشت کراتین روی زبان می‌شوند:
• فقر بهداشت دهان و دندان، که می‌تواند بر اثر عدم نظم در مسواک زدن و ستردن زبان بروز کند
• نوشیدن قهوه یا چای سیاه
• سیگار دود کردن و دیگر اشکال مصرف تنباکو
• مصرف اخیر یا درازمدت آنتی‌بیوتیک
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف به علت یک اختلال پزشکی مثل دیابت یا HIV
• اختلالی به نام نورالژی عصب سه‌قلو، که بر عصب‌های صورت تأثیر می‌گذارد
• اشعه درمانی

زبان شبه-سیاه مودار
برخی از مردم دچار زبان شبه-سیاه مودار می‌شوند.
زبان شبه-سیاه مودار به زبان سیاه و خز مانندی اشاره دارد که بر اثر یک عفونت قارچی، عفونت باکتریایی یا دیگر بیماری‌های دهان ایجاد می‌شود.

توضیح: تمامی تصاویر ضمیمه متن مربوط به مقاله اصلی است.

علایم زبان سیاه
بسته به علت زیربنایی زبان سیاه ممکن است علایم مختلفی ایجاد کند.
زبان سیاه همیشه باعث تغییر رنگ زبان به سیاه نمی‌شود. در عوض، علامت اولیه این است که زبان به علت ایجاد توده‌های مودار شبه کُرک مودار به نظر می‌رسد.
مردم مبتلاء به زبان سیاه معمولاً دچار هیچ علامت دیگری نمی‌شوند. به هر حال امکان دچار شدن به موارد زیر مطرح است:
• تغییر رنگ زبان که ممکن است سیاه، قهوه‌ای، خاکستری یا زرد باشد
• زبانی که به حالت ریش ریش یا چسبناک حس می‌شود
• بروز مزه بد در دهان
• بوی بد نفس
• حس سوزش
• بروز حالت محدود کننده برای دهان

مداوای خانگی برای زبان سیاه
زبان سیاه بی‌ضرر است. در هر حال، زبان سیاه می‌تواند نشان دهنده این موضوع باشد که شخص دچار آن در خطر ابتلاء به یک مشکل سلامت دهان و دندان قرار دارد.
حفظ بهداشت دهان و دندان در شرایط مناسب می‌تواند به برطرف شدن زبان سیاه کمک کند. مردم می‌توانند موارد زیر را امتحان کنند:
• مسواک زدن منظم زبان با خمیر دندان فلورایدی
• استفاده از یک برس زبان برای زدودن پلاک، باکتری‌ها و دیگر مواد زائد از روی زبان
• آب کشیدن دهان با آب نمک گرم برای بهبود نظافت دهان و کاهش مزه‌ها و بوهای بد
• مسواک زدن زبان پس از خوردن هر وعده غذا و عدم مصرف غذا پس از مسواک زمان خواب
• استفاده از جوش شیرین یا پروکسید هیدروژن برای زبان
• نوشیدن مقادیر فراوان آب برای حفظ نظافت دهان
• خوردن مقادیر کافی میوه و سبزی تازه که به نظافت زبان کمک می‌کنند

درمان زبان سیاه
اگر زبان سیاه در طول چند روز خود به خود از بین نرود شخص باید تحت درمان پزشکی قرار گیرد.
دکتر یا دندان‌پزشک می‌تواند درمان‌های زیررا برای شخص دچار زبان سیاه توصیه کند:
• آنتی‌بیوتیک. این داروها به درمان عفونت باکتریایی زبان کمک می‌کنند.
• تغییر داروها. اگر کسی بر اثر مصرف آنتی‌بیوتیک دچار زبان سیاه شود نیاز است تا نوع داروهای آنتی‌بیوتیک وی عوض گردد.
• داروی ضد قارچ. این داروها می‌توانندبه درمان علل قارچی زبان سیاه کمک کنند.
• دیگر داروها یا مکمل‌ها. شواهد روایی عنوانگر آنند که برخی داروها - شامل اسید سالیسیلیک، رتینوئد، و ویتامین‌های B کمپلکس - می‌توانند علایم زبان سیاه را کاهش دهند. در هر حال، مردم نباید این داروها و مکمل‌ها را بدون مشورت قبلی با پزشک مصرف کنند.
• درمان جراحی. اگر دیگر گزینه‌های درمانی کارآیی نداشته باشند، پزشک یا دندان‌پزشک می‌تواند اقدامی را برای زدودن توده‌های مو مانند و دراز روی زبان انجام دهد. این اقدام چیدن زائدات ایمن و مؤثر است. به هر حال، احتمال برگشت زبان سیاه پس از انجام عمل مورد اشاره وجود دارد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
زبان سیاه ممکن است حالتی تهدیدآمیز داشته باشد اما یک فوریت پزشکی محسوب نمی‌شود.
انتظار به مدت چند روز و تلاش برای برطرف کردن مشکل با اقدامات خانگی پیش از مراجعه به پزشک رویکرد مطمئنی است. به هرجهت، در صورت تداوم یا تشدید علایم مردم باید به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنند.
برخی از مواقع زبان سیاه در کنار علایم یک مشکل سلامت دهان و دندان مثل موارد زیر بروز می‌کند:
• درد لثه
• عفونت دهان
• عفونت دندان
• شکستگی دندان
مردم در صورتی که زبان سیاه در کنار هر یک از موارد زیر بروز کرده باشد باید بدون دفع وقت به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنند:
• درد
• ورم
• آسیب دیدگی مشهود دندان

خلاصه
دیدن زبان سیاه می‌تواند هشدار دهنده باشد اما این اختلال نشانه وجود یک بیماری جدی نیست. به هر حال در برخی موارد زبان سیاه می‌تواند نشان دهنده نیاز شخص به بهبود بهداشت دهان و دندان باشد.
عموماً چند روز انتظار برای رفع خود به خود زبان سیاه پیش از مراجعه به دکتر ایمن است. در این اثناء مردم می‌توانند مداواهای خانگی مثل مسواک زدن زبان یا استفاده از سوهان زبان و آب کشیدن با آب‌نمک را امتحان کنند.
در صورت تشدید یا وخامت علایم یا اگر علایم با درد و ورم همراه باشند، مردم باید به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنند. دکتر برای تشخیص علت کار کرده و درمان متناسب را توصیه خواهد کرد./

• دکتر دبورا ویترسپون، زاون ویلینز
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Medical News Today
Black tongue: Causes and what to do
Medically reviewed by Deborah Weatherspoon, Ph.D., R.N., CRNA
On November 28, 2019
New —
Written by Zawn Villines