کاهش شنوایی سنسوری‌نیورال یا کاهش شنوایی حسی-عصبی

• علایم کاهش شنوایی حسی-عصبی
• علل کاهش شنوایی حسی-عصبی
• کاهش شنوایی سنسوری‌نیورال و کاهش شنوایی رسانا
• کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی (SSHL)
• انواع کاهش شنوایی حسی-عصبی
• تشخیص کاهش شنوایی حسی-عصبی
• درمان کاهش شنوایی حسی-عصبی
• پیش‌آگهی کاهش شنوایی حسی-عصبی
• آیا کاهش شنوایی حسی-عصبی تشدید می‌شود؟
• پیام همراه

کاهش شنوایی سنسوری‌نیورال (کاهش شنوایی حسی-عصبی) یا SNHL بر اثر آسیب دیدن ساختارهایی در گوش داخلی یا عصب شنوایی بروز می‌کند. این اختلال مسبب بیش از 90 درصد موارد کاهش شنوایی در بزرگسالان است. علل شایع کاهش شنوایی حسی-عصبی شامل قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، عوامل ژنتیک یا فرآیند طبیعی سالخوردگی است.
یک ارگان مارپیچ شکل داخل گوش داخلی به نام حلزون گوش حامل تارهای ریزی به نام استریوسیلیا است. این موها ارتعاش امواج صوتی را به پیام‌های عصبی تبدیل می‌کنند که عصب شنوایی آنها را به مغز می‌رساند. قرار گرفتن در معرض صداهای بالاتر از 85 دسی‌بل می‌تواند باعث آسیب دیدن تارهای مزبور شود.
به هر حال شخص ممکن است تا زمان آسیب دیدن 30 تا 50 درصد تارهای مزبور با کاهش شنوایی مواجه نشود. 85 دسی‌بل تقریباً به بلندی صدایی است که در صورت حضور داخل اتومبیل از سر و صدای ترافیک سنگین به گوش می‌رسد.
بسته به میزان آسیب دیدگی، کاهش شنوایی حسی-عصبی ممکن است در طیفی از کاهش شنوایی خفیف تا ناشنوایی کامل بروز کند.
• کاهش شنوایی خفیف. کاهش شنوایی بین 26 تا 40 دسی‌بل.
• کاهش شنوایی متوسط. کاهش شنوایی بین 41 تا 55 دسی‌بل (نشنیدن صداها بین این دو طیف).
• کاهش شنوایی شدید. کاهش شنوایی بیشتر از 75 دسی‌بل
کاهش شنوایی حسی-عصبی اختلالی مهلک نیست اما در صورت عدم درمان کامل این بیماری می‌تواند در توانایی ارتباطی شخص مبتلاء مشکل ایجاد کند.

علایم کاهش شنوایی حسی-عصبی
کاهش شنوایی حسی-عصبی بسته به علت می‌تواند در یک گوش یا هر دو بروز کند. اگر کاهش شنوایی حسی-عصبی به شکل تدریجی آغاز شود علایم آن ممکن است بدون انجام تست شنوایی مشخص نشود. اگر کسی به شکل ناگهانی دچار کاهش شنوایی حسی-عصبی شود، علایم در طول چند روز بروز می‌کنند. بسیاری از افراد برای نخستین بار زمان بیدار شدن از خواب متوجه کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی می‌شوند.
کاهش شنوایی حسی-عصبی می‌تواند به موارد زیر منجر شود:
• مشکل شنیدن صداها در شرایط وجود سر و صدای زمینه
• مشکل شنوایی به ویژه برای شنیدن صدای کودکان و زنان
• سرگیجه یا مشکلات تعادل
• مشکل شنوایی در مورد صداهای پرطنین
• خفه به نظر رسیدن اصوات و صداها
• احساس اینکه شخص صداها را می‌شوند اما قادر به فهم آنها نیست
• تینیتوس (زنگ زدن گوش)

علل کاهش شنوایی حسی-عصبی
کاهش شنوایی حسی-عصبی ممکن است مادرزادی (یعنی حاضر از زمان تولد) یا اکتسابی باشد. موارد زیر علل بالقوه برای کاهش شنوایی حسی-عصبی محسوب می‌شوند.

مادرزادی
کم‌شنوایی مادرزادی از زمان تولد وجود دارد و یکی از متداول‌ترین انواع ناهنجاری‌های مادرزادی محسوب می‌شود. این بیماری مبتلابه حدود 1 تا 3 نوزاد از هر 1000 نوزاد متولد شده است.
در حدود 50 درصد کودکان متولد شده با کاهش شنوایی مادرزادی بر اثر عوامل ژنتیکی دچار آن می‌شوند و 50 درصد مابقی در نتیجه عوامل زیست‌محیطی به این بیماری مبتلاء می‌گردند. بیش از 100 ژن با کاهش شنوایی ژنتیکی مرتبط شده‌اند. انواع عفونت و کمبود اکسیژن همگی می‌توانند به کاهش شنوایی منجر شوند.

سر و صداهای بلند
قرار گرفتن در معرض صداهای بالاتر از 85 دسی‌بل می‌تواند به کاهش شنوایی حسی-عصبی منجر شود. حتی یک بار تماس با صداهای مربوط به شلیک توپ یا انفجار می‌تواند باعث کم‌شنوایی دایمی شود.

پرس‌بیکوسیس
پِرِس‌بیکوسیس نام دیگر کاهش شنوایی مرتبط به سن است. در حدود 1 نفر از هر سه نفر مردم سنین 65 تا 74 سال در ایالات متحد آمریکا دچار کاهش شنوایی هستند. تا سن 75 سالگی در حدود نیمی از مردم دچار نوعی کم‌شنوایی می‌شوند.

کاهش شنوایی سنسوری‌نیورال و کاهش شنوایی رسانا
صدمات وارد شده به عصب شنوایی یا ساختارهای گوش داخلی می‌توانند به کاهش شنوایی حسی-عصبی منجر شوند. این نوع کاهش شنوایی به مشکلاتی در تبدیل صدای ارتعاشات به پیام‌های عصبی، که مغز قادر به تفسیر آنها است، منجر می‌شود.
کاهش شنوایی رسانا زمانی بروز می‌کند که صدا قادر به عبور از گوش خارجی و رسیدن به گوش میانی نیست. موارد برشمرده در زیر می‌توانند به افت ‌شنوایی رسانا منجر شوند:
• انباشت مایع
• عفونت گوش
• سوراخ شدن پرده گوش
• تومورهای خوش‌خیم
• موم گوش
• انسداد ناشی از وجود اشیاء خارجی
• بروز دفورمیتی (دگرشکلی) در گوش خارجی و گوش میانی
هر دو نوع افت شنوایی می‌توانند باعث ایجاد علایم مشابهی شوند. به هر حال، مردم دچار افت شنوایی رسانا اغلب صداها را به صورت خفه می‌شوند حال آنکه افراد دچار کاهش شنوایی حسی-عصبی ممکن است صداها را به صورت خفه و تحریف شده بشنوند.
برخی از مردم دچار هر دو نوع اختلال مزبور می‌شوند. در صورتی که مشکلات کاهش شنوایی مربوط به قبل و نیز بعد حلزون گوش باشد، این اختلال زیر عنوان مخلوط تلقی می‌شود.
این موضوع مهم است که در صورت وجود مشکل کم‌شنوایی مردم مورد تشخیص کامل قرار گیرند. در برخی موارد احتمال برگرداندن قوه شنوایی وجود دارد. هر قدر درمان سریع‌تر انجام شود احتمال به حداقل رساندن صدمه به ساختارهای گوش کمتر خواهد بود.

کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی (SSHL)
کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی به معنی کاهش شنوایی به میزان حداقل 30 دسی‌بل در طول 3 روز است. این اختلال مبتلابه تقریباً 5 تا 20 نفر از هر 100.000 نفر مردم است و معمولاً یک گوش را درگیر می‌کند. کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی به ناشنوایی دایمی یا ناشنوایی چند روزه منجر می‌شود. این اختلال فقط یک گوش را مبتلاء می‌کند و بسیاری از افراد اولین بار در زمان بیدار شدن از خواب در هنگام صبح متوجه آن می‌شوند.

وضعیت اورژانسی
کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی یک علت زیربنایی جدی دارد. اگر کسی به شکل ناگهانی کر شده باشد باید بدون دفع وقت به پزشک مراجعه کند.
علل فهرست شده در زیر همگی می‌توانند به ناشنوایی ناگهانی منجر شوند:
• انواع عفونت
• ترومای سر
• بیماری خودایمنی
• بیماری مانیر
• برخی مواد مخدر یا داروها
• مشکلات گردش خون
رایج‌ترین گزینه درمانی برای کاهش شنوایی ناگهانی داروهای کورتیکوستروئیدی است. مصرف کورتیکوستروئیدها در طول دو هفته از آغاز کاهش شنوایی حسی-عصبی ناگهانی بهترین شانس را برای برگشت شنوایی ایجاد می‌کند.

انواع کاهش شنوایی حسی-عصبی
کاهش شنوایی حسی-عصبی بسته به علت می‌تواند یک گوش یا هر دو را درگیر کند.
• کاهش شنوایی حسی-عصبی دوطرفه. ژنتیک، قرار گرفتن در معرض سر و صدای بلند، و بیماری‌هایی مثل سرخک، همگی می‌توانند به کاهش شنوایی حسی-عصبی در هر دو گوش منجر شوند.
• کاهش شنوایی حسی-عصبی یک‌طرفه. اگر علت کاهش شنوایی حسی-عصبی تومور، بیماری مانیر یا قرار گرفتن یک گوش در معرض سر و صدای بلند باشد این بیماری فقط یک گوش را درگیر می‌کند.
• کاهش شنوایی حسی-عصبی نامتقارن. کاهش شنوایی حسی-عصبی نامتقارن زمانی بروز می‌کند که افت شنوایی مبتلابه هر دو گوش می‌شود اما شدت آن در یک گوش بیشتر از دیگری است.

تشخیص کاهش شنوایی حسی-عصبی
پزشکان برای تشخیص کامل کاهش شنوایی حسی-عصبی از چند نوع تست استفاده می‌کنند.

معاینه فیزیکی
یک معاینه بالینی می‌تواند به تمایز قائل شدن بین کاهش شنوایی حسی-عصبی و افت شنوایی رسانا کمک کند. پزشک در این معاینه به دنبال التهاب، انباشت مایع یا موم گوش، آسیب‌دیدگی پرده گوش و اجرام خارجی خواهد بود.

تست چنگال تنظیم (دیاپازون)

پزشک ممکن است از این تست به عنوان یک غربالگری اولیه استفاده کند. تست‌های اختصاصی شامل موارد زیر است:
• تست وبر. دکتر به یک دیاپازون 512 هرتز به نرمی تقه می‌زند و آن را در نزدیکی خط وسط پیشانی شخص قرار می‌دهد. اگر صدا در گوش آسیب دیده بلندتر باشد، افت شنوایی احتمالاً از نوع رسانایی است. اگر صدا در گوش آسیب ندیده بلندتر باشد، کاهش شنوایی احتمالاً از نوع حسی-عصبی خواهد بود.

• تست رینر. دکتر با دیاپازون تقه می‌زند و آن را روی استخوان ماستوئید که پشت گوش جای دارد قرار می‌دهد تا دیگر شخص صدا را نشنود. پزشک دیاپازون را در قسمت جلو کانال گوش حرکت می‌دهد تا دیگر شخص نتواند صدا را بشنود. اگر کسی دچار کاهش شنوایی حسی-عصبی باشد، قادر خواهد بود تا صدای چنگال تنظیم را در قسمت جلو گوش بهتر از حالت قرارگیری آن روی استخوان بشنود.

اُدیوگرام
اگر دکتر شک به کم‌شنوایی شخص داشته باشد احتمالاً وی را برای انجام تست ادیومتری دقیق‌تر به یک ادیولوژیست ارجاع خواهد داد.
در طول این تست شخص با هدفون در یک اتاقک ضد صدا قرار می‌گیرد. اصوات و لغاتی با حجم‌ها و فرکانس‌های مختلف به هر گوش تحویل داده می‌شود. این تست کمک می‌کند تا آرام‌ترین صدایی را که شخص قادر به شنیدن آن است و فرکانس‌های کاهش شنوایی، مشخص گردد.

درمان کاهش شنوایی حسی-عصبی
در حال حاضر هیچ گزینه جراحی برای درمان کاهش شنوایی حسی-عصبی وجود ندارد. متداول‌ترین گزینه‌ها دستگاه‌های کمک شنوایی و ایمپلنت‌های حلزون گوش برای کمک به جبران کاهش شنوایی است. ژن درمانی برای کاهش شنوایی یک عرصه رو به گسترش تحقیقی است. به هر حال، در شرایط کنونی این رویکرد به شکل بالینی برای کاهش شنوایی حسی-عصبی استفاده نمی‌شود.

دستگاه‌های کمک شنوایی

دستگاه‌های مدرن کمک شنوایی می‌توانند با علایم خاص کاهش شنوایی منطبق شوند. برای مثال، اگر کسی با صداهای دارای فرکانس بالا مشکل داشته باشد، یک دستگاه کمک شنوایی می‌تواند بدون تأثیر منفی گذاشتن بر دیگر فرکانس‌ها در فرکانس‌های مورد اشاره صدا شماره‌گیری کند.

ایمپلنت‌های حلزون گوش

ایمپلنت حلزون گوش دستگاهی است که می‌توان آن را در موارد کاهش شنوایی حسی-عصبی شدید با عمل جراحی در گوش کاشت. ایمپلنت حلزون گوش دارای دو قسمت است، یک میکروفن که پشت گوش قرار می‌گیرد و یک گیرنده که داخل گوش قرار داده می‌شود و اطلاعات الکتریکی را به عصب شنوایی ارسال می‌کند.

پیش‌آگهی کاهش شنوایی حسی-عصبی
دورنما برای افراد دچار کاهش شنوایی حسی-عصبی به میزان زیادی با گستره و علت کاهش شنوایی مرتبط است. کاهش شنوایی حسی-عصبی شایع‌ترین نوع افت شنوایی دایمی محسوب می‌شود.
"انجمن کاهش شنوایی آمریکا" می‌گوید که در موارد کاهش شنوایی حسی-عصبی شدید، 85 درصد بیماران دستکم یک ریکاوری محدود را در صورت درمان توسط متخصص گوش، حلق و بینی تجربه می‌کنند. در حدود 32 تا 65 درصد مردم شنوایی خود را به شکل خود به خود در طول دو هفته به دست می‌آورند.

آیا کاهش شنوایی حسی-عصبی بدتر می‌شود؟
اگر کاهش شنوایی حسی-عصبی بر اثر عوامل ژنتیکی یا مرتبط به سالخوردگی ایجاد گردد اغلب به مرور زمان بدتر می‌شود. اگر این بیماری نتیجه قرار گرفتن در معرض یک صدای بلند ناگهانی یا عوامل زیست‌محیطی باشد، در صورت اجتناب از علت آسیب شنوایی علایم بیماری اغلب تخفیف پیدا می‌کنند.

پیام همراه
کاهش شنوایی حسی-عصبی در بسیاری از مردم یک بخش طبیعی فرآیند پیری است. به هر حال قرار گرفتن در معرض صداهای بلند نیز می‌تواند باعث ایجاد آسیب دایمی در گوش داخلی یا عصب شنوایی گردد. پیگیری موارد مرتبط به سلامت فهرست شده در زیر می‌تواند به اجتناب از صدمات مرتبط به صدا در گوش کمک کند:
• صدای هدفون خود را زیر 60 درصد نگه دارید.
• در زمان قرار گرفتن در معرض صداهای بلند از گوش‌گیر استفاده کنید.
• در زمان شروع استفاده از یک داروی تازه با پزشک مشورت کنید.
• شنوایی خود را به شکل منظم تست کنید./

• دکتر کوین مارتینز، دنیل یتمن
• ترجمۀ فرهنگ راد

Source:
Healthline
What is Sensorineural Hearing Loss?
Medically reviewed by Kevin Martinez, MD
On March 10, 2020
New —
Written by Daniel Yetman