باکتریمیا (باکتریمی)، باکتری در خون

• باکتریمی و سپسیس
• علل باکتریمی
• علایم باکتریمی
• تشخیص باکتریمی
• درمان باکتریمی
• خطرات و پیامدهای باکتریمی
• دیگر پیامدهای بالقوه
• چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم
• پیام همراه

باکتریمیا (باکتریمی) زمانی مطرح است که باکتری در جریان خون وجود داشته باشد. اصطلاح دیگری که برای باکتریمی به کار می‌رود "مسمومیت خون" است که به هر حال یک اصطلاح پزشکی به شمار نمی‌رود.
در برخی موارد باکتریمی می‌تواند اسیمپتوماتیک باشد که به معنی فاقد علامت بودن است. در موارد دیگر علایم ممکن است وجود داشته و به شکل بالقوه خطر پیامدهای جدی مطرح باشد.

باکتریمی و سپسیس
مردم ممکن است شنیده باشند که باکتریمی با اختلالاتی مثل سپتی‌سمی و سپسیس همراه است. این اصطلاحات ارتباط نزدیکی به یکدیگر دارند اما تفاوت‌های جزئی نیز بین آنها مطرح است.
در بیان مؤکد باکتریمی به وجود باکتری در جریان خون اشاره دارد. باکتری گاهی از اوقات به علت کارهایی مثل تمیز کردن دندان یا قرار گرفتن تحت اقدامات کوچک جراحی وارد جریان گردش خون می‌شود.
در بسیاری از مردم سالم، باکتریمی خود به خود بدون آنکه باعث بیماری شود از بین می‌رود. به هر حال، وقتی یک مورد عفونت در جریان خون مشخص گردد، این نوع باکتریمی متفاوت از سپتی‌سمی است.
در صورت عدم درمان، عفونت جریان خون می‌تواند به پیامدهای جدی‌تری منجر شود. یکی از این پیامدها سپسیس است که بر اثر یک پاسخ ایمنی قوی به عفونت ایجاد می‌شود.
سپسیس و شوک سپتیک می‌توانند به نارسایی ارگان و حتی مرگ منجر شوند.

علل باکتریمی
طیفی از باکتری‌های مختلف می‌توانند باعث باکتریمی شوند. برخی از این باکتری‌ها می‌توانند به ایجاد عفونت در جریان خون بینجامند.
مثال‌هایی در مورد این نوع باکتری‌ها شامل موارد زیر است:
• استافیلوکوکوس آرئوس شامل MESA
• اشیریشیا کولی (ئی. کولی)
• باکتری پنوموکوکال
• گروه A استرپتوکوکوس
• گونه‌های سالمونلا
• سودوموناس ائروژینوزا
برخی راه‌های متداول بروز باکتری شامل موارد زیر است:
• از طریق یک اقدام دندان‌پزشکی مثل نظافت روتین دندان‌ها یا به واسطه کشیدن دندان
• از راه جراحی یا اقدامات پزشکی
• از طریق عفونتی که از قسمت دیگری از بدن وارد جریان خون می‌شود
• به واسطه ابزارهای پزشکی و مشخصاً از طریق کاتترگذاری طولانی مدت و لوله‌های تنفسی
• از طریق جراحات و سوختگی شدید

علایم باکتریمی
برخی موارد باکتریمی فاقد علامت است. در چنین مواردی سیستم ایمنی بدن در اغلب موارد بدون اینکه شخص متوجه گردد باکتری‌ها را از بین می‌برد.
وقتی باکتریمی به یک عفونت در جریان گردش خون منجر شود شخص احتمالاً علایم زیر را تجربه خواهد کرد:
• تب
• لرز
• لرزش یا لرزیدن بر اثر احساس سرما

تشخیص باکتریمی
باکتریمی را می‌توان از طریق یک کشت خون تشخیص داد. برای انجام این کار یک نمونه خون از وریدی در بازو گرفته می‌شود. این نمونه خون برای بررسی وجود باکتری به آزمایشگاه ارسال می‌گردد.
بسته به علت فرضی عفونت، پزشک می‌تواند تست‌های تکمیلی انجام دهد. برخی مثال‌ها در این مورد عبارتند از:
• کشت خلط اگر شخص دچار جراحت، و سوختگی شده یا تحت عمل جراحی قرار گرفته باشد
• کشت زخم در صورت جراحت، سوختگی یا قرار گرفتن شخص تحت عمل جراحی
• گرفتن نمونه از کاتترهای ثابت یا دیگر دستگاه‌ها
تست‌های تصویربرداری مثل اشعه X، سونوگرافی و CT اسکن نیز به کار می‌روند. این تست‌ها ممکن است برای شناسایی نقاط بالقوه دچار عفونت در بدن استفاده شوند.

درمان باکتریمی
درمان عفونت جریان خون نیازمند استفاده فوری از آنتی‌بیوتیک است. این کار می‌تواند به پیشگیری از پیامدهایی مثل سپسیس کمک کند. در طول درمان بیمار در بیمارستان بستری خواهد بود.
وقتی وجود باکتری در خون تأیید شده باشد، بیمار احتمالاً تحت یک رژیم درمان آنتی‌بیوتیکی با طیف گسترده و به طور معمول از طریق تزریقی قرار خواهد گرفت. این یک رژیم آنتی‌بیوتیک است که می‌تواند در مورد بسیاری از انواع مختلف باکتری مؤثر باشد.
در طول این دوره درمان نوع باکتری مسبب عفونت ممکن است شناسایی شود و تست حساسیت آنتی‌بیوتیکی را می‌توان کامل کرد.
بر مبنای نتایج به دست آمده دکتر می‌تواند آنتی‌بیوتیک‌ها را بر مبنای نوع خاص باکتری مسبب عفونت تنظیم کند.
طول درمان به علت و شدت عفونت بستگی دارد. بیمار ممکن است به مدت 1 تا 2 هفته تحت درمان با آنتی‌بیوتیک قرار گیرد. مایعات از طریق وریدی داده می‌شود و دیگر داروها نیز ممکن است در طول درمان برای تثبیت وضعیت تحویل گردد.

خطرات و پیامدهای باکتریمی
در صورتی که عفونت جریان خون بدون درمان رها شود شخص در معرض پیامدهای بالقوه تهدیدگر زندگی مثل سپسیس و شوک سپتیک قرار خواهد گرفت.
سپسیس در نتیجه یک پاسخ ایمنی قوی به عفونت ایجاد می‌شود. این پاسخ می‌تواند محرک ایجاد تغییراتی در بدن مثل التهاب باشد. این تغییرات مضرند و می‌تواند به آسیب دیدگی ارگان منجر شوند.
وقتی شوک سپتیک بروز کند، فشار خون به صورتی چشمگیر دچار افت خواهد شد. امکان بروز نارسایی ارگان نیز وجود دارد.

علایم سپسیس و شوک سپتیک
اگر عفونت جریان خون به سپسیس یا شوک سپتیک پیشرفت کند، بیمار همچنین ممکن است علایم شدیدتر مثل موارد زیر را تجربه کند:
• نفس نفس زدن
• تند شدن ضربان قلب
• تعریق پوست یا احساس چسبندگی و نمناک شدن پوست
• کاهش میزان ادرار کردن
• افت فشار خون
• تغییرات وضعیت روانی مثل احساس گیجی یا سردرگمی

ریسک فاکتورهای سپسیس و شوک سپتیک
برخی مردم در ریسک بالاتری برای دچار شدن به سپسیس یا شوک سپتیک در نتیجه عفونت جریان گردش خون قرار دارند. این گروه‌ها عبارتند از:
• کودکان زیر 1 سال
• سالمندان بالای 65 سال
• مردم دچار ضعف سیستم ایمنی
• مردم دچار اختلالات زیربنایی سلامت مثل دیابت، بیماری کلیه یا سرطان
• افرادی که پیشتر مریض بوده یا در بیمارستان بستری هستند

دیگر پیامدهای بالقوه
در کنار سپسیس و شوک سپتیک، باکتریمی می‌تواند به بروز عواقب دیگری منجر شود. این اتفاق زمانی ممکن می‌شود که باکتری موجود در جریان خون به نواحی دیگری از بدن می‌رسد.
پیامدهای اضافی می‌تواند موارد زیر را شامل شود:
• مننژیت. التهاب بافت اطراف مغز و طناب نخاعی.
• پنومونی. یک عفونت تنفسی بالقوه جدی.
• اندوکاردیت. التهاب جدار داخلی قلب
• استئومیلیت. عفونت استخوان.
• ارتریت عفونی. عفونتی که در یک مفصل ظاهر می‌شود.
• سلولیت. عفونت پوست.
• پریتونیت. التهاب بافت اطراف شکم و ارگان‌ها.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
نشانه‌های عفونت جریان خون گاهی از اوقات می‌تواند سردرگم کننده بوده و با دیگر اختلالات همپوشانی داشته باشد. به هر حال، مردم در صورت بروز تب، لرز یا لرزیدن که به شکل ناگهانی از راه می‌رسد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند.
این موضوع مشخصاً زمانی مصداق دارد که شخص در موقعیتی بوده باشد که وی را در معرض عفونت جریان خون قرار می‌دهد. این موقعیت‌ها در صورتی که شرایط زیر در مورد شخص مصداق داشته باشند عبارتند از:
• شخص اخیراً با عفونت در قسمت دیگری از بدن مثل عفونت دستگاه ادراری یا پنومونی درگیر بوده باشد
• شخص اخیراً تحت عمل کشیدن دندان، اقدامات پزشکی یا عمل جراحی قرار گرفته باشد
• شخص اخیراً در بیمارستان بستری بوده باشد

پیام همراه
باکتریمی زمانی مطرح است که باکتری وارد جریان خون شود.
گاهی از اوقات، باکتریمی ممکن است فاقد علامت بوده و خود به خود برطرف گردد. در موارد دیگر باکتریمی می‌تواند باعث عفونت جریان خون شود که ممکن است به عواقب جدی منجر گردد.
باکتری‌های مختلف متعددی می‌توانند باعث باکتریمی شوند. این اتفاق ممکن است به علت یک عفونت موجود دیگر، عمل جراحی، یا بر اثر استفاده از دستگاه‌هایی مثل لوله تنفسی رخ دهد.
درمان به موقع عفونت جریان خون با آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری از عوارض ضروری است. اگر در مورد کسی شک به عفونت جریان خون مطرح باشد وی باید بلافاصله تحت درمان قرار گیرد./

• دکتر الین کی. لو، دکتر جیل سلیدی-شولمن
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Healthline
Everything You Want to Know About Bacteremia
Medically reviewed by Elaine K. Luo, MD
On October 14, 2019 —
Written by Jill Seladi-Schulman, PhD