در بسیاری موارد نوع خون در عین حال می‌تواند روشنگر بیماری‌هایی باشد که امکان ابتلاء شخص به آنها بیشتر بوده و نیز بیماری‌هایی که بدن شخص ممکن است در برابر آنها مقاوم‌تر باشد. از همۀ اینها گذشته نوع A در گروه‌های خونی ABO قدیمی‌ترین نوع محسوب می‌شود در حالی که انواع O و B بسیار دیرتر ظاهر شده‌اند. همانند اغلب جهش‌های ژنتیکی انواع خون O و B برای دارندگان خود دارای مزایای انتخابی شامل مقاومت در برابر برخی بیماری‌ها هستند. در حالی که مطالعات اندکی به وجود ارتباط آشکار بین نوع خون و ریسک فاکتورهای بیماری‌ها اشاره کرده‌اند، گزارش‌های متعددی عنوانگر وجود ارتباط بین این دو هستند.
• نوع خون زنان در بارداری مهم است
• چه چیز بر نوع خون مؤثر است
• تایپینگ خون چگونه انجام می‌شود
• در صورت نامشخص بودن نوع خون چه اتفاقی می‌افتد
• نوع خون و اهداء عضو
• نوع خون و نیازهای اهداء
• گروه‌های خون اصلی
در بسیاری موارد نوع خون در عین حال می‌تواند روشنگر بیماری‌هایی باشد که امکان ابتلاء شخص به آنها بیشتر بوده و نیز بیماری‌هایی که بدن شخص ممکن است در برابر آنها مقاوم‌تر باشد. از همۀ اینها گذشته نوع A در گروه‌های خونی ABO قدیمی‌ترین نوع محسوب می‌شود در حالی که انواع O و B بسیار دیرتر ظاهر شده‌اند. همانند اغلب جهش‌های ژنتیکی انواع خون O و B برای دارندگان خود دارای مزایای انتخابی شامل مقاومت در برابر برخی بیماری‌ها هستند.
در حالی که مطالعات اندکی به وجود ارتباط آشکار بین نوع خون و ریسک فاکتورهای بیماری‌ها اشاره کرده‌اند، گزارش‌های متعددی عنوانگر وجود ارتباط بین این دو هستند. برای مثال، مردم دارای نوع خون AB گرایشی به داشتن مقدار بیشتری از پروتئینی دارند که باعث افزایش احتمال لخته شدن خون شده و می‌تواند به استروک منجر گردد. در همین راستا، مطالعات نشان داده‌اند که مردم دارای نوع خون A و نوع خون B در معرض ریسک بالاتری برای ابتلاء به دیابت نوع 2 قرار دارند.
در مقابل افراد دارای نوع خون O گرایشی به مقاومت بیشتر در برابر ابتلاء به بسیاری از بیماری‌های جدی از خود نشان می‌دهند. چندین مطالعه عنوان کرده‌اند که افراد دچار نوع خون O دارای نوعی محافظت طبیعی در برابر یکی از مضرترین اشکال ملاریا هستند، در حالی که آزمون‌ها در عین حال نشان داده‌اند که همین گروه از مردم در معرض کاهش قابل ملاحظه‌ای در ریسک ابتلاء به سرطان معده قرار دارند. مطالعات همچنین نشان داده‌اند که مردم دارای نوع خون O در معرض کمترین ریسک برای ابتلاء به بیماری قلبی عروقی قرار دارند، که این عنوانگر پایین بودن طبیعی میزان التهاب و کلسترول LDL در این افراد است.
نوع خون زنان در بارداری مهم است
دانستن نوع خون شخص به وی در مورد خود او و ریسک‌های بالقوه سلامت اطلاعات زیادی می‌دهد و در عین حال اگر وی در صدد بچه‌دار شدن باشد این موضوع مهم است. مشخص کردن نوع خون پدر، مادر، و فرزند حیاتی است زیرا عدم سازگاری عوامل Rh می‌تواند مادر و نیز بچه‌ای را که به دنیا خواهد آمد در معرض خطرات جدی برای سلامت قرار دهد.
اگر مادر و فرزند وی دارای عامل Rh یکسان باشند انواع خون آنان سازگار تلقی شده و باعث ایجاد مشکل نخواهد بود. به هر حال، اگر زن دارای عامل Rh منفی و شریک جنسی وی دارای عامل Rh مثبت باشد، شانس اینکه بچه آنان دارای عامل Rh منفی باشد وجود دارد، که این می‌تواند باعث بروز عوارضی شود. در حالی که خون مادر به شکل نرمال در تماس با خون جنین قرار نمی‌گیرد، این دو خون ممکن است در طول زایمان یا بروز تروما در هر مقطع از بارداری با یکدیگر مخلوط شوند.
در وقایعی که منجر به اختلاط دو نوع خون می‌شود، سلول‌های قرمز خون مادر ممکن است تولید آنتی‌بادی‌های Rh را شروع کنند. اگرچه این آنتی‌بادی‌ها امکان دارد که باعث بروز مشکلات آنی برای مادر یا فرزند وی نشوند، می‌توانند در مورد بچه بعدی تأثیرات منفی داشته باشند. در طول بارداری بعدی این شانس وجود دارد که آنتی‌بادی‌های Rh بتوانند به جریان خون بچه وارد شوند. اگر مادر Rh- و بچه Rh+ باشد، آنتی‌بادی‌های مزبور می‌توانند به سلول‌های قرمز خون بچه حمله کنند و سبب ایجاد آنمی شوند، اختلالی که در مورد نوزادان می‌تواند کُشنده باشد.
برای مقابله با این عوارض بالقوه، پزشکان اغلب توصیه می‌کنند که مادران Rh- تستی برای غربالگری آنتی‌بادی‌ها در طول سه ماهه اول بارداری و نیز در زمان وضع حمل انجام دهند. اگر نتیجه تست برای Rh آنتی‌بادی‌ها در هفته 28 بارداری مثبت باشد، متخصص زنان و زایمان به طور معمول وضعیت مادر و نوزاد را به طور کامل پایش کرده در صورت لزوم برای نوزاد انتقال خون انجام خواهد شد.
اگر تست آنتی‌بادی گرفته شده در سه ماهه اول بارداری نتیجه منفی داشته باشد، زنان به طور معمول یک تزریق گلوبولین ایمنی Rh را برای پیشگیری از تکثیر آنتی‌بادی‌ها در کل بارداری توسط سلول‌های قرمز خون خواهند گرفت. در زمان وضع حمل زن یک آزمایش خون دیگر نیز خواهد داشت. اگر نوزاد با Rh+ متولد شود، مادر معمولاً به یک تزریق دوم نیاز خواهد داشت اما اگر نوزاد Rh- باشد، مادر در شرایط معمول به درمان اضافی نیاز ندارد.
در برخی موارد، زن برای محافظت از خود و هر فرزند خویش در آینده نیاز به تزریق‌های اضافی خواهد داشت. تست‌های دوران بارداری مثل آمنیوسنتز، نمونه گیری ویلوس جفتی، یا کوردوسنتز همگی می‌توانند باعث شوند که خون بچه با خون مادر مخلوط شود و در نتیجه نیاز به یک تزریق مطرح خواهد بود. اگر زنی دچار سقط جنین ناخواسته، بارداری خارج از رحم، خونریزی قابل توجه، یا سقط جنین شود، گلوبولین ایمنی Rh به طور معمول ضروری است.
چه چیز بر نوع خون مؤثر است
نوع خون یک ویژگی ارثی است، زیرا انواع خون والدین نوع خون فرزندان را تعیین می‌کند. در حالی که لزوماً نباید نوع خون فرزندان به طور دقیق با نوع خون والدین آنان همخوانی داشته باشد، دانستن نوع خون والدین می‌تواند به باریک شدن دامنه انواع خونی که فرزندان بالقوه ممکن است داشته باشند کمک کند.
یک ژن منفرد نوع خون ABO را معین می‌کند و سه ویرایش از این ژن وجود دارد: A، و B و O. ویرایش‌های A و B ژن نوع خون غالب هستند، و ویرایش O مغلوب است. فرزندان یک ویرایش از ژن را از هر یک از والدین به ارث می‌برند، که نتیجه آن 6 ترکیب ممکن از ژن‌هایی است آنها را در یکی از چهار گروه ABO قرار می‌دهد.
برای مثال، کودکی که ویرایش A از ژن را از پدر و ویرایش B را از مادر به ارث می‌برد دارای نوع خون AB خواهد بود. به ارث بردن ویرایش A و O از ژن به ایجاد نوع خون A منجر خواهد شد، در حالی که به ارث بردن دو ویرایش O باعث ایجاد نوع خون O برای فرزند خواهد شد.
یک ژن دیگر تکلیف داشتن عامل Rh را در مورد کودکان مشخص می‌کند. از آنجا که عامل Rh یا مثبت و یا منفی است، فقط دو ویرایش از این ژن وجود دارد. در این مورد، ویرایش مثبت غالب است و ویرایش منفی مغلوب. این بدان معنی است که در صورت به ارث بردن یک ویرایش مثبت و یک ویرایش منفی از ژن به ایجاد نوع خون Rh+ منجر خواهد شد، حال آنکه به ارث بردن دو ویرایش منفی نوع خون Rh- ایجاد خواهد کرد.
اگرچه ایجاد یک نمودار وراثت می‌تواند به ارزیابی گزینه‌های بالقوه نوع خون در مورد نسل‌های کنونی و بعدی کمک کند، این روش علمی نیست. صرفاً یک تست خون قابل اعتماد می‌تواند نوع یا گروه خون هر کسی را مشخص کند.
تایپینگ خون چگونه انجام می‌شود
برای مشخص شدن نوع خون خود، شخص نیاز دارد تا یک نمونه خون بگیرد. این کار در آزمایشگاه انجام می‌شود.
برای تکمیل آزمایش نوع خون، کلینیسین نمونه خون گرفته شده را در ویال‌های جداگانه تقسیم می‌کند. در مرحله بعد نمونه خون با یک محلول آنتی‌بادی‌های A و B مخلوط می‌شود. اگر سلول‌های خون از طریق ایجاد توده واکنش نشان دهند، در این صورت خون شخص دارای دستکم یکی از آنتی‌ژن‌ها خواهد بود. در مرحله بعدی پلاسمای خون با نوع خون A یا B مخلوط می‌شود تا تعیین گردد که خون شخص دارای آنتی‌بادی‌های A یا B یا هر دو است. در نهایت آزمایشگاه از یک فرآیند مشابه برای مخلوط کردن سلول‌های خون پلاسما با خون Rh+ برای تعیین عامل Rh استفاده می‌کند.
پس از انجام این تست، شخص هم عامل Rh و هم گروه خون ABO خون خود را که نشان دهنده نوع خون وی است خواهد دانست. از آنجا که اغلب موارد تست تعیین نوع خون صرفاً چند دقیقه طول می‌کشد و خطرات مرتبط با آن ناچیز است، تایپینگ خون یک فرآیند ساده و کم‌هزینه است که بدون تردید می‌تواند آگاهی‌بخش باشد.
در صورت نامشخص بودن نوع خون چه اتفاقی می‌افتد
اگر کسی دچار یک وضعیت اورژانسی در پزشکی شود همیشه ممکن نخواهد بود که نوع خون خود را بگوید، به ویژه اگر در وضعیت ناهشیاری یا شوک قرار داشته باشد. تکنیسین‌های بخش اورژانس پزشکی وقت کافی برای انجام آزمایش خون پیش از اقدام به تزریق خون ندارند، اما فقدان اطلاعات به طور معمول باعث به تعویق افتادن اقدامات یا پیشگیری از دسترسی به خون مورد نیاز شخص نمی‌شود.
دیرزمانی تصور بر آن بود که نوع خون O- که فراوانی جهانی دارد قابلیت سازگاری با تمامی انواع خون استاندارد را خواهد داشت. در شرایط اورژانس یا زمانی که شخص نیازمند خون در خطر باشد، کارکنان پزشکی به طور معمول از گروه خون O- برای شخص استفاده می‌کنند.
به هر حال علی‌رغم شهرتش به عنوان یک گزینه فراگیر، خون O- ممکن است دارای آنتی‌بادی‌هایی باشد که به دیگر انواع خون واکنش نشان دهند. همه مردم دارای یکی از هشت نوع خون شایع نیستند، اما شخص این موضوع را معمولاً نمی‌داند تا اینکه درگیر یک موقعیت اورژانسی شود. از آنجا که حتی خون O- نیز می‌تواند سبب ایجاد عوارضی شود که ریسک انتقال خون را افزایش می‌دهند، پرسنل پزشکی به طور معمول می‌کوشند از خونی استفاده کنند که به طور دقیق با خون شخص بیمار همخوانی داشته باشد.
چه شخص خون O- بگیرد یا خون خاص خود را، پزشکان کار تزریق خون را به طور معمول با تست سازگاری خون شروع می‌کنند. کروس-ماچ دقیق یک نمونه کوچک خون با خون اهدا کننده این اطمینان را ایجاد می‌کند که دو نوع خون مزبور با یکدیگر سازگاری دارند و سبب ایجاد عوارض اضافی نمی‌شوند.
نوع خون و اهداء عضو
در مواردی که شخص نیاز به دریافت یک عضو تازه داشته یا خود اهداء کننده عضو است، آزمایش نوع خون می‌تواند به ارزیابی قابلیت شخص کمک کند. فرآیند اهداء کلیه با تایپینگ خون شروع می‌شود، که معین می‌کند آیا نوع خون اهداء کننده با گیرنده عضو مطابقت دارد یا خیر. اهداء کننده و گیرنده به طور معمول بر مبنای زیر همخوان محسوب می‌شوند:
• نوع A. اهداء کننده با گیرنده نوع A و نوع AB سازگار است.
• نوع B. اهداء کننده با گیرنده نوع B و نوع AB سازگار است.
• نوع AB. اهداء کننده با گیرنده نوع AB سازگار است.
• نوع O. اهداء کننده با تمامی انواع گیرنده سازگار است.
در مرحله بعد هم اهداء کننده و هم گیرنده عضو تحت تایپینگ بافت قرار می‌گیرند، که 12 آنتی‌ژن را برای تعیین چگونگی سازگاری بافت‌ها مقایسه می‌کند. در حالی که دوقلوهای همسان، برادران و خواهران تنی، والدین و فرزندان دارای بهترین شانس برای تطابق هستند حتی افراد کاملاً بیگانه از هم می‌توانند عدم تطابق کم یا حتی در حد صفر داشته باشند. هم بیمار و هم اهداء کننده تحت یک تست دوم نوع بافت قرار می‌گیرند که موضوع را از نظر آنتی‌بادی‌هایی که امکان حمله آنها به بافت وجود دارد بررسی می‌کند. از آنجا که سطح آنتی‌بادی می‌تواند به مرور زمان تغییر کند، اغلب گیرنده‌های پیوند تست‌های مکرری را برای ماه‌ها پس از عمل جراحی انجام می‌دهند.
در بیشتر موارد، خویشاوندان نزدیک و افراد دارای دقیق‌ترین نوع سازگاری خون ایده‌آل محسوب شده و شانس موفقیت در اهداء عضو را افزایش می‌دهند. به هر حال، درمان آنتی‌بادی می‌تواند برای گیرنده‌ها امکان گرفتن عضو از اهداء کننده فاقد انطباق نوع خون را ایجاد کرده، در نهایت طیف اهداء کنندگان در دسترس برای فرد نیازمند پیوند عضو را افزایش دهد.
نوع خون و نیازهای اهداء
با عنایت به اینکه از بیماران مبتلاء به آنمی سلول داسی شکل که در سراسر زندگی خود نیاز به تزریق خون دارند تا بیماران مبتلاء به سرطان نیازمند تزریق خون در طول یک سری درمان‌های شیمی درمانی تا قربانیان تصادمات اتومبیل که نیاز به مقادیر زیاد خون به صورت عاجل دارند، مردم آمریکایی نیاز به یک اهداء خون در هر 2 ثانیه دارند. در حالی که نزدیک به 7 میلیون مردم مقیم ایالات متحد آمریکا هر ساله خون اهداء می‌کنند، کمتر از 10 درصد مردم قابلیت این کار را دارند. از آنجا که سلول‌های قرمز خون در طول شش هفته اهداء و پلاکت‌ها فقط در طول 5 هفته تاریخ گذشته محسوب می‌شوند، اهداء خون در تضاد با نیازهای سراسر کشور قرار دارد.
در حالی که بیشترین تقاضا برای سلول‌های قرمز خون است بسیاری از بیماران نیاز به پلاسما و پلاکت نیز دارند. از آنجا که نوع خون O دارای بیشترین طیف نوع خون است، بیشترین درخواست در مورد آن مطرح است. با وجودی که تقریباً نیمی از آمریکایی‌ها دارای نوع خون O هستند، نوع خون O- یکی از کمیاب‌ترین انواع خون در میان مردم ساکن ایالات متحد آمریکا است.
این بدان معنی است که نوع خون بسیار سازگار با کمبود منابع روبرو است. خوشبختانه دادن خون برای اهداء کنندگان مناسب کار نسبتاً ساده‌ای است و آنها می‌توانند هر 8 هفته یک بار خون کامل [دارای تمامی اجزاء خون] اهداء کنند. از آنجا که هر مورد اهداء خون می‌تواند باعث نجات سه زندگی شود، اهداء خون می‌تواند تأثیر مهمی داشته باشد و این موضوعی فارغ از نوع خون است.
اینکه شما بخواهید برای انجام یک مورد بالقوه اورژانسی پزشکی آماده شوید، نوع خون خود را در مورد تأثیر آن بر فرزندان بعدی خویش بدانید، سطح خطرات متوجه خویش در مورد برخی بیماری‌ها را بفهمید، یا در مورد عوامل وراثتی بیشتر بیاموزید پاسخ‌ها در نوع خون شما است.
گروه‌های خون اصلی
نوع خون هر کسی بر مبنای وجود یا عدم وجود آنتی‌ژن‌ها و آنتی‌بادی‌ها در خون تعیین می‌شود. آنتی‌ژن‌ها پروتئین‌هایی هستند که به سطح سلول‌های قرمز خون می‌چسبند و نوع خون هر کسی را معین می‌کنند. آنتی‌بادی‌ها در پلاسما یا بخش مایع خون تولید می‌شوند.
چهار گروه اولیه برای نوع خون وجود دارد:
• گروه A - دارای فقط 1 آنتی‌ژن بر روی سلول‌های قرمز خون و آنتی‌بادی B در پلاسما است.
• گروه B - دارای فقط آنتی‌ژن B روی سلول‌های قرمز خون و آنتی‌بادی A در پلاسما است.
• گروه AB - دارای آنتی‌ژن‌های A و B روی سلول‌های قرمز خون است اما A یا B در پلاسما وجود ندارد.
• گروه O - نه آنتی‌ژن‌های A یا B روی سلول‌های قرمز خون وجود ندارد اما A و B هر دو در پلاسما وجود دارد./
برای مطالعه بخش اول مقاله روی همین سطر کلیک کنید
• دکتر کورت کلوس
• ترجمۀ فرهنگ راد
Source:
Health Testing Center
What You Need To Know About Blood Type And Your Health
Reviewed By: Dr. Kurt Kloss, MD
Last Reviewed Date: Dec 07, 2018
Last Modified Date: Dec 07, 2018
Published Date: Aug 03, 2017
برو به صفحه اصلی
