جدول زمانی HIV: علایم بیماری چطور تغییر می‎کنند؟

•    جین لئونارد، دکتر تیموتی جی. لیگ
•    ترجمة هستی فراست‌فر

HIV ویروسی است که به سلول‎های CD4 بدن حمله می‎کند، نوعی از گلبول‎های سفید خون که به محافظت از بدن در برابر عفونت یاری می‌رسانند. بنابراین ویروس HIV باعث تضعیف سیستم دفاعی بدن در برابر عفونت و بیماری می‎شود.
این ویروس که از طریق برخی ترشحات بدن از فردی به فرد دیگر سرایت می‎کند، اختلالی درازمدت است که به مرور زمان پیشرفت می‎کند. برخی درمان‎ها روند پیشرفت این ویروس را کُند یا متوقف می‎کنند.
در صورت عدم درمان، HIV آسیب زدن به سلول‎های سیستم ایمنی را ادامه می‎دهد و احتمال توسعة آن به ایدز (AIDS) یا «سندرم نقص ایمنی اکتسابی» افزایش می‎یابد.
HIV درمان نشده همچنین خطر توسعة برخی انواع عفونت‎ها را که تحت عنوان عفونت‎های فرصت‎طلب شناخته می‎شوند بالا می‎برد. بر مبنای اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‎ها (CDC)، عفونت‎های فرصت‌طلب "عفونت‎هایی هستند که به میزان بیشتر و حالت شدیدتر در افراد دچار ضعف سیستم ایمنی شامل افراد دچار HIV بروز می‎کنند."

آنچه در این مقاله می‎خوانید:
-    مراحل HIV
-    کُند یا متوقف کردن روند پیشرفت HIV
-    دورنمای بیماری در صورت عدم درمان

مراحل HIV
عفونتHIV  دارای سه مرحله است:

مرحله 1: عفونت حاد HIV
افراد در مرحلة یک HIV دارای تعداد زیادی از ویروس در جریان خون هستند. در طول این مرحله، خطر انتقال بیماری به دیگران بسیار زیاد است.
در فاصلة 2 تا 4 هفته پس از ابتلاء به عفونت HIV، علایم شبه بیماری آنفولانزا در بیماران – و البته نه تمامی آنها – بروز می‎کند. این علایم نشان دهندة پاسخ طبیعی بدن به عفونت و کوشش آن برای کُشتن ویروس است. در هر حال، بدن انسان هنگامی که ویروس HIV منقبض می‎شود دیگر قادر به دفع کامل آن نیست.
ویروس با استفاده از سلول‎های CD4 بدن خود را تکثیر می‎کند و در سراسر بدن گسترش می‎یابد. در این فرآیند، ویروس HIV سلول‎های CD4 را نابود می‎کند.
در نهایت این فرآیند تثبیت می‎شود. سیستم ایمنی بدن هنگامی که تعداد سلول‎های CD4 افزایش می‎یابد میزان ویروس را کاهش می‎دهد. به هر جهت سلول‎های CD4 نمی‎توانند به میزان اولیة خود برگردند.

علایم مرحلة حاد
- ناراحتی و درد مفاصل و عضلات
- احساس خستگی
- افزایش دمای بدن
- بروز زخم در ناحیة دهان
- تعریق شبانه
- راش‎های بدنی
- گلودرد
- تورم غدد

مرحله 2: تأخیر بالینی
در طول مرحلة دوم ویروس فعال است اما در سطوح بسیار کم بازتولید می‎شود. افراد مبتلاء به HIV در این مرحله علایم اندکی دارند یا اصولاً فاقد علایم هستند. این دلیل آن است که چرا مرحلة دوم HIV به عنوان "مرحلة بدون علامت" شناخته می‎شود.
برای افرادی که دارویی دریافت نمی‎کنند، مرحلة تأخیر بالینی تقریباً ده سال طول می‎کشد. برای افرادی که در این مرحله تحت درمان قرار می‎گیرند، مرحلة مزبور می‎تواند دهه‎ها ادامه داشته باشد، زیرا دارودرمانی باعث کاهش فعالیت ویروسی می‎شود.
ویروس HIV می‎تواند در طول مرحلة تأخیر بالینی به دیگران انتقال یابد، اگرچه احتمال انتقال ویروس در مورد افراد تحت درمان کمتر است. در هر حال، انتقال بیماری در تمامی مراحل ممکن است، بنابراین پرهیزهای لازم باید رعایت شود.

در زمینه HIV بیشتر بخوانیم:

علایم HIV در زنان - تشریح و تصویر

نشانه‎های اولیه HIV در مردان

مرحلة سوم: ایدز
ایدز مرحلة نهایی عفونت HIV است. افرادی که برای HIV تحت درمان دارویی قرار نمی‎گیرند احتمال دارد که وارد این مرحله از بیماری شوند، زمانی که میزان ویروس در بدن افزایش یافته و تعداد سلول‎های CD4 اُفت می‎کند. افراد تحت درمان برای HIV ممکن است هرگز وارد مرحلة ایدز بیماری نشوند.
تشخیص ابتلاء فرد به ایدز زمانی قطعی می‎شود که شمار سلول‎های CD4 فرد دچار HIV به کمتر از 200 سلول در هر میلی‎متر مکعب خون می‎رسد. افراد سالم در هر میلی‎متر مکعب خون خود دارای 500 تا 1600 سلول CD4 هستند.
متناوباً توسعة یک عفونت یا تعداد بیشتری از عفونت‎های فرصت‎طلب نیز می‎تواند نشان دهندة پیشرفت ویروس به مرحلة ایدز باشد.

علایم مرحلة ایدز
علایم این مرحله بسیار متفاوتند زیرا این علایم معمولاً به انواع عفونت‎های فرصت‎طلب بستگی دارند. برخی از علایم شایع ایدز عبارتند از:
- بروز لکه‎های زیر پوستی یا درون دهان و بینی
- تاری دید
- اسهال ادامه‎دار به مدت بیش از یک هفته
- تورم غدد لنفاوی
- خستگی مدام
- تبی که مدام تکرار می‎شود
- کاهش حافظه
- افسردگی
- پنومونی (ذات‌الریه)
- کاهش وزن
- زخم‎های دهان، مقعد یا واژن

کُند کردن یا پیشگیری از پیشرفت HIV
مؤثرترین راه کُند کردن یا پیشگیری از پیشرفت HIV همانا تشخیص زودهنگام بیماری و درمان دارویی مناسب است.
هر قدر فرد زودتر تحت تشخیص HIV قرار گیرد و درمان دارویی در مورد وی زودتر شروع شود، شانس برخورداری از طول عمر در حد نرمال در وی بیشتر می‎شود. تشخیص زودهنگام در عین حال ریسک انتقال بیماری به دیگران را نیز کاهش می‎دهد.

دارو
دو نوع دارو برای مهار پیشرفت ویروس HIV مورد استفاده قرار می‎گیرد:

درمان ضد رترووایرال (ART)
داروی مورد استفاده برای درمان HIV تحت عنوان داروی ضد رترووایرال شناخته می‎شود. این درمان برای افراد مبتلاء به HIV در تمامی مراحل بیماری مفید است. ART فعالیت ویروس را سرکوب می‎کند و باعث افزایش طول عمر بیماران مبتلاء به HIV می‎شود.
دکترها می‎توانند از داروهای تلفیقی برای هر بیمار استفاده کنند. جدول تجویز دارو باید مستقیماً با هدف اطمینان از ثمربخشی دارو و پیشگیری از مقاوم شدن ویروس در برابر داروها تنظیم شود.

پروفیلاکسی پس از ابتلاء
این، نوعی درمان اورژانسی است که می‎توان در مورد افرادی که گمان می‌رود در طول 72 ساعت گذشته در معرض تماس با ویروس HIV قرار گرفته‎اند مورد استفاده قرار داد. هدف از این درمان متوقف کردن HIV از تبدیل شدن به یک اختلال مادام‎العمر است.
سازمان بهداشت جهانی تخمین می‎زند که در صورت تجویز درست، دورة 28 روزة درمان PEP ریسک عفونت HIV را بیش از 80 درصد کاهش می‎دهد.

انتخاب‎های شیوة زندگی
برخی عوامل مربوط به شیوة زندگی نقشی در پیشرفت HIV بازی می‎کنند، مشخصاً آنهایی که باعث تقویت سیستم ایمنی می‎شوند و به بدن برای مبارزه با عفونت کمک می‎کنند. این موارد عبارتند از:
- کاهش استرس: استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی می‎شود و ریسک توسعة دیگر بیماری‎ها و عفونت‎های فرصت‎طلب را افزایش می‎دهد.
- اجتناب از عفونت: افراد دچار HIV باید قدم‎هایی در راستای محافظت خود در برابر ابتلاء به عفونت و بیماری بردارند، و در صورت توصیه پزشک به طور منظم تحت واکسیناسیون قرار گیرند.
- استفاده از کاندوم در طول آمیزش جنسی: کاندوم ریسک انتقال HIV به دیگران را کاهش می‎دهد. کاندوم‌ها همچنین سبب ایجاد ایمنی برای مبتلایان به HIV در برابر ابتلاء به دیگر عفونت‎های واگیر جنسی می‎گردند که باعث تضعیف بیشتر سیستم ایمنی می‎شوند.
- ترک سیگار: افراد سیگاری مبتلاء به HIV در معرض خطر بیشتری برای ابتلاء به عفونت‎هایی نظیر کاندیدیازیس و پنومونی یا دیگر بیماری‎ها نظیر برخی انواع سرطان، بیماری قلبی، و بیماری انسدادی مزمن ریوی قرار دارند.
- ورزش منظم: پیروی از یک برنامة منظم ورزشی دارای فواید بسیاری برای افراد مبتلاء به HIV شامل کاهش ریسک بیماری قلبی، افزایش انرژی، بهبود گردش خون و قابلیت ریه، خواب بهتر و استرس کمتر است.
- رژیم غذایی سالم: حفظ یک رژیم غذایی متعادل همراه مصرف کم یا عدم مصرف الکل به تقویت سیستم ایمنی و دفع عفونت‎ها کمک می‎کند.

دیگر عوامل موثر بر پیشرفت بیماری
اگرچه بسیاری از عاومل مؤثر بر پیشرفت بیماری را می‎توان در افراد دچار HIV تحت کنترل قرار دارد، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‎توانند در این مورد تأثیرگذار باشند. این عوامل عبارتند از:
- سن
- سلامت عمومی فرد پیش از عفونت
- عوامل ژنتیکی
- زیرگونه HIV
- وجود سایر عفونت‎ها

دورنما در صورت عدم درمان
افراد HIV مثبت در صورت عدم درمان عموماً در طول دوره‎ای 2 تا 15 ساله پس از ابتلاء به عفونت دچار ایدز می‎شوند.
پس از تشخیص ابتلاء به ایدز، افراد فاقد درمان معمولاً تا 3 سال زنده می‎مانند. در صورتی که فرد دچار ایدز تحت درمان خاص این بیماری قرار نگیرد و در عین حال دچار بیماری‌های ناشی از عفونت‎های فرصت‎طلب شود، طول عمر وی به 12 ماه کاهش می‎یابد.
در هر حال، اگر درمان پیش از پیشرفت ویروس انجام، و رژیم درمانی رعایت شود، افراد دچار HIV معمولاً می‎توانند هم‎اندازة افراد غیر مبتلا به این بیماری عمر کنند.
بر مبنای یک تحقیق در سال 2013، فرد بیست ساله‎ای که دچار HIV است و در ایالات متحد آمریکا یا کانادا تحت درمان ART قرار دارد می‎تواند تا حدود دهة 70 زندگی عمر کند. این طول عمر چندان با طول عمر کل جمعیت فاصله ندارد./

Source:
medicalnewstoday.com
HIV symptoms timeline: How do symptoms change?
Written by Jayne Leonard Reviewed by Timothy J. Legg, PMHNP-BC, GNP-BC, CARN-AP, MCHES
Last reviewed: Sat 25 February 2017