راش پوشک یک شکل شایع التهاب پوست (درماتیت) است که به صورت لکههای پوستی قرمز روشن روی ناحیه باسن نوزاد بروز می‌کند.
راش پوشک اغلب به خیس بودن یا تعویض نامرتب پوشک، حساسیت پوست و عرق‌سوز شدن آن مرتبط می‌شود. این نوع راش معمولاً نوزادان را مبتلاء می‌کند اگرچه هر کسی که منظماً از پوشک استفاده می‌کند ممکن است به آن مبتلاء شود.
راش پوشک ممکن است برای والدین نگران کننده بوده و نوزادان را آزار دهد؛ اما به طور معمول با مداوای خانگی و رعایت مواردی مثل خشک کردن ناحیه در معرض هوا، تعویض مرتب پوشک و استفاده از پماد از بین می‌رود.
[در این مقاله:]
• علایم راش پوشک
• چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
• علل راش پوشک
• پیشگیری از راش پوشک
• پوشک پارچه‌ای یا یک‌بار مصرف؟
• درمان راش پوشک
• سبک زندگی و مداوای خانگی
• طب جایگزین
علایم راش پوشک
راش پوشک با موارد زیر مشخص می‌شود:
• نشانه‌های پوستی. راش پوشک با پوست دارای نمای قرمز، حساس در ناحیه پوشک - باسن، ران و ناحیه تناسلی - مشخص می‌شود.
• تغییرات خلق و خو در نوزاد. والدین ممکن است متوجه شوند که نوزاد ناآرام‌تر از معمول به نظر میرسد، به ویژه در زمانی که پوشک وی تعویض می‌شود. نوزاد دچار راش پوشک اغلب وقتی ناحیه پوشش داده توسط پوشک شسته یا لمس می‌شود بدغلغی کرده یا گریه می‌کند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
اگر پوست نوزاد پس از چند روز استفاده از درمان خانگی بهبود نیابد باید با پزشک مشورت کرد. برخی از اوقات برای درمان راش پوشک به استفاده از یک داروی تجویزی نیاز است.
بچه باید توسط پزشک معاینه شود اگر راش:
• شدید یا غیر معمول است
• علیرغم مداوای خانگی بدتر می‌شود
• خونریزی کرده، خارش یا ترشح دارد
• سبب سوزش یا درد همراه ادرار کردن یا دفع مدفوع می‌شود
• با تب همراه است
علل راش پوشک
راش پوشک ممکن است بر اثر برخی علل شامل موارد زیر ایجاد شود:
• تحریک ناشی از مدفوع و ادرار. تماس طولانی مدت با ادرار یا مدفوع میتواند پوست حساس نوزاد را آزرده کند. در صورتی که بچه دارای دفع مدفوع مکرر یا اسهال باشد احتمال مستعد شدن به راش پوشک بیشتر خواهد بود زیرا مدفوع بیشتر از ادرار پوست را دچار آزردگی می‌کند.
• عرق‌سوز شدن یا سایش. پوشک‌های سفت یا لباسهایی که با پوست اصطکاک زیاد ایجاد میکنند میتوانند به راش منجر شوند.
• تحریک پوستی ناشی از محصولات جدید. پوست نوزاد ممکن است نسبت به برخی محصولات جدید مورد استفاده یا مواد شوینده، سفید کننده یا نرم کننده لباس مورد استفاده برای شستشوی لباس نوزاد واکنش نشان دهد. دیگر موادی که ممکن است به این مشکل اضافه شود شامل ترکیبات موجود در برخی لوسیوهای نوزاد، پودرها و روغن‌ها است.
• عفونت باکتریایی یا عفونت مخمری (قارچی). آنچه به صورت یک عفونت پوستی ساده شروع می‌شود میتواند به نواحی اطراف گسترش پیدا کند. ناحیه پوشیده شده با پوشک به ویژه آسیب‌پذیر است زیرا محیطی گرم و مرطوب است که محیط ایده‌آلی برای رشد باکتریها و مخمرها محسوب می‌شود. این راش‌ها را میتوان در محدودهها چین و شکنهای پوست یافت و این احتمال وجود دارد که نقاط قرمز رنگی در اطراف چین و شکنهای مزبور ایجاد شود.
• آغاز استفاده از غذاهای تازه. زمانی که بچه خوردن غذاهای جامد را شروع می‌کند، محتوی مدفوع وی تغییر می‌کند. این وضعیت احتمال بروز راش پوشک را افزایش می‌دهد. تغییرات رژیم غذایی بچه نیز میتواند تواتر دفع مدفوع را بالا ببرد، که به بروز راش پوشک منجر می‌شود. اگر نوزاد از شیر پستان تغذیه می‌کند، وی ممکن است در پاسخ به وجود برخی چیزها که مادر خورده است به راش پوشک دچار شود.
• پوست حساس. نوزادان دچار اختلالات پوستی مثل درماتیت اتوپیک یا درماتیت سبوریئک (اگزما) ممکن است بیشتر در معرض ابتلاء به راش پوشک باشند. به هر جهت، پوست تحرک شده بر اثر درماتیت اتوپیک و اگزما متقدماً به نواحی دیگری غیر از ناحیه زیر پوشک لطمه می‌زنند.
• مصرف آنتی‌بیوتیک. آنتی‌بیوتیک‌ها باکتریها را میکشند که در این میان باکتری‌های مفید نیز از بین میروند. وقتی به نوزاد آنتی‌بیوتیک داده می‌شود این امکان وجود دارد که باکتری‌های مسؤول مهار رشد مخمر از بین بروند، که نتیجه آن بروز راش پوشک به علت عفونت مخمری خواهد بود. آنتی‌بیوتیک‌ها در عین حال خطر اسهال را افزایش می‌دهند. نوزادان دارای تغذیه از پستان که مادر آنها آنتی‌بویتیک مصرف می‌کند نیز در ریسک بالاتری برای ابتلاء به راش پوشک قرار دارند.
پیشگیری از راش پوشک
بهترین راه پیشگیری از راش پوشک تمیز و خشک نگهداشتن ناحیه زیر پوشک است. برخی راهکارهای ساده میتوانند احتمال ایجاد راش پوشک را کاهش دهند:
• پوشک را به طور مرتب تعویض کنید. پوشک خیس یا کثیف را تعویض کنید. اگر بچه در شیرخوارگاه است، از کارکنان آنجا بخواهید تا این کار را انجام دهند.
• با هر بار تعویض پوشک نشیمنگاه بچه را با آب گرم بشویید. برای شستوش از الکل یا مواد معطر استفاده نکنید. در صورت تمایل به استفاده از صابون، یک صابون فاقد عطر ملایم استفاده کنید.
• بدن بچه را به ملایمت با استفاده از حوله یا قرار دادن در معرض هوای خشک تمیز و خشک کنید. نشیمنگاه بچه را مالش ندهید و نسابید. سابیدن پوست میتواند به تحریک بیشتر آن منجر شود.
• پوشک را سفت نبندید. پوشک‌های سفت مانع جریان هوا در ناحیه زیر پوشک می‌شوند، که این باعث ایجاد یک محیط مرطوب مطلوب برای راش پوشک می‌شود. پوشک سفت در عین حال میتواند سبب عرق‌سوز شدن کمر یا ران بچه شود.
• نشیمنگاه بچه را به میزان کافی بدون پوشک بگذارید. در صورت امکان اجازه دهید تا نوزاد بدون پوشک بماند. قرار دادن پوست در معرض هوا یک راه طبیعی و ملایم برای خشک کردن آن است. برای اجتناب از حوادث ناخواسته بچه را روی یک حوله بزرگ بگذارید و زمانی را که بچه با نشیمنگاه برهنه سپری می‌کند با او بازی کنید.
• استفاده منظم از پماد بچه را در دستور کار قرار دهید. اگر بچه مدام دچار راش می‌شود، در طول تعویض پوشک او از یک پماد حایل برای پیشگیری از آزردگی پوست استفاده کنید. ژل نفتی یا اکسید زینک ترکیبات اثبات شده‌ای در بسیاری از پمادهای پوشک محسوب می‌شوند.
• پس از تعویض پوشک دستهای خود را خوب بشویید. شستشوی دستها میتواند از گسترش باکتری یا مخمر به دیگر قسمتهای بدن بچه، والدین یا بچه‌های دیگر پیشگیری کند.
در گذشته استفاده از پودر بچه مثل پودر نشاسته ذرت یا پودر تالکوم برای محافظت پوست و جذب رطوبت اضافی شایع بود. پزشکان اکنون دیگر استفاده از پودر بچه را توصیه نمیکنند. استنشاق پودر میتواند به آسیب دیدن ریه‌های بچه منجر شود.
پوشک پارچه‌ای یا یک‌بار مصرف؟
بسیاری از والدین حساسیتی نسبت به نوع پوشک مورد استفاده ندارند. وقتی پای پیشگیری از راش پوشک در میان باشد، هیچ شواهد قانوع کنندهای در مورد اینکه پوشک پارچه‌ای بهتر از پوشک یک بار مصرف است و برعکس، وجود ندارد.
از آنجا که چیزی به نام بهترین پوشک وجود ندارد، مردم باید از چیزی برای بچه خود استفاده کنند که بهترین کارآیی را دارد. اگر یک برند پوشک یک بار مصرف باعث تحریک پوست بچه می‌شود، باید از برند دیگری استفاده کرد. اگر صابون شستشوی مورد استفاده برای پوشک پارچه‌ای به نظر میرسد که عامل ایجاد راش پوشک است، باید نوع صابون را تغییر داد.
اگر از پوشک لباسی (پارچه‌ای)، یک بار مصرف یا هر دو نوع استفاده میکنید، این کار را در اولین فرصت ممکن پس از خیس یا کثیف شدن پوشک انجام دهید تا نشیمنگاه بچه در حد امکان تمیز و خشک باقی بماند.
پوشک‌های لباسی قابل شستشو
اگر شما از پوشک پارچه‌ای استفاده میکنید شستشوی دقیق پوشک به پیشگیری از راش پوشک کمک می‌کند. روشهای شستشو متفاوت است. موضوع کلیدی تمیز کردن پوشک، ضد عفونی و جدا کردن ذرات باقی مانده صابون است.
درمان راش پوشک
بهترین درمان برای راش پوشک خشک و تمیز نگه داشتن پوست بچه در حد امکان است. اگر علیرغم این تمهیدات درمانی خانگی راش ادامه داشته باشد، احتمال تجویز موارد زیر از سوی پزشک وجود دارد:
• یک کرم هیدروکورتیزون (استروئید) ضعیف
• یک کرم ضد قارچ، اگر بچه دچار عفونت قارچی شده باشد
• آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی، اگر بچه دچار عفونت باکتریایی شده باشد
استفاده از پماد یا کرم استروئیدی فقط زمانی مجاز است که پزشک کودکان یا متخصص پوست آن را توصیه کرده باشد. استروئیدهای قوی یا استفاده مکرر از آنها میتواند به بروز عوارض دیگری منجر شود.
بهبود راش پوشک به طور معمول به گذشت چند روز زمان نیاز دارد و امکان برگشت متوالی راش مطرح است. اگر علیرغم استفاده از داروی تجویزی راش برگشت کند، پزشک ممکن است ارجاع بچه به یک متخصص پوست را توصیه نماید.
سبک زندگی و مداوای خانگی
به طور معمول راش پوشک را میتوان در محیط خانه و با استفاده از موارد زیر درمان کرد:
• خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه زیر پوشک
• افزایش میزان هواخوری ناحیه زیر پوشک
• استفاده از پماد، خمیر، کرم یا لوسیون. داروهای راش پوشک متفاوتی در دسترس است که میتوان آنها را بدون نسخه پزشک تهیه کرد. در مورد توصیههای خاص در این مورد با پزشک مشورت کنید. برخی محصولات پرمصرف شامل ویتامین‌های A+D، بالمکس، دسیتین، سه خمیر و لوتریمین (برای عفونتهای قارچی) هستند.
اکسید زینک یکی از ترکیبات فعال بسیاری از محصولات راش پوشک است. این محصولات معمولاً برای تمام روز به ناحیه دچار راش مالید می‌شوند تا پوست بچه را آرام و محافظت کنند. این فرآورده‌ها را میتوان در صورت نیاز روی داروهای استروئیدی یا ضد قارچی به کار برد. در عین حال میتوان از ژل نفتی استفاده کرد که مانع از چسبیدن پوشک به کرم می‌شود.
پمادها و خمیرها و کرم‌ها ممکن است کمتر از لوسیونها آزردگی پوستی ایجاد کنند. هم پمادها و هم خمیرها یک فضای حایل ایجاد میکنند که برای پوست امکان دریافت هوا را می‌دهد. کرم‌ها روی پوست را خشک کرده و امکان گذر هوا از آن را ایجاد میکنند. در مورد بهترین محصول برای استفاده باید با پزشک مشورت شود.
به عنوان یک قاعده کلی باید از محصولات طراحی شده برای نوزادان استفاده شود. مردم باید از استفاده از محصولات حاوی جوش شیرین، بوریک اسید، حنا، فنول، بنزوکائین، دیفنهیدرامین، یا سالیسیلات خودداری کنند. این ترکیبات میتوانند برای بچه‌های کوچک سمی باشند.
• حمام کردن روزانه. تا زمان برطرف شدن راش بچه را باید هر روز حمام کرد. برای حمام بچه باید از آب گرم و صابون غیر معطر ملایم استفاده شود.
طب جایگزین
موارد مندرج در زیر در مورد برخی مردم کارآیی داشته‌اند:
• نارون کوهی یا شکوفه زمستانی. یک مطالعه نشان داده است که پماد آماده شده با نارون کوهی به بهبود راش پوشک کمک می‌کند. این مطالعه شامل 309 بچه بود.
• شیر پستان انسان. مطالعات انجام شده در مورد استفاده از شیر پستان انسان برای درمان راش پوشک نتایج متناقضی داشته‌اند. یک مطالعه نشان داده است که استفاده از این شیر در درمان راش پوشک راهی ایمن و مؤثر است. نوزدان دچار راش پوشک یا با پماد هیدروکورتیزون یک درصد یا با شیر پستان مورد درمان قرار گرفتند. مطالعه مزبور شامل 141 نوزاد بود. درمان با شیر پستان به اندازه درمان با پماد مزبور مؤثر بود.
مطالعه دیگری به مقایسه شیر پستان انسان با کرم ساخته شده از ترکیب اکسید زینک و پماد روغن کبد ماهی کاد پرداخت. نوزادان با استفاده از یکی از دو طریق تحت درمان قرار گرفتند. مطالعه مزبور شامل 63 نوزاد بود. درمان با کرم مؤثر از آب درآمد.
• کالندولا و آلو ورا. یک مطالعه با مقایسه آلو ورا و کالندولا در درمان راش پوشک در کودکان پی برد که هر دوی آنها در درمان راش پوشک مؤثر هستند.
• شامپو گل (بنتونایت). یک مطالعه نشان داد که شامپو گل در درمان راش پوشک مؤثر است و اینکه سرعت اثربخشی آن بیش از کالندولا است. این مطالعه بر روی 60 نوزاد انجام شد.
• مواد دیگر. داروهای طبیعی دیگری شامل گل مغربی و مخلوط عسل، روغن زیتون و موم زنبور عسل مورد استفاده قرار گرفته‌اند. برای تأیید اثربخشی آنها در درمان راش پوشک به مطالعه بیشتری نیاز است. برخی از این مواد ممکن است محرک رشد باکتری باشند./
• مایو کلینیک
• ترجمه هستی فراست‌فر
نظرات (0)