استئومیلیتیس یا عفونت و التهاب استخوان یا مغز استخوان - علایم، علل، و درمان - مهرین

• کریستین نوردکویست، دکتر ویلیام موریسون
• ترجمه نادر اکبری سراوانی

استئومیلیتیس (استئومیلیت) عفونت و التهاب استخوان یا مغز استخوان است. استئومیلیت می‎تواند بر اثر ورود عفونت به بافت استخوان از راه جریان خون به علت آسیب دیدگی یا جراحی بروز کند.
در حدود 80 درصد موارد به دلیل زخم‌های باز ایجاد می‎شود.
علایم شامل درد و اسپاسم عمیق در ناحیۀ بروز التهاب و تب است.
عفونت‎های استخوان عموماً به استخوان‎های بلند در پا و قسمت فوقانی دست، ستون فقرات و لگن آسیب می‎زند.
در گذشته درمان استئومیلیتیس دشوار بود اما اکنون درمان‎های تهاجمی اغلب اوقات می‎توانند استخوان عفونی شده را نجات دهند و گسترش عفونت را از بین ببرند.
بر مبنای آمار موجود در هر 10.000 آمریکایی 2 نفر دچار عفونت استخوان هستند.

مطالب این مقاله:
• نشانه‎ها و علایم
• ریسک فاکتورها و علل
• تشخیص، درمان، و عوارض

نشانه‌ها و علایم
نشانه‎ها و علایم استئومیلیت بستگی به نوع آن دارد. آنها عموماً شامل موارد زیرند:
• درد، که می‎تواند شدید باشد، و تورم، سرخی، و حساسیت در ناحیۀ آسیب دیده
• تحریک‎پذیری، لتارژی، یا خستگی مزمن
• تب، لرز، و ورم
• تخلیه از یک زخم باز نزدیک محل بروز عفونت یا از طریق پوست
دیگر علایم ممکن است شامل ورم قوزک پا، کف پا، و ساق و زانو و ران و تغییراتی در الگوهای راه رفتن، و برای مثال لنگ زدن، باشد.
علایم استئومیلیت مزمن همیشه آشکار نیستند یا ممکن است مشابه علایم یک جراحت یا صدمه دیدگی باشند.
این موضوع می‎تواند باعث دشوارتر شدن تشخیص به ویژه در ناحیۀ کشالۀ ران، لگن یا ستون فقرات شود.

استئومیلیتیس در کودکان و بزرگسالان
در کودکان استئومیلیت گرایشی به حاد بودن نشان می‎دهد و به طور معمول در طول دو هفته پس از عفونت خون از پیش موجود بروز می‎کند. این وضعیت زیر عنوان استئومیلیتیس هماتوژنوز شناخته می‎شود، و به طور معمول ناشی از استافیلوکوک آرئوس (اس. آرئوس) مقاوم به متی‎سیلین است.
تشخیص ممکن است دشوار باشد، و امکان رسیدن به تشخیص صحیح در کمترین زمان ممکن اهمیت دارد زیرا تأخیر در تشخیص می‎تواند به رشد اختلالات یا دگرشکلی مهلک منجر شود.
در بزرگسالان استئومیلیتیس تحت حاد یا مزمن، به ویژه پس از آسیب‎دیدگی یا تروما، مثل شکستگی استخوان، شایع‎تر است. این اختلال زیر عنوان استئومیلیتیس پیوسته شناخته می‎شود. این نوع استئومیلیت معمولاً به افراد در سنین بالای 50 سال آسیب می‎زند.

انواع استئومیلیتیس
سه نوع اصلی استئومیلیتیس وجود دارد.
استئومیلیتیس حاد: عفونت در فاصلۀ دو هفته پس از آسیب‎دیدگی، عفونت اولیه یا آغاز یک بیماری زیربنایی آغاز می‎شود. درد احتمال دارد که شدید بوده و وضعیت ممکن است کشنده باشد.
استئومیلیتیس تحت حاد: عفونت در فاصلۀ 1 تا 2 ماه پس از آسیب دیدگی، عفونت اولیه، یا آغاز یک بیماری زیربنایی، بروز می‎کند.
استئومیلیتیس مزمن: عفونت دستکم دو ماه پس از آسیب دیدگی، عفونت اولیه، یا آغاز یک بیماری زیربنایی بروز می‎کند.

ریسک فاکتورها و علل
برخی از مردم بیشتر محتمل است که دچار استئومیلیتیس شوند.
مردم در ریسک بالاتر ممکن است دچار موارد زیر باشند:
• ضعف سیستم ایمنی، برای مثال به علت شیمی درمانی یا درمان با اشعه، سوءتغذیه، دیالیز، داشتن کاتتر ادراری، تزریق مواد مخدر و غیره
• مشکلات گردش خون در نتیجۀ دیابت، بیماری شریانی پیرامونی یا بیماری سلول داسی شکل
• یک زخم منجر به سوراخ شدن عمیق یا شکستگی منجر به پارگی پوست
• جراحی ترمیم یا تعویض استخوان
استئومیلیتیس حاد بیشتر در کودکان شایع است، در حالی که شکل نخاعی آن بیشتر در بیماران سنین بالای 50 سال شیوع دارد و نیز در میان مردان بیش از زنان شایع است.

علل
استئومیلیتیس ممکن است هنگامی بروز کند که یک عفونت قارچی یا باکتریایی در استخوان توسعه یافته یا از نقاط دیگر بدن به استخوان سرایت می‎کند.
وقتی عفـــونت درون استخوان توسعه می‎یابد، سیستم ایمنی تلاش می‎کند تا آن را از بین ببرد. نوتروفیل‎ها، نوعی سلول سفید خون، برای کشتن باکتری‌ها و قارچ‎ها به منبع عفونت فرستاده می‎شوند.
اگر عفونت جایگیر شده و تحت درمان قرار نگیرد، نوتروفیل‎های مرده درون استخوان انباشته شده آبسه یا کیسه‎های سربستۀ پر از چرک ایجاد می‎کنند.
آبسه‎ها ممکن است جریان حیاتی خون به استخوان آسیب دیده را متوقف کنند. در استئومیلیت مزمن استخوان در نهایت ممکن است بمیرد.
استخوان‎ها به طور معمول در برابر عفونت مقاوم هستند، اما عفونت تحت برخی شرایط می‎تواند وارد استخوان شود.
یک عفونت موجود در جریان خون، عوارض جراحی یا تروما، یا اختلالات از پیش موجود مثل دیابت، مقاومت فرد را در برابر عفونت کاهش می‎دهند.

عفونت استخوان چگونه آغاز می‌شود
عفونت‎های استخوان به راه‎های مختلفی آغاز می‎شود.
در استئومیلیتیس هماتوژنوز، عفونت می‌‏تواند برای مثال به عنوان یک عفونت خفیف دستگاه ادراری یا سیستم تنفسی فوقانی شروع شده و راهش را از طریق جریان خون ادامه دهد. این نوع عفونت بیشتر در کودکان شایع است.
استئومیلیتیس پساضربه (پست تروماتیک) ممکن است پس از یک شکستگی، استخوان شکسته‎ای که به پارگی پوست منجر می‎شود، یک زخم باز در عضله یا پوست اطراف استخوان، پس از جراحی، به ویژه اگر قطعات فلزی، پیچ یا کفه برای ایجاد ایمنی در استخوان‎های شکسته مورد استفاده قرار گیرد، آغاز شود.
کمبود عروقی، یا جریان خون ضعیف، می‎تواند سبب شود تا عفونت از یک خراش یا بریدگی کوچک، به طور معمول در ناحیۀ پا، گسترش پیدا کند. گردش ضعیف خون مانع از آن می‎شود که سلول‎های سفید خون به ناحیۀ آسیب دیده برسند که این ضعف به بروز اولسرهای عمقی منجر می‎شود. این وضعیت استخوان و بافت عمقی را در معرض عفونت قرار می‎دهد.
استئومیلیت مهره‎ها در ستون فقرات بروز می‎کند. این عفونت به طور معمول با بروز عفونتی در جریان خون، یا عفونتی در دستگاه ادراری یا دستگاه تنفسی، اندوکاردیت (عفونتی در جدار داخلی قلب)، یا عفونتی در دهان یا عفونت در محل تزریق، شروع می‎شود.

استئومیلیتیس فک
استئومیلیتیس فک می‎تواند شدیداً دردناک باشد، و می‎تواند از پوسیدگی دندان یا بیماری‎های دندانی نشأت گیرد. استخوان فک استخوانی غیر معمولی است زیرا دندان‎ها یک ورودی مستقیم برای عفونت ایجاد می‎کنند.
بدخیمی، درمان با اشعه، استئوپوروزیس، و بیماری پاژه ریسک استئومیلیتیس فک را در فرد افزایش می‎دهند.
عفونت سینوس، لثه، یا دندان می‎توانند به جمجمه سرایت کنند.

تشخیص، درمان، و عوارض
پزشک ناحیۀ آسیب دیدۀ بدن را برای نشانه‎های استئومیلیت بررسی می‎کند، که شامل حساسیت و ورم است. پزشک در مورد تاریخچۀ پزشکی اخیر، به ویژه در مورد حوادث اخیر، اعمال جراحی یا عفونت‎های به تازگی ایجاد شده پرسش می‎کند.
تست‎های مورد استفاده شامل موارد زیر است:
• آزمایش‎های خون: بالا بودن میزان گلبول‎های سفید خون به طور معمول نشانۀ وجود عفونت در بدن است.
• بیوپسی: دکتر نمونۀ کوچکی از بافت را برای بررسی نوع پاتوژن (عامل بیماریزا) - باکتریایی یا قارچی - مسبب عفونت استخوان، برمی‌دارد. این کار به یافتن درمان مناسب برای بیمار کمک می‎کند.
• تست‎های تصویربرداری: عکسبرداری اشعۀ ایکس، MRI، CT یا اسکن می‎توانند صدمات وارد شده بر استخوان را آشکار کنند.
صدمه ممکن است تا دو هفته پس از وقوع در عکسبرداری اشعۀ ایکس قابل رویت نباشد، بنابراین در صورت جدید بودن آسیب دیدگی انجام MRI یا CT اسکن توصیه می‎شود.

درمان
درمان استئومیلیت بستگی به نوع آن دارد.

استئومیلیتیس حاد
یک دوره مصرف آنتی‎بیوتیک یا داروهای ضد قارچ به طور معمول مؤثر است. در مورد بزرگسالان این شامل یک دورۀ 4 تا 6 هفته‌ای تزریق داخل وریدی، یا گاهی از اوقات داروهای آنتی‎بیوتیک یا ضد قارچ خوراکی است. برخی از بیماران نیاز به بستری و درمان در محیط بیمارستان دارند، در حالی که دیگران ممکن است تزریق‌‌ها را به صورت سرپایی یا در محیط خانه در صورت داشتن مهارت تزریق، انجام دهند.
عوارض جانبی ناشی از مصرف آنتی‎بیوتیک‎ها شامل اسهال، استفراغ، و تهوع است. گاهی از اوقات امکان بروز واکنش آلرژیک نیز وجود دارد.
اگر عفونت بر اثر MRSA یا برخی از دیگر باکتری‎های مقاوم به دارو ایجاد شده باشد، بیمار نیازمند دورۀ طولانی‌تری از درمان و استفادۀ ترکیبی از داروهای مختلف خواهد بود.
در برخی موارد، درمان با اکسیژن هیپربار (HBOT) ممکن است توصیه شود.

استئومیلیتیس تحت حاد
درمان به شدت بیماری و اینکه آیا صدمۀ استخوانی دیگری وجود دارد یا خیر، بستگی دارد.
اگر هیچ صدمۀ استخوانی وجود نداشته باشد، درمان شبیه به مورد استئومیلیت حاد خواهد بود، اما اگر استخوانی آسیب دیده باشد، درمان مورد استفاده شبیه به مورد درمان استئومیلیت مزمن خواهد بود.

استئومیلیتیس مزمن
بیماران به طور معمول برای ترمیم صدمات استخوان نیازمند مصرف آنتی‎بیوتیک و نیز انجام عمل جراحی هستند.
جراحی می‎تواند شامل موارد زیر باشد:
• تخلیه: ناحیۀ اطراف استخوان عفونی شده ممکن است برای خارج کردن هر گونه چرک یا مایعات ایجاد شده در پاسخ به عفونت، نیاز به ایجاد شکاف جراحی داشته باشد.
• دبریدمان: جراح در حد امکان استخوان آسیب دیده را خارج می‎کند و بخش کوچکی از استخوان سالم را نیز برمی‏دارد تا مطمئن شود که نواحی عفونی از بدن خارج شده‌اند. هر گونه بافت پیرامون استخوان نیز که دارای نشانه‌های عفونت باشد باید از بدن خارج گردد.
• برقراری مجدد جریان خون در استخوان: هر فضای خالی به جا مانده از دبریدمان ممکن است با تکه‎ای از بافت استخوان یا پوست و یا عضلۀ گرفته شده از نقاط دیگر بدن پر شود. فیلرهای موقتی ممکن است تا زمانی که بیمار سلامت کافی برای پیوند استخوان را پیدا کرده باشد مورد استفاده قرار گیرد. پیوند به بدن کمک می‎کند تا عروق خونی آسیب دیده را ترمیم کند و استخوان تازه را ایجاد نماید.
• خارج کردن اشیاء خارجی: در صورت نیاز، اشیاء خارجی جایگذاری شده در طول جراحی پیشین، مواردی مثل کفه‌ها یا پیچ‎های جراحی، از بدن بیمار خارج می‎شود.
• پایداری استخوان آسیب دیده: کفه‌های فلزی، میله‎ها یا پیچ‎هایی ممکن است برای ایجاد پایداری در استخوان آسیب دیده و پیوند جدید در بدن کارگذاری شوند. این کار ممکن است بعداً انجام شود. گاهی از اوقات از تثبیت‎کننده‌های خارج بدنی برای ایجاد پایداری در استخوان آسیب دیده استفاده می‎شود.
اگر بیمار قادر به تحمل جراحی نباشد، برای مثال بر اثر بیماری، دکتر ممکن است زمان طولانی‎تری، حتی تا سال‎ها از آنتی‎بیوتیک‎ها استفاده کند تا بتوان عفونت را سرکوب کرد. اگر عفونت صرف‌نظر از درمان مورد استفاده ادامه یابد آنگاه احتمال انجام قطع عضو برای اندام عفونی شده وجود خواهد داشت.

عوارض
درمان موفقیت‌آمیز عفونت به طور معمول امکان‌پذیر است، اما گاهی از اوقات احتمال بروز عوارض وجود خواهد داشت.
استئومیلیت مزمن ممکن است چنین به نظر برسد که از بیـن رفته است اما می‎تواند دوباره ظاهر شود یا تا سال‎ها به صورت تشخیص داده نشده باقی بماند. این وضعیت می‌‏تواند به مرگ بافت استخوان و کلاپس استخوان منجر شود.
مردم دچار اختلالات مقاوم در برابر درمان مثل دیابت شدید، HIV، ضعف گردش خون، یا ضعف سیستم ایمنی در ریسک بالاتری قرار دارند.

پیشگیری
مردم دچار ضعف سیستم ایمنی باید:
• رژیم غذایی سالمی داشته باشند و ورزش‌های مناسب را انجام دهند تا سیستم ایمنی آنها تقویت گردد
• از کشیدن سیگار اجتناب کنند زیرا مصرف دخانیات باعث تضعیف سیستم ایمنی شده و نیز موجب ضعف گردش خون می‎شود
• بهداشت خوب شامل شستشوی منظم و کامل دست‌ها را رعایت کنند
• تمامی واکسیناسیون‎های تجویز شده را انجام دهند
مردم دارای ضعف در گردش خون باید:
• از مصرف دخانیات خودداری کنند زیرا این کار باعث تضعیف بیشتر گردش خون می‎شود
• از طریق دنبال کردن رژیم غذایی سالم وزن بدن خود را در محدودۀ سالم نگه دارند
• برای بهبود وضعیت گردش خون منظماً ورزش کنند
• از مصرف مشروب الکلی در حد امکان پرهیز کنند زیرا مشروب الکلی ریسک فشار خون بالا (هیپرتانسیون) و کلسترول بالا را افزایش می‎دهد
مردم مستعد ابتلا به عفونت باید به ویژه مراقب بروز خراش یا بریدگی در بدن خود باشند. هر گونه خراش یا بریدگی ایجاد شده باید بلافاصله تمیز و جای خراش یا بریدگی با پارچۀ تمیز پوشانیده شود.
زخم‌های ایجاد شده برای بررسی هر گونه نشانه‎ای از عفونت نیاز به بازبینی مکرر دارند./