اثرات روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری بر بدن زنان

در این مقاله:
• سیستم تناسلی
• سیستم قلبی عروقی و سیستم عصبی مرکزی
• سیستم گوارش
• سیستم پوششی

اغلب افراد بر این باورند که کنترل بارداری در خدمت یک هدف است: پیشگیری از بارداری. در حالی که روش‌های مزبور در مقایسه با دیگر اشکال کنترل بارداری بسیار مؤثرند، اثرات آنها به پیشگیری از بارداری محدود نمی‌شود. در واقع آنها را می‌توان حتی برای کمک به درمان دیگر مشکلات سلامت مثل تخفیف خونریزی عادت ماهانه، تغییرات پوستی و موارد دیگر مورد استفاده قرار داد.
به هر حال، کنترل بارداری هورمونی بدون عوارض جانبی نیست. همانند تمامی داروها اثرات مفیدی مطرح است و ریسک‌هایی بالقوه که بر هر کسی به شکل متفاوت تأثیر می‌گذارند.
قرص‌ها و پچ‌های کنترل بارداری صرفاً با یک نسخه قابل دسترسی هستند. ضد بارداری‌های بر پایه هورمون در اشکال مختلفی شامل موارد زیر قابل تهیه‌اند:
• قرص (یا ضد بارداری‌های خوراکی). تفاوت کلیدی بین برندهای مختلف مقدار استروژن و پروژستین موجود در آنها است - دلیل اینکه چرا برخی زنان بر مبنای علایم ایجاد شده در خود اگر به این نتیجه برسند که یکی از هورمون‌ها را بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم دریافت می‌کنند، برند مورد استفاده را تغییر می‌دهند، همین است. برای پیشگیری از بارداری قرص باید هر روز مصرف شود.
• پچ. پچ نیز حاوی استروژن و پروژستین است اما روی پوست قرار داده می‌شود. پچ‌ها برای کارآیی کامل باید هفته‌ای یک بار تعویض شوند.
• رینگ (حلقه). مشابه قرص و پچ، حلقه نیز استروژن و پروژستین وارد بدن می‌کند. حلقه داخل واژن قرار داده می‌شود به شکلی که جدار واژن بتواند هورمون‌ها (استروژن و پروژسترون) را جذب کند. حلقه‌ها را باید ماهانه تعویض کرد.
• آمپول کنترل بارداری (دیپو-پروورا). تزریق‌ها صرفاً حاوی پروژستین هستند و هر 12 هفته 1 بار در مطب پزشک انجام می‌شوند. بر مبنای اعلام "گزینه‌های سلامت جنسی"، اثرات آمپول کنترل بارداری تا یک سال پس از قطع استفاده از آنها ممکن است ادامه یابد.
• دستگاه‌های داخل رحمی (IUDs). این دستگاه‌ها دو نوع با هورمون و بدون ‌هورمون دارند. آنهایی که هورمون آزاد می‌کنند ممکن است حاوی پروژسترون باشد. این وسایل توسط پزشک داخل رحم قرار می‌گیرند و بسته به نوع آنها باید هر 3 تا 10 سال تعویض شوند.
• ایمپلنت. ایمپلنت حاوی پروژستین است که از طریق یک میله باریک در دست ترشح می‌شود. این وسیله توسط پزشک زیر پوست بازو جایگذاری می‌شود. اثرات آن تا 3 سال ادامه دارد.
هر نوع دارای فواید و ریسک‌های مشابهی است، با وجودی که چگونگی پاسخ بدن به شخص بستگی دارد. اگر کسی علاقمند به کنترل بارداری باشد، باید در مورد اثربخش‌ترین روش پیشگیری با پزشک خود مشورت کند. اثربخشی بر این مبنا است که شخص تا چه حد در کاربرد ابزار پیشگیری از بارداری خود پیگیر است. برای مثال، برخی زنان ممکن است متوجه این موضوع شوند که یادآوری مصرف قرص به صورت هر روزه برای آنان دشوار است بنابراین ایمپلنت یا IUD برای آنان گزینه بهتری است. در عین حال انتخاب‌های کنترل بارداری غیر هورمونی در دسترس است که ممکن است عوارض جانبی متفاوتی داشته باشند.
اگر قرص پیشگیری به صورت درست مصرف شود - که به عنوان مصرف هر قرص به صورت روزانه در زمان معین تعریف می‌شود - نرخ بارداری ناخواسته به فقط 1 درصد کاهش خواهد بافت. عدم مصرف قرص برای یک روز، برای مثال، ریسک بارداری را افزایش می‌دهد.
به هر حال هیچ‌یک از اشکال کنترل بارداری هورمونی باعث محافظت از شخص در برابر بیماری‌های واگیردار جنسی (STDs) نمی‌شود. شخص برای پیشگیری از این عفونت‌ها کماکان نیاز دارد تا از کاندوم استفاده شود.

سیستم تناسلی
هورمون‌ها به شکل طبیعی هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون تولید می‌کنند. هر یک از این هورمون‌ها را می‌توان از طرق صناعی تولید کرد و در داروهای پیشگیری از بارداری به کار برد.
میزان بالاتر از نرمال استروژن و پروژستین مانع از رهش تخمک توسط تخمدان می‌شود. بدون وجود تخمک، اسپرم چیزی برای بارورسازی ندارد. پروژستین همچنین باعث تغییر مخاط سرویکال (ترشح بارور) شده آن را انبسته و چسبناک می‌کند که این باعث می‌شود تا برای اسپرم یافتن راه به داخل رحم مشکل‌تر گردد.
در هنگام استفاده از برخی ضد بارداری‌های هورمونی مثل IUD میرنا، زنان ممکن است با سبک‌تر و کوتاه‌تر شدن پریود و فروکش کرامپ‌ها و علایم پیش از قاعدگی مواجه شوند. این اثرات از جمله دلایل این موضوع هستند که چرا برخی زنان کنترل بارداری را مشخصاً برای اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) یه کار می‌برند که یک شکل جدی سندرم پیش از قاعدگی محسوب می‌شود. برخی زنان دچار اندومتریوز نیز برای فروکش علایم دردناک بیماری از وسایل کنترل بارداری استفاده می‌کنند.
استفاده از کنترل بارداری هورمونی حتی می‌تواند ریسک ابتلاء به سرطان اندومتریال و سرطان تخمدان را در زنان کاهش دهد. این مداواها همچنین ممکن است تا حدودی باعث محافظت از زنان در برای توده‌های غیر سرطانی پستان یا تخمدان شوند. به هر حال، مناقشه در مورد امکان اینکه ضد بارداری‌های هورمونی ممکن است به نوعی باعث افزایش ریسک سرطان پستان گردند به قوت خود باقی است.
وقتی زنی استفاده از کنترل بارداری بر پایه هورمون را متوقف می‌کند پریود عادت ماهانه وی احتمالاً در طول چند ماه به وضعیت نرمال برمی‌گردد. برخی از فواید پیشگیری از سرطان ناشی از کاربرد چند ساله دارو ممکن است تا چند سال دیگر نیز ادامه یابد.
عوارض جانبی سیستم تناسلی زمان تنظیم شدن بدن با ضد بارداری‌های خوراکی، تزریقی، و پچ شامل موارد زیر است:
• فقدان خونریزی عادت ماهانه (امنوریا) یا خونریزی زیاد
• برخی موارد خونریزی یا لکه‌بینی در فاصله بین پریودها
• تحریک‌پذیری واژن
• حساس شدن پستان‌ها
• بزرگ شدن پستان
• تغییرات میل جنسی
عوارض جانبی جدی اما ناشایع شامل خونریزی سنگین یا خونریزی‌هایی است که بیش از یک هفته ادامه می‌یابند.
کنترل بارداری‌های هورمونی ممکن است به میزان جزئی ریسک سرطان دهانه رحم (سرطان سرویکال) را افزایش دهند، اگرچه محققان مطمئن نیستند که این مورد به خود دارو بستگی دارد یا صرفاً ناشی از افزایش ریسک قرار گرفتن در معرض HPV ناشی از داشتن سکس است.

سیستم قلبی عروقی و سیستم عصبی مرکزی
بر مبنای اعلام مایو کلینیک، زنان سالمی که دخانیات مصرف نمی‌کنند کمتر احتمال دارد که دچار عوارض جانبی جدی ناشی از مصرف داروهای خوراکی ضد بارداری شوند. به هر حال، در مورد برخی زنان، قرص‌های کنترل بارداری و پچ‌ها می‌توانند به افزایش فشار خون منجر گردند. هورمون‌های اضافی مزبور همچنین می‌توانند زنان را در معرض ریسک لخته شدن خون قرار دهند.
• این ریسک‌ها افزایش خواهند یافت اگر:
• زن سیگاری بوده یا در سنین بالای 35 باشد
• دچار هیپرتانسیون باشد
• از قبل دچار بیماری قلبی بوده باشد
• دچار دیابت باشد
دچار بودن به اضافه وزن هم یک ریسک فاکتور فشار خون بالا، بیماری قلبی و دیابت محسوب می‌شود.
این عوارض جانبی در مورد اکثریت زنان ناشایعند اما وقتی بروز کنند به شکل بالقوه بسیار جدی هستند. علت نیاز روش‌های کنترل بارداری به نسخه و پایش منظم همین است. در صورت مواجه شدن به درد قفسه سینه، سرفه خونی یا حالت غش کردن زنان باید مورد مراقبت پزشکی قرار گیرند. سردرد شدید، دشواری حرف زدن یا ضعف و بی‌حسی در یک اندام می‌تواند نشانه‌های استروک باشد.
اگر زنی از قبل دچار میگرن بوده باشد. استروژن ممکن است باعث تشدید آن شود. بعضی زنان نیز در زمان استفاده از کنترل کننده‌های بارداری دچار تغییرات خلقی و افسردگی می‌شوند.
از آنجا که بدن برای حفظ تعادل هورمونی عمل می‌کند این امکان وجود دارد که شروع به استفاده از هورمون‌ها باعث ایجاد اختلال و تغییرات خلق شود. اما مطالعات انجام شده در مورد اثرات داروهای کنترل بارداری بر سلامت روانی و تندرستی زنان اندک است. فقط اخیراً در سال 2017 مطالعه‌ای با تعداد کم 340 نمونه از زنان سالم به این موضوع پرداخت و پی برد که کنترل کننده‌های بارداری خوراکی به شکلی قابل ملاحظه تندرستی عمومی را کاهش می‌دهند.

سیستم گوارش
برخی زنان در زمان استفاده از داروهای پیشگیری از بارداری هورمونی با تغییراتی در میزان اشتها و وزن مواجه می‌شوند. اما مطالعات یا شواهد اندکی وجود دارند که نشان دهند کنترل بارداری باعث افزایش وزن می‌شود. یک مرور بر روی 22 مطالعه به داروهای پیشگیری از بارداری صرفاً حاوی پروژستین پرداخت و به شواهد کمی دست پیدا کرد. اگر افزایش وزنی مطرح بوده میانگین این افزایش در طول یک دوره زمانی 6 تا 12 ماهه کمتر از 4.4 پوند (1.99 کیلوگرم) بود.
اما هورمون‌ها می‌توانند به تنظیم عادات خوردن کمک کنند، بنابراین تغییر در الگوی غذا خوردن ممکن است بر وزن تأثیر بگذارد، ولی این به طور مستقیم از کنترل بارداری ناشی نمی‌شود. در عین حال احتمال مواجه شدن با مقداری افزایش وزن موقتی وجود دارد که ممکن است نتیجه احتباس آب باشد. برای مقابله با افزایش وزن زنان باید ببینند که آیا پس از شروع استفاده از داروهای کنترل بارداری تغییراتی در سبک زندگی داشته‌اند.
دیگر عوارض جانبی شامل تهوع و نفخ است اما این عوارض گرایشی به فروکش پس از چند هفته و زمانی که بدن با هورمون‌های اضافی عادت می‌کند، نشان می‌دهند.
اگر زنی دارای سابقه ابتلاء به سنگ کیسه صفرا باشد، استفاده از کنترل بارداری ممکن است به سرعت‌گیری روند تشکیل این سنگ‌ها منجر گردد. همچنین افزایش ریسک ایجاد تومورهای خوش‌خیم کبد یا سرطان کبد مطرح است.
در صورت مواجه شدن با درد شدید، استفراغ، یا یرقان، زنان باید به پزشک مراجعه کنند. تیره رنگ شدن ادرار یا روشن شدن رنگ مدفوع نیز می‌تواند یک نشانه عوارض جانبی جدی باشد.

سیستم پوششی
در مورد بسیاری از زنان این روش کنترل بارداری می‌تواند باعث بهبود آکنه شود. یک مرور بر 31 آزمون و 12.579 زن، به اثرات استفاده از کنترل بارداری و آکنه صورت پرداخته است. محققان پی بردند که برخی داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری در کاهش آکنه مؤثرند.
از سوی دیگر، برخی زنان ممکن است با طغیان آکنه مواجه شده یا اساساً هیچ تغییری را تجربه نکنند. در بعضی موارد کنترل باردای ممکن است باعث ایجاد نقاط به رنگ روشن قهوه‌ای بر روی پوست شود. بدن هر زن و میزان هورمون متفاوتند، که این دلیلی برای دشوار بودن پیش‌بینی این موضوع است که در نتیجه مصرف داروهای کنترل بارداری کدام عوارض جانبی بروز خواهند کرد.
گاهی از اوقات، پیشگیری از بارداری هورمونی باعث رشد غیر معمول مو می‌شود. اما به شکلی متداول‌تر، کنترل بارداری در عمل به مقابله با رشد موی ناخواسته کمک می‌کند. داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری همچنین درمان اصلی برای هیرسوتیسم محسوب می‌شوند.
در صورتی که زنی احساس کند کنترل بارداری فعلی مناسب او نیست باید با پزشک خود مشورت کند. زنان باید در مورد عوارض جانبی ایجاد شده صریح و شفاف برخورد کنند و اینکه این داروها چه احساسی در آنان ایجاد می‌کنند قدم اول برای رسیدن به دوزاژ و نوع درست دارو محسوب می‌شود./

اثرات روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری بر بدن زنان
دکتر دبرا رُز ویلسون، آن پیترانجلو و کریستین چرنی
ترجمه هستی فراست‌فر

Source:
Healthline
The Effects of Hormonal Birth Control on Your Body
Medically reviewed by Debra Rose Wilson, PhD, MSN, RN, IBCLC, AHN-BC, CHT —
Written by Ann Pietrangelo and Kristeen Cherney —
Updated on October 28, 2019