• ریچل نِل، دکتر سوزان فالک
• ترجمۀ فرهنگ راد

هپاتیت C ویروسی است که به چگونگی کارکرد کبد لطمه می‎زند.
وقتی کسی دچار ویروس هپاتیت C می‌شود، وی ممکن است عفونت حاد هپاتیت C را تجربه کند که یک ناخوشی نسبتاً خفیف است.
به هر حال در اغلب موارد هپاتیت C فقط وقتی تشخیص داده می‌شود که بیماری به شکل مزمن درآمده است، یعنی در زمانی که فرد برای مابقی عمر خویش دچار آن خواهد بود.
در مورد برخی از مردم عفونت از بین می‌رود. اما دیگران اثرات درازمدت و مزمن عفونت را تجربه خواهند کرد که در نهایت به نارسایی کبدی ختم می‌شود. بر مبنای اعلام WHO در حدود 71 میلیون نفر در سراسر جهان دچار هپاتیت C مزمن هستند.
مطالب این مقاله:
• هپاتیت چیست؟
• هپاتیت C چگونه منتقل می‎شود؟
• ریسک فاکتورها
• پیشگیری
• علایم
• تشخیص و زمان مراجعه به دکتر
• دورنما

هپاتیت چیست؟
کلمۀ هپاتیت به معنی التهاب کبد است. پنج نوع مختلف ویروس هپاتیت وجود داردکه هر یک از آنها به شکل متفاوتی گسترش پیدا می‌کند.
• هپاتیت A: انتقال بیماری عمدتاً از طریق نوشیدن آب آلوده یا خوردن غذای آلوده صورت می‌گیرد. این نوع هپاتیت می‌تواند از طریق مدفوع عفونی، بهداشت ضعیف و برخی اعمال جنسی نیز انتقال یابد.
• هپاتیت B: انتقال بیماری به واسطۀ خون عفونی، منی، یا دیگر مایعات و ترشحات بدن صورت می‌گیرد. هپاتیت B می‌‌تواند به واسطۀ تماس با مایعات عفونی شامل تماس جنسی یا استفاده از سوزن‌های آلوده یا از مادر به فرزند منتقل شود.
• هپاتیت C: معمولاً از طریق تماس با خون آلوده منتقل می‌شود. به هر جهت، امکان ابتلاء فرد به این نوع هپاتیت از طریق ارتباط جنسی نیز وجود دارد.
• هپاتیت D: مردم در صورت ابتلا به هپاتیت B در معرض ابتلا به هپاتیت D قرار می‎گیرند.
• هپاتیت E: انتقال بیماری از راه نوشیدن آب آلوده یا خوردن غذای آلوده بروز می‎کند.
دکترها معمولاً انواع B و C هپاتیت را نگران کننده‌ترین انواع این بیماری تلقی می‎کنند.
برای پیشگیری از هپاتیت B اکنون واکسنی در دسترس است اما برای پیشگیری از هپاتیت C هیچ واکسنی وجود ندارد. بنابراین موضوع پیشگیری از ابتلا به هپاتیت C امری حیاتی است.

هپاتیت C چگونه منتقل می‎شود؟
هپاتیت C یک ویروس آلوده کنندۀ خون است، که بدین معنی است که فرد برای ابتلاء به آن باید متقدماً با خون آلوده تماس پیدا کند.
بر مبنای اعلام WHO، شایع‌ترین راه‌های انتقال هپاتیت C شامل موارد زیر است:
• تزریق مواد مخدر با استفاده از سرنگ آلوده
• استفاده یا استفادۀ مجدد از تجهیزات پزشکی مثل سرنگ و سوزن، که به طور کامل استرلیزه نشده‌اند.
• انجام انتقال خون با استفاده از خون یا فرآورده‎های خونی که به شکل مناسب غربالگری نشده‎اند.
پیش از سال 1992 تأمین خون در ایالات متحد آمریکا مثل امروز تحت تنظیمات دقیق نظارتی برای بررسی بیماری‌های مختلف نبود. در نتیجه مردمی که انتقال خون یا پیوند اعضاء در مورد آنها انجام می‌شد در ریسک بالاتری برای ابتلا به هپاتیت C قرار داشتند.
امروزه روش‌های غربالگری بسیار سختگیرانه‌تر و دقیق‎تر شده‌اند. به هر حال، این امکان وجود دارد که فردی مدت‎ها پیش خون آلوده گرفته باشد، و با وجود این نداند که دچار عفونت هپاتیت C است.
راه‌های کمتر شایع انتقال هپاتیت C عبارتند از:
• داشتن رابطۀ جنسی با فرد آلوده به ویروس
• انتقال ویروس از مادر به فرزند
• استفاده از وسایل مراقبت بهداشتی مثل مسواک یا تیغ ریش‌تراش که در تماس با خون فرد آلوده قرار داشته‌اند.
WHO تخمین می‌زند که 1.75 میلیون مورد جدید ابتلا به هپاتیت C در سال 2015 وجود داشته است. وقتی فردی دچار ویروس مزبور می‌شود به طور معمول پس از 2 هفته تا 6 ماه گسترش ویروس در بین سلول‎ها آغاز می‌گردد.
بسیاری از مردم، به ویژه آنهایی که دچار هپاتیت C مزمن هستند ممکن است علایم را تا مدت‎ها بعد تجربه نکنند.

ریسک فاکتورها
از آنجا که هپاتیت C مزمن اغلب علایم فوری ایجاد نمی‎کند، این امکان وجود دارد که توجهی به عفونت موجود در وی صورت نگیرد تا اینکه بیمار دچار آسیب کبدی شود.
در نتیجه این موضوع مهم است که مردم از قبل مطلع باشند که هپاتیت C چگونه از فردی به فرد دیگر منتقل می‎شود. این آگاهی حیاتی می‎تواند مانع از انتقال عفونت از فرد به دیگری یا از دیگری به وی شود.
افراد گروه‎های نام برده در زیر ممکن است در معرض خطر ابتلا به هپاتیت C باشند.
• افراد دارای تزریق مواد مخدر
• افرادی که فرآورده‎های خونی عفونی یا فرآورده‌های خونی با فرآیندهای کنترلی نامناسب دریافت کرده‌اند، معمولاً پیش از سال 1992
• افراد دارای شریک جنسی مبتلا به هپاتیت C
• افراد مبتلا به ویروس HIV
• افراد دارای تاتو و خالکوبی، به ویژه مواردی که خارج از امکانات نظارتی انجام شده‎اند
• کارکنان بخش خدمات پزشکی، که امکان ابتلا تصادفی آنها به عفونت توسط سرنگ و سوزن وجود دارد
فردی که پیشتر دچار هپاتیت C یا دیگر انواع هپاتیت بوده باشد هنوز در خطر ابتلا به عفونت هپاتیت C قرار دارد.

پیشگیری از انتقال هپاتیت C
در حال حاضر واکنسی برای پیشگیری از هپاتیت C وجود ندارد. پیشگیری از بیماری بر مراقبت از ایمنی انتقال سرنگ، داشتن سکس محافظت شده، و اجتناب از مصرف مواد مخدر به صورت داخل وریدی متمرکز است.
بسیاری سوءبرداشت‌ها در مورد چگونگی انقال هپاتیت C وجود دارد. ویروس هپاتیت C از طرق نام برده در زیر منتقل نمی‌شود:
• شیر پستان، غذا، یا آب
• در آغوش گرفتن یا بوسیدن
• مشارکت در غذا یا نوشابه با فرد آلوده
• نیش حشرات یا پشه آلوده

علایم
فرد آلوده به ویروس هپاتیت C می‎تواند عفونت حاد یا مزمن هپاتیت C را تجربه کند.
فرد دچار هپاتیت حاد علایم بیماری را زمان کوتاهی پس از آلوده شدن توسط ویروس تجربه می‎کند. علایم هپاتیت C حاد شامل موارد زیر است:
• تب
• ادرار تیره رنگ
• فقدان اشتها
• یرقان
• درد مفاصل
• تهوع
• درد معده
• استفراغ
بر مبنای اعلام CDC در حدود 65 تا 85 درصد مردمی که دچار عفونت هپاتیت C می‌شوند به عفونت مزمن این بیماری مبتلا می‌گردند.
علایم هپاتیت C مزمن معمولاً بروز نمی‌کند مگر اینکه مدتی از ابتلا به این عفونت گذشته باشد.
در اغلب اوقات فرد هنگامی متوجه ابتلا خود به هپاتیت C می‌شود که به دلیل ابتلا به بیماری دیگری مورد آزمایش خون قرار گرفته باشد. تست خون این افراد ممکن است نوعی عدم تعادل را در آنزیم‎های کبدی نشان دهد. به هر جهت، این امکان وجود دارد که فرد دچار هپاتیت C بوده و در عین حال تست‌های کبدی نتایج نرمال در پی داشته باشند.
علایم هپاتیت C مزمن عبارتند از:
• ابتلا سریع به خونریزی و کبودی
• خستگی مزمن
• تجمع مایع در ناحیۀ شکم که به نام آسیت شناخته می‌شود
• بروز یرقان یا زرد رنگ شدن پوست و غشاهای مخاطی
• تغییرات اشتها
• خارش پوست
• کاهش وزن
از آنجا که بسیاری از علایم هپاتیت C غیر خاص هستند، بسیاری از مردم ممکن است مبتلا بودن خود را درک نکنند یا حتی تصوری از ابتلا خود به هپاتیت C نداشته باشند.

تشخیص و هنگام مراجعه به دکتر
CDC توصیه می‎کند که برخی از گروه‎های مردم باید برای هپاتیت C تست شوند. این گروه‌ها شامل افرادی می‌شود که علایم هپاتیت C در آنها دیده می‌شود یا دارای هر یک از ریسک فاکتورهای زیر هستند:
• افراد متولد شده در فاصله سال‌های 1945 تا 1965 میلادی (حدوداً 1320 تا 1345 خورشیدی)
• افراد مصرف کننده مواد مخدر از طریق تزریق وریدی
• افراد دارای تاریخچه تست‌های کبدی غیر نرمال یا بیماری‌های کبدی
• افراد دچار ویروس HIV
• افرادی که به دلیل مشکلات لخته شدن خون پیش از سال 1987 درمان شده‌اند
• افرادی که پیش از سال 1992 انتقال خون یا پیوند اعضا انجام داده‎اند
• افرادی که دارای همودیالیز درازمدت بوده‎اند
• افرادی که در مراکز مراقبت‎های پزشکی کار می‎کنند و با سوزن و سرنگ سر و کار دارند.
اگر تست‎های خون وجود آنتی‎بادی‌های ویروس هپاتیت C را شناسایی کنند، دکتر برای پی بردن به ابتلا احتمالی فرد به ویروس فعال هپاتیت C تست‌های بیشتری انجام می‌دهد. تست‎هایی نیز برای بررسی تغییرات احتمالی در کارکرد کبد بیمار انجام می‌شود.

دورنما
برخی درمان‌های ضد ویروسی برای معالجۀ عفونت هپاتیت C در دسترس است.
FDA اخیراً چندین داروی ضد ویروسی را برای درمان هپاتیت C تأیید کرده است.
در جولای 2017 این سازمان دارویی به نام وُوسوی / Vosevi را برای درمان افراد بزرگسال مبتلا به هپاتیت C مزمن که به دیگر درمان‎های موجود جواب نداده‎اند تأیید کرد.
در آپریل 2017 FDA داروهای سُوالدی / Sovaldi و هاروُنی / Harvoni را برای درمان بچه‎های 12 ساله و مسن‌تر دچار عفونت هپاتیت C تأیید کرد. این داروها همچنین برای افراد بزرگسال قابل استفاده هستند و در اغلب موارد عفونت هپاتیت C را مداوا می‎کنند.
اگر هپاتیت C به صورت درمان نشده به حال خود رها شود، فرد بیمار دچار عوارض کشنده‌ای مثل سیروز کبد، نارسایی کبد و سرطان کبد خواهد شد.
افراد دچار علایم هپاتیت C یا کسانی که در ریسک ابتلا به عفونت مزبور قرار دارند باید تحت نظر پزشک قرار گیرند.
این موضوع اهمیت دارد که برای پیشگیری از عوارض محتمل بیماری و ایجاد مشکلات کبدی بیشتر درمان در اسرع وقت آغاز شود.

توضیح: در همین زمینه مطالعۀ لینک زیر در وبسایت مهرین - اخبار سلامت مفید خواهد بود:
هپاتیت C: علایم، نشانه‎ها، پیشگیری و درمان