• لوری اسمیت، دکتر دبورا ویزرسپون
• ترجمه محمدقاسم رافعی
میگرن همیپلژیک یا (میگرن نیمه فلجی) یکی از اشکال نادر میگرن است که اغلب با سکته مغزی اشتباه گرفته میشود. در این نوع میگرن، فرد ممکن است دچار علایم نورولوژیک شامل ضعف یک طرفه بدن شود.
میگرن همیپلژیک در دو گروه دستهبندی میشود: میگرن همیپلژیک خانوادگی (FHM) و میگرن همیپلژیک پراکنده (SHM).
مطالب این مقاله:
• انواع میگرن همیپلژیک
• علایم
• علل
• تشخیص
• درمان و پیشگیری
انواع میگرن همیپلژیک
دو نوع متمایز میگرن همیپلژیک دارای تفاوتهای جزئی در علل، علایم و ریسک فاکتورها وجود دارد.
میگرن همیپلژیک خانوادگی
این شکل از بیماری در خانوادههایی بروز میکند که در آنها ممکن است یک ناهنجاری ژنتیکی یا جهشهایی که موجب آسیب دیدن برخی از ژنها در مغز میشود، وجود داشته باشد.
این ژنها به ارتباط میان بخشهای مختلف مغز موسوم به سلولهای عصبی و مواد شیمیایی انتقال دهنده پیامهای عصبی صدمه میزنند.
وقتی فردی به علت ناهنجاری ژنتیکی مبتلا به FHM باشد، احتمال ابتلاء فرزندان وی به این بیماری 50 درصد است.
به طور معمول، علایم FHM نخست در دوران کودکی و نوجوانی بروز میکند و با بالا رفتن سن بیمار کاهش مییابد.
میگرن همیپلژیک پراکنده
اغلب اوقات افراد مبتلاء به این نوع میگرن دارای سابقۀ خانوادگی ابتلا به میگرن همیپلژیک نیستند. در هر حال، کماکان امکان آسیب دیدن آنها توسط یک ناهنجاری ژنتیکی وجود دارد. این موضوع در مورد افراد دچار FHM نیز صدق میکند.
فرد مبتلا به SHM ممکن است اولین فردی در خانواده باشد که بیماری در وی تشخیص داده میشود. در هر حال، این موضوع احتمال این را که یکی از والدین بیمار دارای ژن غیر نرمال بوده اما هرگز علایم SHM در وی بروز نکرده باشد، از تشخیص خارج نمیکند.
علایم
اگرچه علایم میگرن همیپلژیک از فردی به فرد دیگر متفاوت است، این علایم میتوانند شامل موارد زیر باشند:
• میگرن
• ضعف یک طرفۀ بدن در نواحی صورت، بازوها یا ناحیۀ پایین زانو در پا
• اختلالات بینایی مثل نقاط کور، چشمک زدن نور، اعوجاج دید، و دوبینی
• بیحسی یا مور مور صورت یا در موارد شدید بروز این حالات در بازو و ساق پا
• دشواری تکلم
• سردرد
• علایم شبه مننژیت یا التهاب همراه آن
• ضعف حرکتی
• عدم تعادل
• حالت سردرگمی
• خوابآلودگی
• تغییر حالات خودآگاهی
• کاهش حافظه
• تهوع و استفراغ
• حساسیت به نور یا صدا
• سایکوز
برخی از مردم دچار آسیبهای شدیدتری میشوند. اگر چنین باشد علایم شامل موارد زیر است:
• کما
• تب
• تشنج
در موارد بسیار شدید، که البته نادرند، میگرن همیپلژیک میتواند کشنده باشد. در هر حال این بیماری به طور معمول بسیار درمان پذیر است.
علایم کوتاه مدت در برابر علایم درازمدت
بسیاری از افراد دچار میگرن همیپلژیک علایم نورولوژیک را در طیف گستردهای از زمان که میتواند از یک ساعت تا چندین روز متفاوت باشد، تجربه میکنند. در هر حال، برخی از مردم دچار علایم کاهش حافظه و مشکلات تمرکز میشوند که میتواند هفتهها تا ماهها ادامه داشته باشد.
علایم همراه میگرن همیپلژیک معمولاً موقتند، اما در موارد نادر میتوانند اثرات پایدار شامل موارد زیر به همراه داشته باشند:
• مشکلات حفظ تعادل و هماهنگی بدن
• تغییرات حسی
• تغییرات زبانی
• حرکات چشمی غیر ارادی
علل
هر دو نوع میگرن همیپلژیک میتوانند ناشی از ناهنجاریهای ژنتیکی باشند. در مورد FHM برخی غذاها، استرس یا ضربه به سر خفیف نیز میتوانند به عنوان محرک عمل کنند.
در حدود 12 تا 60 درصد افراد مبتلا به میگرن گزارش میدهند که برخی غذاها در مورد این بیماری نقش محرک دارند. غذاهایی که اغلب سبب بروز مشکل میشوند شامل موارد زیر هستند:
• مشروب الکلی
• پنیر
• شکلات
اعتقاد بر آن است که الکل به دلایل زیر باعث تقویت میگرن میشود:
• خطر کمآبی بدن را افزایش میدهد
• خون بیشتری را وارد سر میکند
• پتانسیل نگهداری سولفیتها را دارد
تحریکات الکل متفاوتند اما در مورد میگرن به طور شایع پس از مصرف موارد زیر گزارش شدهاند:
• شراب قرمز
• آبجو
• شامپاین
• ویسکی
به علت دارا بودن میزان زیادی از مادۀ شیمیایی تیرامین، برخی پنیرها و دیگر غذاها به عنوان محرک میگرن شناخته شدهاند. غذاهای دارای مقادیر زیاد تیرامین عبارتند از:
• برخی پنیرها مثل گودا و پارمیسان
• گوشتهای فرآوری شده
• انواع زیتون
• ترشیجات
• شکلات
• آجیلها
کافئین موجود در شکلات نیز ممکن است باعث تقویت سردرد شود. مشابهاً استرس و تغییرات هورمونی شامل هوس شکلات میتوانند از جملۀ این عوامل باشند.
وجود مواد شیمیایی و پیامهای الکتریکی غیر نرمال مغز نیز میتوانند احتمالات اضافی باشند. این موارد به چگونگی پردازش مواد شیمایی موسوم به انتقال دهندههای عصبی اثر میگذارند.
تشخیص
برای تشخیص ابتلاء به میگرن همیپلژیک، دکتر در کنار معاینۀ فرد به علایم موجود دقت میکند. پزشک در عین حال به تاریخچۀ خانوادگی فرد در مورد این بیماری میپردازد.
"مرکز اطلاعرسانی بیماریهای ژنتیکی و نادر" معیار تشخیص را داشتن دستکم دو مورد حملۀ میگرن همیپلژیک توضیح میدهد.
حملۀ میگرن همیپلژیک تعریفی دو قسمتی دارد. در درجۀ اول، برای حملۀ میگرن همیپلژیک تلقی شدن، فرد باید مبتلا به میگرن باشد. این با علایم گذرای اثرگذار بر ضعف حرکتی، بینایی، حسهای مختلف و تکلم همراهی میشود.
به علاوه، فرد دستکم دو مورد از چهار مشخصۀ زیر را دارد:
• دستکم یک مورد علامت نورولوژیک که به تدریج تا 5 دقیقه و بیشتر ادامه پیدا میکند
• دو علامت یا بیشتر که به توالی هم بروز میکنند
• علامت غیر حرکتی هر فرد از 5 تا 60 دقیقه ادامه مییابد، و علامت حرکتی میتواند تا 72 ساعت ادامه پیدا کند
• دستکم یک علامت فقط در یک سمت بدن
• علامت بصری، حسی یا حرکتی با سردردی حدوداً یک ساعته هراهی میشود
برای تشخیص صحیح میگرن همیپلژیک، تمامی دیگر دلایل موجب بروز علایم باید از تشخیص خارج شوند. دیگر علل بالقوه شامل مواردی مثل حملۀ ایسکمیک گذرا یا TIA و سکته مغزی است.
درمان و پیشگیری
هدف درمان میگرن همیپلژیک پیشگیری و مدیریت علایم است. این درمان شامل استفاده از داروهای زیر میشود:
• داروهای ضد تهوع / استفراغ (آنتیامتیکها)
• داروهای ضد درد شامل نارکوتیکها و داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی (NSAIDs)
• سد کنندههای کانال کلسیم
• بتا بلوکرها
• داروهای ضد تشنج
• کتامین بینی
• وراپامیل داخل وریدی
• داروهای ضد افسردگی سهحلقهای
به علت وجود خطر سکته مغزی، برخی داروها برای مردم دچار میگرن همیپلژیک توصیه نمیشود. این داروها شامل منقبض کنندههای رگهای خونی، مثل تریپتان و ارگوتامین میشود.
برای کمک به دکترها، توصیه میشود که افراد دچار میگرن همیپلژیک به علت خطر اختلال تکلم و خودآگاهی در خلال حملۀ میگرنی دستبند ID پزشکی ببندند.
Source:
medicalnewstoday.com
Hemiplegic migraines: Symptoms, causes, and treatment
Written by Lori SmithReviewed by Deborah Weatherspoon, PhD, MSN, CRNA, COI
Last reviewed: Sun 21 May 2017
نظرات (1)