• جوزف نوردکویست
• مرور از: دانشکده پزشکی دانشگاه ایلینویز - شیکاگو
• ترجمه نادر اکبری
چاییدن مغز (انجماد مغز) که زیر عنوان سردرد بستنی نیز شناخته میشود تحریک سردرد و گانگلیونورالژی اسفنوپلاتین توسط محرکهای سرد است. این نوعی سردرد کوتاه مدت است که معمولاً به مصرف سریع بستنی، معجونهای سرد یا نوشابههای بسیار سرد مرتبط است. چاییدن مغز وقتی بروز میکند که چیزی بیش از حد سرد کفۀ بالایی دهان یا سقف دهان را لمس میکند. این اتفاق معمولاً در هنگامی بروز مییابد که هوا بسیار گرم است و فرد چیزی سرد را با سرعت بسیار میخورد یا مینوشد.
دانشمندان "دانشکدۀ پزشکی هاروارد" که در مورد علت بروز چاییدن مغز تحقیق کردهاند، بر این اعتقادند که یافتههای آنها در نهایت میتواند راه را برای یافتن درمانهای مؤثرتر برای انواع مختلفی از سردرد مثل سردردهای ناشی از میگرن یا درد ایجاد شده بر اثر صدمات مغز، هموار کند.
مطالب این مقاله:
• علل
• تحقیق
• معالجۀ چاییدن مغز
چه چیز سبب سردرد بستنی میشود؟
موضوع فقط مربوط به بستنی نیست؛ و محرکهای سرد میتوانند سبب درد عصب شوند که نتیجۀ آن حس چاییدن مغز است.
چاییدن مغز توسط موارد زیر ایجاد میشود:
• سرد شدن کاپیلاریهای سینوسها توسط یک محرک سرد که نتیجۀ آن وازوکانستریکشن (انقباض رگهای خونی) است.
• گرم شدن مجدد سریع توسط یک محرک گرم مثل هوا، که باعث بروز وازودیلیشن (اتساع رگهای خونی) میشود.
• تغییرات سریع نزدیک عصبهای حساس در سقف دهان حس چاییدن مغز ایجاد میکند.
مجاورت عصبهای بسیار حساس و تغییرات بیش از حد محرک آن چیزی هستند که سبب واکنش نشان دادن عصبها میشوند.
تحقیقات مربوط به سردرد بستنی
دکتر ژرژ سیرادور / Jorge Serrador، محقق دستگاههای الکترونیکی قلبی عروقی تحقیقات خود را در نشریۀ FASEB (شمارۀ آپریل 2012) برجسته ساخته است که در آن توضیح میدهد که تا زمان حاضر، دانشمندان نتوانستهاند علل بروز انجماد مغز را به طور کامل درک کنند.
تحقیق دکتر سیرادور در بر دارندۀ موارد زیر بود:
• گردآوری 13 نمونۀ بزرگسال سالم
• درخواست از نمونهها برای خوردن آب سرد از درون یک نی که مایع را مستقیماً به سقف دهان آنها میپاشید
• پایش جریان خون با استفاده از یک تست داپلر ترانسکرانیال
محققان پی بردند که حس چاییدن مغز به نظر میرسد که به سبب افزایشی چشمگیر و ناگهانی در جریان خود از طریق شریان مغزی قدامی اتفاق میافتد. به محض محدود شدن جریان خون در این شریان حس درد ناشی از چاییدن مغز به تدریج از بین میرود.
دانشمندان توانستند محدودیت این شریان را با دادن آب گرم برای نوشیدن به نمونهها تحریک کنند.
معالجۀ چاییدن (انجماد) انجماد مغز
این حس موضوعی جدی نیست، اما میتواند بسیار نامطبوع باشد. درمان چاییدن مغز شامل موارد زیر است:
• نوشیدن مقداری آب گرم
• فشار دادن زبان به سقف دهان که به گرم شدن این ناحیه کمک میکند
• پوشاندن دهان و بینی با دستها و تنفس سریع برای افزایش جریان هوای گرم در ناحیۀ سقف دهان
یک راه حل پیشگیرانه در این مورد کاهش میزان مجاورت محرک سرد با سقف دهان است که این به معنی اجتناب از خوردن غذا و نوشیدنی سرد زیاد در یک وهله است.
چاییدن مغز و مبتلایان به میگرن
دکتر سیرادور توضیح میدهد که ما پیشتر میدانستیم که در مقایسه با مردمی که هرگز مبتلا به میگرن نبودهاند، مبتلایان به میگرن بیشتر محتمل است که از چاییدن مغز پس از مصرف غذا یا نوشیدنی خیلی سرد رنج ببرند.
وی توضیح میدهد که بخشی از آنچه در طول چاییدن مغز رخ میدهد ممکن است شبیه به چیزی باشد که سبب میگرن و دیگر انواع سردرد شامل انواع ایجاد شده بر اثر آسیب دیدگی تروماتیک مغز میشود.
سیرادور و تیمش معتقدند که تغییران ناحیهای در جریان خون ممکن است باعث ایجاد دیگر انواع سردرد شود. اگر این یافتهها در مطالعات دیگر تأیید شود، داروهای جدیدی که از وازودیلاسیون (گشاد شدن رگهای خونی) پیشگیری یا آن را محدود میکنند میتوانند در درمان سردردها مفید باشند.
وازودیلاسیون احتمالاً بخشی از مکانیسم دفاع از خود است
دکتر سیرادور میگوید:
"مغز یک دستگاه مهم در بدن است و نیاز به کار کردن در تمام مدت دارد. مغز نسبت به تغییرات دما بسیار حساس است، بنابراین وازودیلاسیون میتواند با حرکت دادن خون درون بافت این اطمینان را به وجود آورد که مغز گرم باقی میماند."
اگر اتساع شریانها سبب هجوم سریع خون به مغز شود، که این سبب بالا رفتن فشار و باعث ایجاد درد میشود، دارویی که رگهای خونی را محدود میکند باید بتواند فشار را کاهش داده و درد را از بین ببرد. همچنین، محدود کردن رگهای خونی که مغز را تغذیه میکنند میتواند به پیشگیری از افزایش فشار در حد خطرناک کمک کند./
Source:
Brain freeze: The science behind ice cream headache
Last updated Thu 30 March 2017
By Joseph Nordqvist
Reviewed by University of Illinois-Chicago, School of Medicine
نظرات (0)