حافظه بلندمدت چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

◄ در این مقاله:
◄ حافظه بلندمدت چیست؟
◄ انواع حافظه بلندمدت
◄ مدت حافظه بلندمدت
◄ حافظه بلندمدت چگونه شکل می‌گیرد و تغییر می‌کند
◄ دسترسی به خاطرات تغییر می‌کند
◄ خاطرات شکننده‌اند
◄ پرسش‌های متداول

حافظه بلندمدت چیست؟
حافظه بلندمدت [حافظه درازمدت، حافظه طولانی مدت] به ذخیرۀ اطلاعات در یک باز زمانی طولانی اشاره دارد. این نوع حافظه گرایشی به پایداری دارد و می‌تواند زمانی طولانی - اغلب سال‌ها - دوام بیاورد. حافظه بلندمدت را می‌توان به دو زیرنوع مختلف تقسیم کرد: حافظه صریح (ضمیر خودآگاه) و حافظه ضمنی (ضمیر ناخودآگاه)
اگر شما بتوانید چیزی را به خاطر بیاورید که بیش از چند لحظه پیش اتفاق افتاده است، چه چند ساعت پیش اتفاق افتاده باشد یا دهه‌ها قبل، آنگاه ما با حافظه بلندمدت مواجه هستیم.

انواع حافظه بلندمدت
حافظه بلندمدت معمولاً به دو نوع تقسیم می‌شود: خودآگاه و ناخودآگاه.
• حافظه خودآگاه، که به نام حافظه اخباری نیز شناخته می‌شود، شامل خاطراتی است که در آگاهی قابل دسترسند. حافظه خودآگاه را می‌توان به حافظه اپیزودیک (اتفاقات خاص) و حافظه معنایی (معرفت به جهان) نیز تقسیم کرد.
• حافظه ناخودآگاه شامل آن دسته از محفوظات است که اغلب ناخودآگاهانه‌اند. این نوع حافظه شامل حافظه رویه‌ای یا روندی است که مستلزم حافظه حرکت بدن و چگونگی کاربرد اشیاء در محیط است. طرز راندن یک اتومبیل یا استفاده از کامپیوتر مثال‌هایی از این حافظه روندی یا رویه‌ای محسوب می‌شوند.
حافظه بلندمدت اغلب خارج از ضمیر خودآگاه قرار دارد. این اطلاعات به میزان زیادی در خارج از دایره آگاهی قرار می‌گیرند اما در صورت نیاز می‌توان آنها را به عنوان حافظه کاری فراخوانی کرد. یادآوری برخی خاطرات نسبتاً آسان است در حالی که دسترسی به مابقی آنها دشوار است.

مدت حافظه بلندمدت
محتوی حافظه کوتاه مدت می‌تواند از طریق فرآیند تجمع و تکرار به حافظه بلندمدت تبدیل شود. حافظه بلندمدت می‌تواند برای چند روز و نیز برای دهه‌های متمادی دوام داشته باشد.
برخی فاکتورها هستند که می‌توانند بر میزان تاب‌آوری اطلاعات در حافظه بلندمدت تأثیر بگذارند:
• نخست، راهی که حافظه در وهله نخست رمزگذاری می‌شود می‌تواند نقشی مهم ایفاء کند. اگر کسی در زمان تحقق تجربه‌ای بسیار آگاه و هوشیار بوده باشد آنگاه خاطره ایجاد شده احتمالاً زمان بسیار طولانی‌تری زنده و شاداب باقی خواهد ماند.
• تعداد موارد مراجعه به خاطره نیز نقشی در قدرت‌گیری آن و مدتش بازی می‌کند. جای تعجب ندارد خاطراتی که مکرراً توسط ما مورد مراجعه قرار می‌گیرند اغلب گرایشی به حضور نزدیک داشته و قدرتمندتر می‌شوند.
تمامی حافظه‌های بلندمدت به صورت مساوی ایجاد نمی‌شوند. در حالی که برخی خاطره‌ها به سرعت خود را به ذهن متبادر می‌کنند، مابقی ضعیف‌ترند و نیاز به کوشش یا یادآورهایی دارند تا در معرض تمرکز قرار گیرند.
اطلاعات مربوط به موارد مهم‌تر گرایشی به بازیابی قوی‌تر دارند. شما معمولاً می‌توانید اتفاقات مهم مثل روز ازدواج خود را با روشنی و جزئیات بیشتری به خاطر بیاورید تا روزهای معمولی‌تر زندگی خود را.

حافظه بلندمدت چگونه شکل می‌گیرد و تغییر می‌کند
مدل پردازش اطلاعات از حافظه آن را بسیار شبیه به کامپیوتر می‌کند. اطلاعات وارد حافظه کوتاه مدت می‌شوند (ذخیره موقتی) و سپس مقداری از این اطلاعات وارد حافظه درازمدت (ذخیره نسبتاً دایمی) می‌شوند که این بسیار شبیه به ذخیره اطلاعات در هارد دیسک کامپیوتر است.
خاطراتی که مکرراً یادآوری می‌شوند قوی‌تر شده و آسان‌تر به خاطر می‌آیند. دسترسی مداوم به این خاطرات، شبکه عصبی را که در آن اطلاعات رمزگذاری می‌شود تقویت می‌کند، که این باعث جمع‌آوری آسان‌تر اطلاعات می‌گردد.
وقتی به اطلاعات نیاز باشد، آنها از ذخیره‌گاه درازمدت خود با استفاده از سرنخ‌های محیطی به صحنه فراخوانده می‌شوند، در روندی که بسیار شبیه به دسترسی یافتن به یک پوشه اطلاعات ذخیره شده در کامپیوتر است. به هر حال، این خاطره‌های ذخیره شده ممکن است تغییر کنند یا گاهی از اوقات حتی روی هم رفته از بین بروند. خاطره‌هایی که اغلب فراخوانده نمی‌شوند گاه ممکن است ضعیف شده یا اطلاعات دیگری جایگزین آنها شود.

دسترسی به خاطرات تغییر می‌کند
مطالعات عنوان می‌کنند که خاطرات در حالتی ایستا ذخیره نشده و سپس با وضوح کامل برکشیده نمی‌شوند. محققان دریافته‌اند که خاطرات در هر بازه زمانی منفرد که فراخوانده می‌شوند دچار تغییر شکل می‌گردند.
سلول‌های عصبی نخست خاطرات را در کورتکس و هیپوکامپوس رمزنگاری می‌کنند. هر بار که خاطره‌ای فراخوانده می‌شود این خاطره در مرحله بعد با چیدمانی از سلول‌های عصبی مشابه اما نه یکسان مجدداً رمزگذاری می‌گردد.
دسترسی به خاطرات نی‌تواند باعث تقویت آنها شود، با وجودی که تحقیق پی برده است که رمزگذاری مجدد مورد اشاره بر چگونگی یادآوری اطلاعات مورد بحث مؤثر است. اطلاعات دقیق ممکن است تغییر کنند و برخی جنبه‌های خاطره ممکن است تقویت شود، تضعیف گردد یا حتی روی هم رفته از بین برود که بستگی به این دارد که کدام سلول‌های عصبی فعال می‌شوند.

خاطرات شکننده‌اند
خاطرات ممکن است به شکلی شگفت انگیز شکننده و نسبت به تغییر، اطلاعات غلط، و مداخله آسیب‌پذیر باشند. کارشناس حافظه خانم الیزابت لافتوس / Elizabeth Loftus در مورد چگونگی آسان بودن تحریک خاطرات کاذب حرف زده است. در یکی از مشهورترین آزمایش‌های وی، او توانست به این نتیجه دست یابد که 25 درصد نمونه‌های وی به خاطره کاذبی اعتقاد یابند که بر مبنای آن زمانی در کودکی در یک مرکز خرید گم شده بودند.
چرا حافظه بلندمدت چنین در برابر این عدم صحت آسیب‌پذیر است؟ در برخی موارد، مردم به جزئیات مربوط به وقایع اهمیت نمی‌دهند. مغز برای پر کردن این شکاف‌های گم شده در اطلاعات در برخی مواقع جزئیاتی را برای آنچه به نظر می‌رسد حس را ایجاد می‌کنند خلق می‌کند.
همچنین این احتمال وجود دارد که خاطرات قدیمی با جدید تداخل یابند که این موضوع یادآوری آنچه را که در عمل اتفاق افتاده بود دشوار می‌کند.

پرسش‌های متداول
حافظه کوتاه مدت چقدر دوام دارد؟
اطلاعات ممکن است به مدت 15 تا 30 ثانیه در حافظه کوتاه مدت باقی بمانند، اما امکان ماندگاری بیشتر آنها در صورت تکرار یا حفظ فعال آنها وجود دارد؟

چه نوع حافظه بلندمدت بیشترین مقاومت را در برابر از دست رفتن نشان می‌دهد؟
ضمیر خودآگاه گرایشی به آن دارد که به عنوان مقاوم‌ترین شکل حافظه بلندمدت بروز کند. اگرچه این نوع حافظه با بالا رفتن سن نزول می‌کند، بزرگسالان سالم به طور معمول در کوران پیری نیز آن را به شکل قدرتمند حفظ می‌کنند.

من چطور می‌توانم حافظه بلندمدت خود را بهبود ببخشم؟
راهکارهای بهبود حافظه بلندمدت شامل ورزش منظم، خواب کافی و استفاده از تمرین‌های شناختی برای تقویت مهارت‌های حافظه است./

حافظه بلندمدت چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟
کندرا چری، دکتر دنیل بی. بلوک
ترجمه نادر اکبری سراوانی

Source:
Very Well Mind
What Is Long-Term Memory?
By Kendra Cherry
Medically reviewed by Daniel B. Block, MD
Updated on July 24, 2021