بیماری آلزایمر - تغییر شخصیت از چه زمانی آغاز می‎شود؟

• آنا ساندویو
• ترجمه محمدقاسم رافعی

مطالعه‎ای که اخیراً در نشریۀ JAMA روان‎پزشکی منتشر شده است در این مورد تحقیق می‎کند که تغییرات شخصیتی پیش‎درآمد آغاز اختلال شناختی خفیف و زوال عقل است یا خیر.
محققان – که مشترکاً توسط آنتونیو تراچیانو / Antonio Terracciano و آنجلینا سوتین / Angelina Sutin، استادیاران کالج پزشکی دانشگاه ایالتی فلوریدا در تالاهاسی رهبری شدند - تغییرات شخصیتی مربوط به زوال عقل را در یک مطالعۀ طولی شامل 2000 نفر از مردم مورد بررسی قرار دادند.
این مطالعه طولی نمونه‎ها را به مدت 36 سال مورد پیگیری قرار داد و در خلال این مدت محققان به جستجوی افزایش میزان روان‎رنجوری، کاهش میزان خودآگاهی و دیگر تغییرات شخصیتی در نمونه‎ها بودند.
این را می‎دانیم که تغییرات شخصیتی و رفتاری با بیماری آلزایمر همراه است. مراقبان بیماران از تحریک‌پذیری، نوسان خلقی، یا فقدان انگیزش در بیماران خود خبر می‎دهند، که همگی آنها بر کیفیت زندگی این بیماران دارای تأثیرات منفی هستند.
این موارد مقیاس‎های بالینی تشخیص بیماری محسوب می‎شوند،  اما این موضوع که این تغییرات پیش از آغاز زوال عقل بروز می‎کنند، به عنوان یک پیامد آسیب‌شناسی مغز که بیماری و بروز آن سال‎ها قبل از تشخیص رسمی مشخص می‎کند ظاهر می‎شوند، یا اینکه تغییرات شخصیتی فقط ریسک فاکتورهای مستقل برای بیماری هستند، به عنوان موضوعی محل مناقشه باقی مانده است.

شخصیت همانی که پیش از آغاز بیماری بوده باقی می‎ماند
برای مطالعۀ جدید، 2046 نمونه از "مطالعۀ طولی سالخوردگی بالتیمور" گردآوری شدند. از این تعداد 45.5 درصد زن بودند و میانگین سنی نمونه‌ها 62 سال بود.
در طول دورۀ پیگیری مطالعه اندکی بیش از 5 درصد نمونه‎ها دچار اختلال شناختی خفیف (MCI) و 12.5 درصد آنان به زوال عقل مبتلا شدند. اکثزیت این تعداد دچار بیماری آلزایمر بودند.
MCI توصیف کنندۀ سطحی از نزول شناختی است که دامنگیر سالخوردگان می‎شود. اگرچه MCI آنقدر جدی نیست که در عملکرد زندگی روزمره مبتلایان به آن اختلال ایجاد کند، در عین حال یک پیش‎بینی کنندۀ قوی برای بیماری آلزایمر محسوب می‎شود.
پروفسور تراچیانو و همکارانش از "فهرست شخصیتی تجدید نظر شده" برای ارزیابی تغییرات در ویژگی‎های شخصیتی که توسط خود نمونه‌ها مشاهده و گزارش شده بود استفاده کردند.
پرسشنامه پنج بعد مختلف شخصیتی را ارزیابی می‎کرد: "روان‎رنجوری، افراط‎‎‎‌ گرایی، باز بودن، توافق‌پذیری و خودآگاهی."
محققان "دامنه‎ها" یا شیب‎هایی را که غییرات شخصیتی را در گذر زمان مشخص می‎کردند مورد بررسی قرار دادند و مسیرهای پیموده شده توسط آنهایی را که دچار زوال عقل یا MCI شدند با نمونه‎های دارای ویژیگ‎های شناختی سالم مقایسه کردند.
بعد از تنظیم مطالعه برای عواملی مثل جنس، سن، نژاد و میزان تحصیلات، محققان پی بردند که "تغییر شخصیت ... بین دو گروه بیماران دچار آلزایمر و بیماران غیر مبتلا به اختلالات شناختی قابل ملاحظه نیست."
وقتی نمونه‌ها با افراد سالم مقایسه شدند، آنهایی که دچار اختلال شناختی خفیف شدند تغییرات شخصیتی نداشتند.
به عبارت دیگر مطالعه پی می‎برد که شخصیت مردم دچار بیماری آلزایمر پیش از آغاز بیماری بدون تغییر باقی می‎ماند.
پروفسور تراچیانو می‎گوید:
"ما بعداً پی بردیم که شخصیت حتی در طول چند سال پیش از آغاز اختلال شناختی خفیف پایدار باقی می‎ماند."
به علاوه مطالعه به شواهد موجود اضافه می‌شود که نشان می‏‌دهند برخی روندهای شخصیتی مثل میزان بالای روان‎رنجوری می‎تواند ریسک زوال عقل را افزایش دهد.
محققان می‎نویسند که نتایج "شواهدی بر علیه فرضیۀ علیت معکوس" فراهم می‎آورند. این فرضیه به این احتمال می‎پردازد که تغییرات شخصیتی مثل ایجاد پلاک املوئید در مغز یکی از پیامدهای آسیب‌شناسی عصبی آلزایمر است.
اما یافته‌های مطالعه به این ایده قوت می‎بخشد که برخی صفات شخصیتی همراه بیماری آلزایمر در واقع ریسک فاکتورهای مستقل برای این بیماری هستند تا اینکه از جملۀ پیامدهای آن باشند.

نقاط قدرت و ضعف مطالعه
در صحبت راجع به جنبه‏های قدرت مطالعه پروفسور تراچیانو می‎گوید، "خلاف تحقیقات پیشین این مطالعه جنبه‎های متنوع داده‌‏های خودارزیابی جمع‎آوری شده در طول 36 سال تا پیش از ابتلاء نمونه‎ها به هر گونه علایم زوال عقل را مورد بررسی قرار می‎دهد."
گذشته از دورۀ طولانی پیگیری مطالعه، محققان تعداد قابل توجه نمونه‎ها و "ارزیابی بالینی و شخصیتی عمقی" را از موارد قدرت مطالعه ارزیابی می‎کنند.
به هر جهت آنها به برخی محدودیت‎های مطالعه نیز آگاهی دارند. به عنوان مثال نمونه‎های مطالعه محدود و منحصر به مردم دارای تحصیلات عالی بود.
همچنین نمونه‎هایی که در طول دورۀ طولانی پیگیری مطالعه دچار زوال عقل نشدند گرایشی به قرار داشتن در گروه‌های سنی جوان‎تر نشان می‏‌دادند، بنابراین محققان می‎پذیرند که امکان ابتلا این گروه از نمونه‎ها به زوال عقل در آینده وجود دارد.
در نهایت محققان می‎نویسند، برخی صفات شخصیتی ممکن است مردم را نسبت به آسیب‌شناسی مغز که وجه مشخصۀ بیماری آلزایمر است انعطاف‌پذیرتر کند.

Source:
Alzheimer's disease: When does personality start to change?
By Ana Sandoiu
Published: Fri 22 September 2017