• آنا ساندویو
• ترجمه محمدقاسم رافعی
بدن انسان حول ساعت کار میکند. عملکردهای زیستی ما چرخۀ 24 ساعته یا ریتم شبانهروزی را دنبال میکنند، که تغییراتی فیزیولوژیک و ذهنی هستند که از ساعت زیستی درون ما نشأت میگیرند. تحقیق جدید توضیح میدهد که چگونه میتوانیم یکی از این ساعتها را مجدداً تنظیم کنیم.
ریتم شبانهروزی نیز به نوبۀ خود توسط ساعت موسوم به ساعت مسلط در مغز ما هدایت میشود. "ساعت مسلط" در واقع گروهی از سلولهای عصبی مرتبط به هم در مغزند، که در ناحیهای از مغز به نام هستۀ سوپراکیاسماتیک (SCN) قرار دارند.
SCN تقریباً 20.000 سلول عصبی دارد و در هیپوتالاموس یافت میشود.
تحقیق جدید به یکی از این ساعتهای بدن میپردازد و اثرات ناشی از تأخیر در غذا خوردن بر بدن را مورد تحقیق قرار میدهد. محققان دانشگاه سوری در انگلستان بر آن شدند تا اثرات 5 ساعت تأخیر در زمان غذا خوردن را بر ساعت مسلط بدن و همچنین بر چندین ریتم شبانهروزی محیطی مورد بررسی قرار دهند.
نویسندۀ اول مطالعه سوفی ام. تی. ورنز / Sophie M. T. Wehrens از دانشکدۀ بهداشت و علم پزشکی دانشگاه سوری است.
بر مبنای توضیح ورنز و همکارانش، اگرچه ما میدانیم که چرخۀ شبانهروزی، متابولیسم انسان، الگوهای غذا خوردن، و مواد غذایی همگی به هم مرتبطند، ارتباط میان وعدههای غذایی و ریتم شبانهروزی به اندازۀ کافی مورد بررسی قرار نگرفته است.
تحقیق جدید در نشریۀ "بیولوژی کنونی" منتشر شده است.
مطالعۀ اثرات تأخیر در صرف غذا بر ساعت بیولوژیک بدن
ورنز و تیمش از 10 مرد جوان سالم برای آزمایش خود استفاده کردند، که به مدت 13 روز ادامه داشت. به نمونهها روزانه سه وعده غذا داده میشد، که بین هر یک از آنها 5 ساعت فاصله بود، و به فواصل کم یا زیاد پس از بیدار شدن نمونهها از خواب به آنها داده میشد. فاصلۀ وعدههای غذایی زودهنگام از نیم ساعت پس از بیدار شدن شروع میشد، در حالی که این شروع برای وعدههای غذایی دیرهنگام 5.5 ساعت بود.
نمونهها ابتدا با صرف غذا به صورت زودهنگام مأنوس شدند یا عادت کردند و سپس به یک جدول زمانبندی صرف غذای دیرهنگام به مدت 6 روز سوق داده شدند.
تمامی وعدههای غذایی بر مبنای یک دستورالعمل واحد تهیه میشد و مقدار مواد تغذیهای و کالریهای آنها یکسان بود.
ورنز و تیمش ریتم شبانهروزی نمونهها را در یک دورۀ 37 ساعتی "روتین ثابت" اندازهگیری کردند – که یک پروتکل تحقیقی مخصوص است که به ویژه دانشمندان را قادر به اندازهگیری ریتم شبانهروزی فرد میکند. کردند. معمولاً این ابزار استراحت ادامهدار در بستر را زیر روشنایی مداوم بررسی میکند. در این مورد، "روتین" شامل نور کم، معادل میان وعدههای کوچک غذایی در فواصل کم، کاهش فعالیت جسمانی، و بیخوابی بود.
تأخیر در وعدههای غذایی بر سطح قند خون و بیان ژن تأثیر میگذارد
در کل، تأخیر در زمان غذا خوردن تأثیری بر اشتها یا خوابآلودگی نمونهها نداشت. ساعت مسلط مغز نیز تحت تأثیر قرار نگرفت، زیرا زیستمارکرهای آن – برای مثال ریتم ملاتونین و کورتیزول، و بیان ژن – بدون تغییر باقی ماندند.
به هر جهت، آنچه دچار تغییر قابل ملاحظه شد سطح قند خون بود. وعدههای غذایی دیرهنگام، ریتم قند خون را به طور متوسط تا 5 ساعت دچار تأخیر کردند.
جاناتان جانسون، نویسندۀ مسؤول مطالعه از دانشگاه سوری میگوید: "پنج ساعت تأخیر در وعدههای غذایی سبب پنج ساعت تأخیر در ریتم درونی قند خون ما میشود. به گمان ما این ناشی از تغییرات ساعت بافتهای متابولیک ما است، و نه تغییر در ساعت "مسلط" در مغز. ما انتظار دیدن مقداری تأخیر در ریتم را به دنبال به تأخیر افتادن وعدۀ غذایی داشتیم، اما ابعاد تغییر ایجاد شده در ریتم قند خون شگفتآور بود. در عین حال این موضوع نیز شگفتانگیز بود که دیگر ریتمهای متابولیک شامل انسولین خون و تریگلیسیرید دچار تغییر نشدند."
به علاوه، محققان پی بردند که ریتم بیان ژن موسوم به PER2 نیز تا 1 ساعت دچار تأخیر میشود. ژن PER2 یک جزء کلیدی ساعت را کدگذاری میکند، و بیان آن در بافت چربی دچار تأخیر شد – برای مثال، محققان یک تأخیر ریتم را در ادیپوز PER2 ثبت کردند.
نویسندگان جمعبندی میکنند:
بنابراین غذا خوردن سر وقت در همگام کردن ریتمهای شبانهروزی محیطی در انسان نقش دارد و میتواند با بیماران دچار اختلالات ریتم شبانهروزی، کارگران دارای شیفتکاری و مسافران سفرهای بین مرزهای زمانی مختلف مرتبط باشد."
همچنان که محققان یادآور میشوند، مردمی که دچار مشکلات ریتم شبانهروزی هستند، باید سعی کنند در فاصلههای زمانی مشخص غذا بخورند تا ساعتهای بدن آنها دوباره تنظیم شود.
به طور مشخص چنین راهکاری باید توسط افراد دارای شیفت کاری، یا آنهایی که به طور مدام دچار جت لگ میشوند، مورد استفاده قرار گیرد.
Source:
medicalnewstoday.com
What time we eat affects our biological clock, study finds
Written by Ana Sandoiu
Published: Thu 1 June 2017
نظرات (0)