چهارده اختلال ژنتیکی جدید در کودکان کشف شد

• آنا ساندویو
• ترجمة هامیک رادیان

ناهنجاری‌های مادرزادی یک عامل پیشتاز ایجاد مرگ و میر در نوزادان سراسر جهان است، و عوامل ژنتیکی در بیشتر مواقع نقش اصلی را در این موارد ایفا می‌کنند. یکی از بزرگ‌مقیاس‌ترین مطالعات ژنتیکی که تاکنون در مورد کودکان انجام شده است 14ژن تازه را که مسؤول اختلالات رشد هستند، کشف کرده است.
ناهنجاری‌های مادرزادی مسؤول مرگ بیش از 300000 نوزاد در سراسر جهان هستند. این ناهنجاری‌ها اغلب اختلالات رشد نظیر آسیب لولة عصبی، آسیب‌های قلبی، اتیسم، سندرم داون یا اشکال دیگر ناتوانی‌های ذهنی را شامل می‌شوند.
در مورد بیش از 50 درصد این ناهنجاری‌ها، محققان هنوز علت آنها را نمی‌دانند. در هر حال پژوهشگران از این مورد اطلاع دارند که ژن‌ها در این ناهنجاری‌ها نقش دارند.
در حال حاضر بیش از 1000 علت ژنتیک برای برخی از اختلالات رشد شناخته شده است. در هر حال با توجه به اینکه اغلب ناهنجاری‌های رشد بسیار نادرند، واریانت‌های پاتوژنیک بسیاری ناشناخته باقی مانده‌اند.
مطالعة اختلالات رشد افشاء نشده (DDD) بر آن بود تا اختلالات رشد را در کودکان شناسایی کند و برای بهبود تشخیص فناوری ژنومیک را مورد استفاده قرار داد.
DDD تا به امروز بزرگ‌ترین مطالعة ژنتیکی در مورد کودکان دچار اختلالات رشد پیشتر شناخته نشده است. این مطالعه با شرکت 200 متخصص ژنتیک بالینی از خدمات ملی بهداشت (NHS) در بریتانیا انجام شد. پژوهشگران بیش از 20000 ژن انسانی را مورد مطالعه قرار دادند و کودکان 4000 خانواده از انگلستان و جمهوری ایرلند در این مطالعه مشارکت داده شدند.
نتایج پژوهش در نشریة نیچر / Nature منتشر شده است.

بررسی جهش‌های ژنتیکی جدید در بیش از 4000 کودک و خانواده‌های آنها
مطالعة DDD توسط محققان انستیتو ولکام تراست سنجر در کمبریج انگلستان و به رهبری دکتر ماتیو هرلس / Matthew Hurles و جرمی مک‌را / Jeremy McRae انجام شد.
مطالعه شامل توالی‌یابی اگزوم 4293 خانواده بود که دستکم یک عضو آنها دچار اختلال رشد شدید اما تشخیص داده نشده بود.
توالی‌یابی اگزوم یک روش رایج و مؤثر توالی‌ کُدگذاری پروتئین نواحی DNA با هدف کشف واریانت‌های ژنتیکی مرتبط به اختلالات است.
اگزون‌ها تقریباً نمایندة 2.5 درصد ژنوم انسانی هستند، که توالی‌‌یابی اگزوم را کارآمدتر می‌کند. این بدین معنی است که تعداد زیادی از مردم را می‌توان به روشی مقرون‌ به صرفه‌تر و نیازمند زمان کمتر مورد بررسی قرار داد.
در توالی‌یابی برای این مطالعه، تیم تحقیق تمرکز خود را متوجه جهش‌های خودبخودی کرد که وقتی DNA از والدین به فرزندان می‌رسد، بروز می‌کنند. این جهش‌ها – که دو نوو یا جهش‌های جدید خوانده می‌شوند – در هر یک از والدین وجود ندارند بلکه برای نخستین بار در یک عضو خانواده ظاهر می‌شوند. این نتیجة واریانتی در اسپرم یا تخمک والدین یا خود تخمک بارور شده است.
کودکان مطالعة DDD همچنین از نظر بالینی ارزیابی شدند. محققان سپس داده‌های بالینی آنالیزهای پیشین مربوط به 3287 نفر را که با اختلالات مشابه به زندگی ادامه می‌دادند با مطالعة حاضر تلفیق کردند.

هر ساله 400000 کودک با جهش‌های جدید ژنتیکی متولد می‌شوند
نتایج مطالعه 94 ژن را نشان داد که مشخصاً احتمال جهش‌های جدید در آنها وجود داشت. از این تعداد، 14 ژن پیشتر در اختلالات رشد شناسایی نشده بودند.
در کل، نویسندگان محاسبه کردند که 42 درصد نمونه‌های مطالعه حامل جهش تازه‌ای در پروتئین کدگذاری توالی DNA خود هستند.
به علاوه آنها تخمین زدند که اختلالات رشد ناشی از جهش‌های جدید به طور متوسط به 1 نفر از هر 300 کودک در بریتانیا آسیب می‌زند، که سالانه شامل حدود 2000 کودک می‌شود.
در مجموع بسته به سن والدین، تیم تحقیق گزارش می‌دهد که بین 1 در 213 و 1 در 448 کودک بر اثر جهش‌های جدید منجر به اختلالات رشد آسیب می‌بینند. در سطح جهان این بدین معنی است که 400000 کودک تازه متولد شده دچار آسیب ناشی از جهش‌های خودبخودی می‌شوند.
دکتر ماتیو هرلس اهمیت مطالعه را تفسیر می‌کند:
"این مطالعه شامل بزرگ‌ترین جمعیت چنین خانواده‌هایی در سطح جهان است و توسط NHS با 200 متخصص ژنتیک بالینی و 4000 بیمار حمایت می‌شود. تشخیصی که توسط ما داده شد تنها به این دلیل بود که چنان کوشش حمایتی بزرگی وجود داشت. یافتن یک تشخیص می‌تواند مُسکّن بزرگی برای والدین باشد و آنها را قادر به ایجاد ارتباط با دیگر خانواده‌هایی می‌کند که همین اختلال در آنها وجود دارد. این امکان برخورداری از حمایت را به آنها می‌دهد، آنها را وارد شبکه‌های اجتماعی کرده و در پروژه‌های تحقیقاتی برای اختلالات خاص مشارکت می‌دهد."
پروفسور دیوید فیتزپاتریک / David FitzPatrick – از دانشگاه ادینبورگ نیز از فواید این مطالعه در درمان بالقوه و پیشگیری حمایت می‌کند. وی می‌گوید:
"خانواده‌ها در جستجوی یافتن تشخیصی برای اختلالات کودکان خود هستند، چرا که این تشخیص به آنها در فهم علت اختلال فرزندشان کمک می‌کند. این به دکترها کمک می‌کند تا وضعیت کودک را بهتر مدیریت کنند، و سرنخ‌هایی برای تحقیقات بیشتر در مورد داروهای آینده به دست می‌دهد. گذشته از این، انجام تشخیص به والدین اجازه می‌دهد چه آینده‌ای در انتظار کودک آنهاست و ریسک بارداری‌های بعدی برای آسیب دیدن از این اختلال چیست، که این می‌تواند کمک بزرگی برای این والدین باشد اگر که در صدد افزایش جمعیت اعضاء خانوادة خود هستند."/