خواب نامنظم خطر سکتة مغزی را افزایش می‌دهد

ترجمه هامیک رادیان

بر مبنای گزارش جدید منتشر شده در نشریة «استروک»، افراد کهنسال که خواب کمی دارند و مکرراً از خواب بیدار می‌شوند بیشتر احتمال دارد که دچار انسداد رگ‌های خونی یا فقدان خون‌رسانی به بافت‌های مغزی شوند.
همچنان که افراد پا به سن می‌گذارند الگوهای جدید خواب را تجربه می‌کنند. بی‌خوابی به صورت خزنده از راه می‌رسد و به خواب رفتن زمان بیشتری طول می‌کشد. پاره پاره شدن خواب وقتی خواب به وسیلة بیدار شدن‌های مکرر یا از خواب پریدن مخدوش می‌شود، خود نیز می‌تواند مشکلی باشد.
تغییرات ایجاد شده در ریتم شبانه‌روزی بدن، ساعت جسمانی بدن که زمان عمال جسمانی شامل خوابیدن را تنظیم می‌کند، می‌تواند سبب شود که افراد پیرتر در اوایل شب خواب‌آلوده‌تر شوند و صبح زود از خواب بیدار گردند.
مشکلات خواب می‌تواند از وضعیت‌های روانی یا پزشکی نهفته نشأت بگیرد، اما آنها در عین حال ریسک فاکتوری برای مسایل دیگر مرتبط به سلامت شامل بیماری‌های قلبی عروقی هستند.
خواب کم‌کیفیت با آترواسکلروزیس حاد در مغز افراد پیر مرتبط و سطوح بالاتر فقدان اکسیژن در بافت مغز یا انفارکتوس مرتبط است. این عوامل ریسک سکتة مغزی و اختلالات شناختی را افزایش می‌دهند.
در مطالعة حاضر، محققان می‌خواستند ببینند آیا ارتباطی میان خواب پاره پاره و اندازه‌گیری میکروسکپی رگ‌های خونی آسیب دیده و انفارکتوس در اتوپسی بافت مغزی افراد واحد وجود دارد.

کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز
تیم تحقیق به رهبری دکتر «اندرو لیم»، استادیار نورولوژی در دانشگاه تورونتو اتوپسی مغز 315 نفر را که 70٪ آنها زن بودند، مورد بررسی قرار داد؛ متوسط سن نمونه‌ها 90 سال بود.
نمونه‌ها حداقل یک هفتة کامل در حال استراحت یا فعالیت مورد پایش قرار گرفتند، که در آن کیفیت خواب و ریتم شبانه‌روزی بدن اندازه‌گیری شد. گسستگی خواب سبب شد خواب نمونه‌ها هر ساعت تقریباً هفت بار دستخوش مشکل شود.
در مجموع، 29٪ بیماران از یک سکتة مغزی رنج می‌بردند در حالی که 61٪ آنها نشانه‌های متوسط تا حاد صدمه به رگ‌های خونی مغز را داشتند.
پاره‌پاره‌گی بیشتر خواب با ریسکی 27٪ بیشتر به ابتلا به آترواسکلروزیس شدید مرتبط بود. برای هر دو بار از خواب پریدن در هر ساعت، 30٪ ریسک بیشتر نشانه‌های مشهود کمبود اکسیژن‌رسانی به مغز وجود داشت.
ریسک‌فاکتورهای قلبی عروقی دیگر نظیر شاخص تودة بدن، تاریخچة سیگار کشیدن، دیابت، فشار خون بالا و دیگر اختلالات پزشکی نظیر بیماری آلزایمر، درد، افسردگی یا نارسایی قلبی همگی در مطالعه لحاظ شدند.
دکتر لیم می‌گوید: "اشکال آسیب مغزی مورد مشاهدة ما مهم هستند زیرا نه فقط به ریسک سکتة مغزی بلکه همچنین به اختلالات حرکتی و اختلالات شناختی پیشروندة مزمن مرتبط هستند. در هر حال چندین راه برای ملاحظة این یافته‌ها وجود دارد: پاره پارگی خواب می‌تواند چرخة گردش خون در مغز را مختل کند، گردش خون ضعیف مغز می‌تواند سبب گسسته شدن خواب شود یا این هر دو می‌تواند به علت ریسک‌فاکتور پنهان دیگری روی دهد."
یافته‌ها نشان می‌دهد که پایش خواب می‌تواند به شناسایی افراد پیر در معرض ریسک سکتة مغزی کمک کند، اما مشخص شدن این موضوع که صدمه به رگ‌های خونی مغز یک فرجام پاره پاره شدن خواب یا علت آن است، به مطالعات بیشتر نیاز دارد.
همچنین نقش مرتبطان خاص پاره پارگی خواب مانند آپنه و مکانیسم‌های بیولوژیک پنهان مانده نیز ناروشن است.