پروتئین چربی شکم باعث سرطان می‌‎شود

• آنا ساندویو
• ترجمه محمدقاسم رافعی

یک تحقیق جدید دو کشف مهم انجام داده است: 1) این مطالعه نشان می‌دهد که سلول‌های غیر سرطانی با "کمک" یک پروتئین خاص به سلول‌های توموری تبدیل می‌شوند، و 2) این مطالعه می‌گوید که منبع این پروتئین در چربی شکم قرار دارد که مشکل مبتلابه بسیاری از ما است.
تحقیق حاضر که در نشریۀ "انکوژن" منتشر شده است، توسط خانم پروفسور جیمی برنارد / Jamie Bernard، استادیار داروسازی و سم‌شناسی در دانشگاه ایالتی میشیگان در ایست لندینگ رهبری شد. نویسندۀ اول مطالعه دبروپ چاکرابورتی / Debrup Chakraborty، دانشجوی دورۀ فوق دکتری در آزمایشگاه پروفسور برنارد است.
همچنان که نویسندگان مطالعه توضیح می‌دهند شمار قابل توجهی از تحقیقات عنوان کرده‌اند که چربی، ریسک سرطان را افزایش می‌دهد. به هر جهت - و علی‌رغم افزایش روند چاقی در سطح جهان - دانش کمی در مورد فرآیندی که توسط آن چربی بر روند تبدیل سلول‌های غیر سرطانی به سلول‌های سرطانی تأثیر می‌گذارد، وجود دارد.
پروفسور برنارد می‌گوید: "اگرچه پیشرفت‌های قابل توجهی در درمان سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیماران صورت گرفته، تعداد موارد جدید سرطان رو به افزایش است."
و چاقی نیز چنین روندی را دنبال می‌کند. محققان می‌نویسند، اخیراً و بر مبنای آخرین تخمین‌ها 38 درصد مردم در ایالات متحد آمریکا چاق برآورد شده‌اند، و انتظار می‌رود که میزان چاقی تا سال 2050 به 42 درصد افزایش یابد.
پروفسور برنارد می‌گوید: "موضوع درک علت سرطان اهمیت دارد چرا که در این صورت ما خواهیم توانست تا کار بیشتری در مورد تعداد موارد سرطان با استفاده از اصلاح رژیم غذایی یا مداخلات پزشکی انجام دهیم."
محققان می‌‏نویسند به ویژه این موضوع مهم است که ما اثرات چربی موسوم به احشایی یا بافت ادیپوز احشایی (VAT) را بر توسعۀ سرطان مورد بررسی قرار دهیم.
چربی احشایی نوعی چربی است که در اطراف چندین دستگاه حیاتی بدن مثل کبد، لوزالمعده و روده‌ها که در ناحیۀ شکم قرار دارند، جمع می‌شود. در مقابل چربی زیر جلدی آن نوع چربی است که فقط زیر پوست ذخیره می‌شود.
برخی اوقات به این نوع چربی زیر عنوان "چربی فعال" اشاره می‌شود زیرا همچنان که محققان توضیح می‌دهند، چربی مزبور صرفاً انرژی ذخیره نمی‌کند بلکه در عین حال "از نظر متابولیکی فعال بوده، مقدار زیادی ادیپوکین، سایتوکین و عوامل رشد را ترشح می‌کند." بر این زمینه دکتر برنارد و همکارانش بر آن شدند تا در این مورد تحقیق کنند که کدام عوامل در VAT باعث تقویت رشد سرطان در موش‌ها می‌شوند.

FGF2 موجود در چربی شکمی می‌تواند عامل سرطان باشد
با هدف بررسی رشد تومور در سلول‌های اپی‌تلیال موش و اثرات VAT در محیط ارگانیسم زنده، محققان موش‌ها را با رژیم غذایی پرچربی تغذیه کرده و با استفاده از اشعۀ فرابنفش B آنها را به سرطان دچار کردند، و سپس لیپکتومی انجام دادند، که نوعی جراحی است که برای خارج کردن تودۀ چربی دور شکم و کمر انجام می‌شود.
پروفسور برنارد و همکارانش همچنین "یک سیستم بدیع را برای تعیین توانایی فاکتورهای آزاد و فیلتر شده از VAT برای تحریک دگرگونی سلولی" توسعه دادند.
محققان پی بردند که VAT عامل رشد فیبروبلاست 2 (FGF2) را در مقایسه با چربی زیر جلدی به مقدار بسیار بیشتری تولید می‌کند.
به علاوه دانشمندان با استفاده از یک تست تکثیر یا انبساط نشان دادند که FGF2 سلول‌های پوست و اپی‌تلیال جانور را که "پیشتر مستعد پروتئین شده‌اند" به سلول‌های سرطانی تبدیل می‌کند.
پروفسور برنارد و تیمش همچنین از بافت VAT زنانی که مورد هیسترکتومی قرار گرفته بودند نمونه‌برداری کردند و پی بردند که وقتی بافت چربی دارای میزان بیشتری ترشح پروتئین FGF2 باشد، در هنگام پیوند آنها در موش‌ها سلول‌های بیشتری به تومورهای سرطانی تبدیل می‌شوند.
پروفسور برنارد می‌گوید: "این نشان می‌داد که چربی هم در موش و هم در انسان می‌تواند یک سلول غیر توموریژنیک را به شکل بدخیم به سلول توموریژنیک تبدیل کند."
پروفسور برنارد با ارجاع به اضافه وزن به عنوان یک ریسک فاکتور سرطان می‌گوید، "مطالعۀ ما عنوان می‌کند که BMI ممکن است بهترین شاخص نباشد."
"این چاقی شکمی، و حتی به طور مشخص‌تر، سطح پروتئین موسوم به عامل رشد فیبروبلاست 2 است که می‌تواند شاخص بهتری در مورد ریسک سرطانی شدن سلول‌ها باشد."
او همچنین اشاره می‌کند که دیگر ریسک فاکتورهای سرطان را نباید نادیده گرفت.
پروفسور جیمی برنارد می‌گوید:
"همیشه یک عامل شانس در اینکه فرد دچار سرطان شود یا نه، مطرح است. اما وقتی پای رژیم غذایی و ورزش و اجتناب از عادات مضر مثل سیگار کشیدن در میان می‌آید با انتخاب‌های هوشمندانه‌تر مردم همیشه می‌توانند شانس را به نفع خود تغییر دهند"
پروفسور برنارد و همکارانش بر آن هستد تا در آینده ترکیب‌هایی را برای متوقف کردن اثرات FGF2 و مهار روند تشکیل تومورهای سرطانی بیابند.