علایم و علل آسم در کودکان

• مایو کلینیک
• ترجمۀ فرهنگ راد

در آسم دوران کودکی ریه‎ها و راه‎های هوایی در صورت قرار گرفتن در معرض برخی محرک‎ها مثل استنشاق گرده‎های معلق در هوا یا سرماخوردگی یا ابتلاء به دیگر عفونت‎های سیستم تنفسی به آسانی ملتهب می‎شوند. آسم در کودکان می‎تواند باعث بروز علایم آزاردهنده در زندگی روزمره شده و در بازی، ورزش، تحصیل و خواب کودکان اختلال ایجاد کند. در مورد برخی کودکان آسم کنترل نشده می‎تواند به حملات خطرناک آسم منجر شود.
آسم در کودکان نوعی آسم متفاوت از آسم بزرگسالان نیست، اما کودکان ممکن است در این بیماری با چالش‌های منحصر به فردی مواجه باشند. آسم در کودکان یک عامل اصلی در مراجعه به بخش اورژانش، بستری شدن کودکان در بیمارستان و از دست رفتن روزهای تحصیل محسوب می‎شود. بدبختانه آسم در کودکان قابل علاج نیست، و علایم بیماری ممکن است تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا کنند. اما در صورت برخورداری از درمان درست، والدین و کودک می‎توانند علایم بیماری را تحت کنترل قرار دهند و از آسیب‎دیدگی ریه‎های در حال رشد کودک پیشگیری کنند.

[مطالب این مقاله:]
• علایم آسم در کودکان
• علل آسم در کودکان
• تشخیص آسم در کودکان
• درمان آسم در کودکان

علایم آسم در کودکان
نشانه‎ها و علایم شایع آسم در کودکان شامل موارد زیر است:
• سرفه مکرر و متناوب
• صدای وز وز یا خس خس در هنگام عمل بازدم
• تنگی نفس
• احتقان یا سفتی قفسه سینه
• درد قفسه سینه، مشخصاً در کودکان خردسال
دیگر نشانه‎ها و علایم آسم در کودکان شامل موارد زیر است:
• دشواری خواب به علت تنگی نفس، سرفه یا خس خس سینه
• عود سرفه یا خس خس سینه که در صورت بروز یک عفونت تنفسی مثل سرماخوردگی یا آنفولانزا تشدید می‎شود
• تأخیر در بهبود عفونت سیستم تنفسی یا ابتلاء به برونشیت پس از عفونت مزبور
• دشواری تنفسی که ممکن است باعث ایجاد محدودیت در بازی یا ورزش کردن کودک شود
• خستگی مفرط که می‎تواند ناشی از کمبود خواب باشد
نشانه‎های اولیه آسم در کودکان خردسال می‎تواند خس خس برگشت کننده سینه به تحریک یک ویروس سیستم تنفسی باشد. همچنان که سن کودک بیشتر می‎شود، میزان آسم همراه آلرژی‎های سیستم تنفسی شیوع ببشتری پیدا می‎کند.
نشانه‎ها و علایم آسم ممکن است از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد و به مرور زمان بهبود یافته یا رو به وخامت بگذارد. کودک ممکن است صرفاً دچار یک علامت مثل سرفه مداوم یا احتقان قفسه سینه باشد.
ممکن است تعیین اینکه علایم بروز یافته در کودک ناشی از آسم یا نوعی بیماری دیگر است، دشوار باشد. خس خس گهگاهی یا درازمدت و دیگر علایم شبه آسم ممکن است نتیجۀ برونشیت عفونی یا دیگر مشکلات سیستم تنفسی باشد.

چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم
در صورت ظن ابتلاء کودک به آسم باید بلافاصله او را به دکتر ارجاع داد. درمان زودهنگام آسم نه فقط به کنترل علایم روزمره آسم کمک می‎کند بلکه در عین حال می‎تواند از بروز حملات آسم پیشگیری کند.
در صورت مواجهه با علایم زیر ارجاع بچه به پزشک را در دستور کار قرار دهید:
• سرفه مداوم یا متناوب یا سرفه‎ای که به نظر می‎رسد با فعالیت جسمانی مرتبط است
• خس خس سینه یا صدای سوت مانند در هنگام عمل بازدم از سوی کودک
• تنگی نفس یا تنفس سریع
• شکایت بچه از سفتی قفسه سینه
• تکرار دوره‎های مشکوک به برونشیت یا پنومونی
اگر کودک دچار آسم باشد ممکن است چیزهایی مثل این بگوید که، "سینه‎ام حالت خنده‌‏آوری دارد" یا "همیشه سرفه دارم." در هنگام به خواب رفتن بچه مراقب هجوم سرفه باشید. این سرفه ممکن است بچه را از خواب بیدار کند یا نکند. گریه کردن، خندیدن، دهن دره کردن یا واکنش‌های عاطفی شدید و استرس نیز می‎توانند محرک بروز سرفه یا خس خس سینه در کودک باشند.
اگر بچه با تشخیص ابتلا به آسم مواجه شود ایجاد یک پلن اجرایی آسم می‎تواند به پایش علایم و دانستن اینکه در هنگام مواجهه با حملات آسم چه باید کرد، کمک کند.

چه هنگامی باید به درمان اورژانسی روی آورد
در موارد شدید ممکن است والدین یا مراقبان بچه متوجه شوند که قفسه سینه یا پهلوهای بچه در تقلای شدید وی برای تنفس به سمت داخل کشیده می‎شوند. این احتمال وجود دارد که تعداد ضربان قلب در کودک افزایش یابد، کودک دچار تعریق گردد و به درد قفسه سینه دچار شود. در صورت مواجهه با موارد زیر کودک باید مورد مراقبت اورژانسی قرار گیرد:
• بچه ناچار است وسط صحبت کردن حرف خود را برای رساندن هوا به ریه قطع کند
• از عضلات شکمی برای تنفس استفاده می‎کند
• سوراخ‎های بینی کودک در هنگام عمل دم گشاد می‎شوند
• بچه در هنگام عمل دم به قدری تقلا می‎کند که شکم وی زیر قفسه دنده‎ای به داخل کشیده می‎شود
حتی اگر کودک شما با تشخیص ابتلاء به آسم مواجه نباشد در صورتی که وی دچار دشواری تنفسی شده باشد باید بلافاصله مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد. اگرچه دوره‎های آسم از نظر شدت متفاوتند، حملات آسم ممکن است با سرفه آغاز شود، که به خس خس سینه و دشواری تنفس پیشرفت می‎کند.

علل آسم در کودکان
علل زیربنایی آسم در کودکان هنوز به طور کامل درک نشده‎اند. داشتن یک سیستم ایمنی بیش از حد حساس عموماً نقشی در این مورد بازی می‎کند. برخی از عوامل که گمان می‎رود در این مورد نقشی دارند شامل موارد زیر است:
• روندهای ارثی
• ابتلاء به برخی انواع عفونت‎های راه هوایی در سنین بسیار کم
• قرار گرفتن در معرض عوامل زیست‎محیطی مثل دود سیگار یا دیگر موارد آلوده کننده هوا
افزایش حساسیت سیستم ایمنی باعث می‎شود تا ریه‎ها و راه‌های هوایی در هنگام مواجهه با برخی عوامل محرک، ورم کرده و مخاط ایجاد کنند. محرک‎های مزبور از کودکی به کودک دیگر متفاوتند و می‎توانند شامل موارد زیر باشند:
• عفونت‎های ویروسی مثل سرماخوردگی
• قرار گرفتن در معرض مواد آلوده کننده هوا مثل دود سیگار
• آلرژی هیره، آلرژی موی حیوانات خانگی یا آلرژی گرده یا کپک
• فعالیت فیزیکی
• تغییرات هوا یا هوای سرد
برخی از اوقات علایم آسم ممکن است بدون وجود هر گونه محرک متمایز یا عامل خاصی بروز کنند.

ریسک فاکتورهای آسم در کودکان
عواملی که ممکن است باعث افزایش احتمال بروز آسم در کودکان شوند عبارتند از:
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار
• واکنش‌های آلرژیک پیشین، شامل واکنش‎های پوستی، آلرژی غذایی یا تب یونجه (رینیت آلرژیک)
• داشتن تاریخچۀ خانوادگی آسم، رینیت آلرژیک، کهیر یا اگزما
• زندگی در نواحی درون شهری دارای افزایش ریسک تماس یا آلودگی هوا
• چاقی
• اختلالات سیستم تنفسی مثل آبریزش یا گرفتگی مزمن بینی (رینیت)، التهاب سینوس‎ها (سینوزیت) یا پنومونی (ذات‎الریه)
• سوزش سر دل (بیماری ریفلاکس اسید معده به مری، یا GERD)
• جنس مذکر
• سیاه‎پوست بودن

عوارض آسم در کودکان
آسم می‎تواند باعث بروز طیفی از عوارض شامل موارد زیر گردد:
• حملات شدید آسم که نیاز به درمان اورژانسی یا مراقبت بیمارستانی دارند
• باریک شدن مداوم راه‎های هوایی (لوله‎های برونکیال)
• از دست دادن اوقات تحصیل یا عقب افتادگی تحصیلی
• کمبود خواب یا احساس خستگی مفرط
• علایمی که در جریان بازی، ورزش یا دیگر فعالیت‎های کودک اختلال ایجاد می‎کنند

پیشگیری از آسم در کودکان
برنامه دقیق و هدایت درست در مورد محرک‏‌های آسم بهترین راه‎های پیشگیری از حملات این بیماری به شمار می‎‏روند.
• قرار گرفتن کودک در معرض مواد محرک آسم را محدود کنید. در کمک به کودک خود برای اجتناب از مواد آلرژی‎زا و محرک‎های علایم آسم نقش حمایتی فعال داشته باشید.
• اجازه ندهید در فضای پیرامون کودک سیگار کشیده شود. قرار گرفتن در معرض دود سیگار در دوران نوزادی یک ریسک فاکتور مهم آسم در کودکان بوده و همچنین یک محرک شایع حملات آسم محسوب می‎شود.
• فعال بودن را در کودک خود تشویق کنید. تا زمانی که آسم در کودک به خوبی تحت کنترل باشد، فعالیت منظم جسمانی باعث می‎شود تا ریه‎های کودک با قابلیت بیشتری به کار خود ادامه دهند.
• در صورت لزوم به دکتر مراجعه کنید. کودک را منظماً به پزشک ارجاع دهید. نشانه‎های مربوط به تحت کنترل مناسب قرار نداشتن آسم مثل نیاز به استفاده از دستگاه استنشاقی تسکین سریع را در کودک نادیده نگیرید. آسم به مرور زمان دستخوش تغییراتی می‎شود. مشاوره با پزشک می‎تواند کمک کند تا هر گونه تنظیمات درمانی برای تحت کنترل نگه داشتن علایم آموزش داده شود.
• به کودک کمک کنید تا وزن خود را در محدودۀ سالم حفظ کند. داشتن اضافه وزن یا چاقی می‌‏تواند به تشدید علایم آسم منجر شود و نیز کودک را در معرض دیگر مشکلات مربوط به سلامت قرار می‎دهد.
• سوزش سر دل را کنترل کنید. ریفلاکس اسید یا سوزش سر دل شدید (بیماری ریفلاکس اسید معده به مری) ممکن است باعث تشدید علایم آسم در کودک شود. برای کنترل علایم ریفلاکس اسید کودک ممکن است نیاز به استفاده از داروهای غیر نسخه‎ای یا نسخه‎ای داشته باشد.

برای خواندن صفحه دوم مقاله می‌توانید روی هر یک از دو لینک زیر کلیک کنید:
• تشخیص آسم در کودکان
• درمان آسم در کودکان

Source:
Childhood asthma
Mayo Clinic
Jan. 06, 2018